Strona główna
Przeglądaj
Profil
Poczta
15-02-2011 19:53
Wśród różnorodnych wartości współczesnego człowieka można znaleźć jedną, która łączy wszystkich a jest to zdrowie.
Zmieńmy tradycyjną dietę
Tradycyjne polskie danie to kotlet schabowy z kapustą , tłuszcz to słonina i smalec. By zadbać o swoje zdrowie zacznijmy od zmiany diety. Nowe nawyki żywieniowe pozwolą wzmocnić organizm i dostarczyć odpowiednich składników odżywczych i witamin.
Oleje tłoczone na zimno posiadają wiele właściwości dla zdrowia oraz sił witalnych. W ich składzie znajdują się witaminy : C , D , A , E.
Obecność nienasyconych kwasów tłuszczowych w bardzo wyraźny sposób wpływa na obniżenie cholesterolu a tym samym obniża ryzyko zawałów serca , wylewów i innych dolegliwości. W grupie olejów tłoczonych na zimno można znaleźć między innymi oleje słonecznikowe czy oleje z pestek dyni.
OLEJE A ZDROWIE KOBIETY
Panie korzystające z olejów tłoczonych a zimno , mogą zadbać o zgrabną sylwetkę. Oleje te idealnie nadają się do przyrządzania potraw dietetycznych. Wspomagają odchudzanie , oczyszczają z toksyn , a także dostarczają błonnika oraz cennych witamin i składników , które przyczyniają się do likwidowania nagromadzonej tkanki tłuszczowej , a także cellulitu.Panie które dbają o linię z powodzeniem mogą zastąpić tłuszcze zwierzęce tłuszczami roślinnymi, smażąc potrawy na oliwie z oliwek.
Oleje roślinne pomagają zmniejszyć apetyt i sprawiają że czujemy się syci.
Są również bardzo przydatne w pielęgnacji skóry , włosów , paznokci.
Warto tu wspomnieć że łagodzenie dolegliwości miesiączkowania pomaga systematyczne stosowanie np. oleju z siemienia lnianego.
OLEJE A ZDROWIE MĘŻCZYZNY
Oleje roślinne tłoczone na zimno mają wpływ na typowe schorzenia i problemy mężczyzn. Ograniczają ryzyko wystąpienia zawałów i ich regularne spożywanie może być traktowane jako profilaktyka przed zawałami , nadciśnieniem tętniczym oraz nadmiernym cholesterolem. Ważne jest również działanie olejów roślinnych na prostatę - gruczoł krokowy. W tej kwestii ważną rolę odgrywa olej z pestek dyni , który jest również pomocny w leczeniu schorzeń dróg moczowych.
OLEJ RZEPAKOWY
W Polsce jak i innych krajach Europy do celów spożywczych uprawia się odmiany rzepaku tzw.dwuzerowego [ podwójnie ulepszonego ], niezawierającego kwasu erukowego.
Składnik ten może powodować hamowanie wzrostu i zmiany czynnościowe w mięśniu sercowym. Dlatego też obecnie dostępny w sprzedaży olej rzepakowy jest uzyskiwany z tzw.niskoerukowej odmiany rzepaku.
Olej rzepakowy uzyskuje się metodami tłoczenia i później podawany jest rafinacji czyli oczyszczeniu. Lepszy gatunkowo jest olej , który posiada na etykiecie oznaczenie ,,olej tłoczony na zimno '' Rafinacja oleju służy zmniejszeniu stężenia substancji niekorzystnych dla zdrowia , pogarszających jego jakość. Usuwa się związki szkodliwe: żelazo , ołów , arsen , kadm , rtęć , a także wapń i magnez. Odbarwia się go pozbawiając związków chlorofilowych - dzięki temu olej staje się odporniejszy na utlenianie i zwiększ się jego stabilność. Olej rzepakowy rafinowany , poddany prawidłowym procesom technologicznym ma jasny słomkowy kolor , nie ma smaku i zapachu.
Olej z podwójnie ulepszonych odmian rzepaku zaleca się stosować obok oliwy z oliwek w zdrowej diecie :
* zawiera dużo kwasu oleinowego należącego do jednonienasyconych kwasów tłuszczowych , który obniża ,,zły'' cholesterol LDL i [przeciwieństwie do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych] nie obniża frakcji HDL
* zawiera optymalną ilość kwasu alfalinolenowego należącego do tej samej grupy kwasów omega-3 , co oleje zawarte w tłustych rybach morskich. Tylko olej lniany [ rzadko spożywany] zawiera więcej tego kwasu
* charakteryzuje się najbardziej korzystnym spośród innych olejów [ poza olejem lnianym ], stosunkiem kwasów omega-6 do omega-3 , wynoszącym 2 :1. Dieta o niskiej wzajemnej proporcji tych kwasów sprzyja profilaktyce chorób sercowo - naczyniowych.
* zawiera najmniej spośród wszystkich olejów niekorzystnych kwasów tłuszczowych
* jak wszystkie oleje nie zawiera cholesterolu
NA ZIMNO CZY NA GORĄCO
Olej rzepakowy i oliwa z oliwek zawierają głównie jednonienasycone kwasy tłuszczowe [ olej rzepakowy 62% , oliwa z oliwek 70% ], które są odporne na utlenianie pod wpływem wysokiej temperatury. Dzięki temu nadają się do stosowania na zimno do sałatek i gorąco do krótkiego smażenia. Na oleju rzepakowym można smażyć potrawy ponieważ jest chemicznie stabilny [ odporny na zmiany termiczne ], w czasie smażenia nie wyczuwa się nieprzyjemnego smaku oraz łatwo go odsączyć - nie przywiera do usmażonego produktu , dzięki temu można zmniejszyć kaloryczność potraw o około 5-10%.
Oleje sojowy , słonecznikowy , kukurydziany , z pestek winogron , pestek dyni , zarodków pszenicy , orzechów laskowych , sezamowy lepiej spożywać tylko na zimno , ponieważ zawierają duże ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych [ WKT ], które szybo się utleniają pod wpływem wysokiej temperatury.
Olej rzepakowy można wykorzystywać :
* jako dodatek do surówek i sałatek , ma on większą lepkość niż wiele innych olejów
* do przygotowania sosów typu vinegret i przyrządzania majonezu i sosów majonezowych [ łatwo się emulguje zwłaszcza w środowisku kwaśnym np. kilka kropli soku z cytryny
w obecności jaja kurzego , jako emulgatora , co ułatwia mieszanie się składników majonezu ]
* jako dodatek do zupy lub warzyw [ zwiększa przyswajalność beta-karotenu z warzyw]
* do marynowania mięsa [ nadaje mu kruchość ]
* do duszenia , pieczenia mięsa i warzyw
* jako dodatek do pieczenia ciasta i ciastek typu biszkoptowego - tłuszczowego
* do krótkiego smażenia
OLEJ Z OLIWEK
Oliwę otrzymuje się z owoców oliwki zwanej drzewem oliwkowym. Oliwka jest drzewem wiecznie zielonym , uprawianym na 5 kontynentach. Zaczyna owocować po 5 latach. Szczyt dojrzałości uzyskuje się między 36 a 150 rokiem i wtedy daje największe plony. Drzewo oliwkowe żyje nawet 1000 lat. O jakości oliwy z oliwek decyduje wiele czynników m.in. odmiana drzewa , rodzaj gleby , klimat , umiejętności producenta. Oliwa z najlepszego surowca , produkowana przez najlepszych producentów jest najdroższa.
Zielone owoce oliwki zmieniają barwę w miarę dojrzewania , od barwy brązowej , czerwonej do czarnej. Z uzyskanych oliwek uzyskuje się oliwę koloru zielonkawego. Ma oma ostrzejszy smak i zapach niż oliwa z dojrzałych czarnych oliwek - ta ma kolor złocisty , smak delikatny , natomiast mocniejszy aromat. Barwa oliwy zależy od stopnia dojrzałości i od koloru oliwek z którego została wyprodukowana. Oliwa przechowywana w lodówce mętnieje i gęstnieje , ale nie pogarsza to jej właściwości.
Co oznacza ,,VIRGIN''
Oliwki zbiera się się od listopada do marca. Po zebraniu oczyszcza się je , rozdrabnia i miele. Powstaje w ten sposób pulpa oliwkowa z której uzyskuje się oliwę dwoma sposobami - tłoczenia lub ekstrakcji rozpuszczalnikami chemicznymi.
Oliwa typu virgin to surowy olej uzyskany z oliwek jedynie przy użyciu metod mechanicznych , czyli tłoczenia lub innych metod [ wyłącznie fizycznych ], które nie powodują żadnych zmian w strukturze tłuszczów. Są dwa rodzaje oliwy virgin - jeden który można bezpośrednio spożywać , drugi który nie nadaje się do bezpośredniego spożycia.
Oliwa Virgin nadająca się do bezpośredniego spożycia [ po angielsku - Virgin olive oil ] [ po włosku - Olio vergine do oliva ] - to oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia. Najlepiej spożywać ją na surowo. Jeśli jest filtrowana , wówczas jest całkowicie przejrzysta , a jeśli nie-jest mniej przejrzysta i na dnie może tworzyć się osad. Ten typ oliwy dzieli się na trzy rodzaje [ wszystkie z pierwszego tłoczenia ] :
* oliwa extra virgin [ ang. Extra virgin olive oil ] , jest to oliwa z oliwek najwyższej jakości. Charakteryzuje się najniższą [nie więcej niż 1%]kwasowości , czyli zawartość wolnych kwasów tłuszczowych w przeliczeniu na kwas oleinowy.
* oliwa virgin [ang.Virgin olive oil] - może być dodatkowo oznaczona określeniem ,,fine''. Charakteryzuje się kwasowością nie wyższą niż 2%
* zwykła oliwa virgin [ang.Ordinary virgin olive oil], charakteryzuje się kwasowością nie wyższą niż 3,3%.
Oliwa z oliwek nienadającą się do bezpośredniego spożycia charakteryzuje się kwasowością powyżej 3,3%. Dopiero po rafinacji można ją używać , zarówno jak i do smażenia.
SPRAWDZONE PRODUKTY
* Primus olej rzepakowy tłoczony na zimno , 500ml.
* Vitacorn olej rzepakowy tłoczony na zimno , nierafinowany , 500ml.
* Rapso olej rzepakowy , 750ml.
* Basso Oliwa z oliwek Exta Vergine 250ml.
* Olej z ryżu Rizi , 1l.
* Zucchi Olej kukurydziany , 1l.
* Basso olej z pestek winogron , 1l.
* Olej kukurydziany tłoczony na zimno , 500ml.
* Oleje rośilinne Omega 3-6-9 z dodatkiem GLA , Oil of Life Standard kapsułki , olej 0,25l. , 0,5l. [ 60 mieszanka tłoczonych na zimno olejów roślinnych z lnu i wiesiołka ].
* Vitosan olej z nasion zbóż i owoców , 1l. [ formuła połączona z najwyższą jakością trzech rodzajów ziaren i czterech rodzajów owoców , daje gwarancję wyśmienitego smaku potraw , wzbogaconych o pierwiastki zawarte w nasionach : słonecznika , kukurydzy , kiełków pszenicy i owocach orzechów , winogron , moreli i migdałów ].
* Olej z orzecha włoskiego , 250ml.
* Olej lniany , tłoczony na zimno , 1000ml. Dzięki obecności lignanów roślinnych i kwasów tłuszczowych omega 3 i omega 6 olej lniany : wzmacnia , regeneruje i osłania błony śluzowe na całej długości przewodu pokarmowego , wspomaga procesy trawienne , co może zapobiegać tworzeniu się kamieni żółciowych , a nawet powodować ich rozpuszczanie , zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu trawiennego. Olej lniany poprawia też pracę mózgu - kwas 4 - linolenowy , należący do rodziny omega 3 jest podstawowym źródłem kwasu DHA , który jest bardzo ważnym składnikiem [ sanowi w przybliżeniu 25% ] substancji budujących mózg - niski poziom DHA odpowiada za zmiany nastroju , utratę pamięci , problemy ze wzrokiem i występowaniem schorzeń neurologicznych.
* Oleje roślinne dla kobiet - ekologiczna mieszanka tłoczonych na zimno olejów roślinnych z lnu , wiesiołka i czarnuszki.
* Oleje roślinne dla mężczyzn - ekologiczna mieszanka tłoczonych na zimno olejów roślinnych lnu , wiesiołka i dyni.
źródło : Poradnik Uzdrawiacza Kraków 2011
Zmieńmy tradycyjną dietę
Tradycyjne polskie danie to kotlet schabowy z kapustą , tłuszcz to słonina i smalec. By zadbać o swoje zdrowie zacznijmy od zmiany diety. Nowe nawyki żywieniowe pozwolą wzmocnić organizm i dostarczyć odpowiednich składników odżywczych i witamin.
Oleje tłoczone na zimno posiadają wiele właściwości dla zdrowia oraz sił witalnych. W ich składzie znajdują się witaminy : C , D , A , E.
Obecność nienasyconych kwasów tłuszczowych w bardzo wyraźny sposób wpływa na obniżenie cholesterolu a tym samym obniża ryzyko zawałów serca , wylewów i innych dolegliwości. W grupie olejów tłoczonych na zimno można znaleźć między innymi oleje słonecznikowe czy oleje z pestek dyni.
OLEJE A ZDROWIE KOBIETY
Panie korzystające z olejów tłoczonych a zimno , mogą zadbać o zgrabną sylwetkę. Oleje te idealnie nadają się do przyrządzania potraw dietetycznych. Wspomagają odchudzanie , oczyszczają z toksyn , a także dostarczają błonnika oraz cennych witamin i składników , które przyczyniają się do likwidowania nagromadzonej tkanki tłuszczowej , a także cellulitu.Panie które dbają o linię z powodzeniem mogą zastąpić tłuszcze zwierzęce tłuszczami roślinnymi, smażąc potrawy na oliwie z oliwek.
Oleje roślinne pomagają zmniejszyć apetyt i sprawiają że czujemy się syci.
Są również bardzo przydatne w pielęgnacji skóry , włosów , paznokci.
Warto tu wspomnieć że łagodzenie dolegliwości miesiączkowania pomaga systematyczne stosowanie np. oleju z siemienia lnianego.
OLEJE A ZDROWIE MĘŻCZYZNY
Oleje roślinne tłoczone na zimno mają wpływ na typowe schorzenia i problemy mężczyzn. Ograniczają ryzyko wystąpienia zawałów i ich regularne spożywanie może być traktowane jako profilaktyka przed zawałami , nadciśnieniem tętniczym oraz nadmiernym cholesterolem. Ważne jest również działanie olejów roślinnych na prostatę - gruczoł krokowy. W tej kwestii ważną rolę odgrywa olej z pestek dyni , który jest również pomocny w leczeniu schorzeń dróg moczowych.
OLEJ RZEPAKOWY
W Polsce jak i innych krajach Europy do celów spożywczych uprawia się odmiany rzepaku tzw.dwuzerowego [ podwójnie ulepszonego ], niezawierającego kwasu erukowego.
Składnik ten może powodować hamowanie wzrostu i zmiany czynnościowe w mięśniu sercowym. Dlatego też obecnie dostępny w sprzedaży olej rzepakowy jest uzyskiwany z tzw.niskoerukowej odmiany rzepaku.
Olej rzepakowy uzyskuje się metodami tłoczenia i później podawany jest rafinacji czyli oczyszczeniu. Lepszy gatunkowo jest olej , który posiada na etykiecie oznaczenie ,,olej tłoczony na zimno '' Rafinacja oleju służy zmniejszeniu stężenia substancji niekorzystnych dla zdrowia , pogarszających jego jakość. Usuwa się związki szkodliwe: żelazo , ołów , arsen , kadm , rtęć , a także wapń i magnez. Odbarwia się go pozbawiając związków chlorofilowych - dzięki temu olej staje się odporniejszy na utlenianie i zwiększ się jego stabilność. Olej rzepakowy rafinowany , poddany prawidłowym procesom technologicznym ma jasny słomkowy kolor , nie ma smaku i zapachu.
Olej z podwójnie ulepszonych odmian rzepaku zaleca się stosować obok oliwy z oliwek w zdrowej diecie :
* zawiera dużo kwasu oleinowego należącego do jednonienasyconych kwasów tłuszczowych , który obniża ,,zły'' cholesterol LDL i [przeciwieństwie do wielonienasyconych kwasów tłuszczowych] nie obniża frakcji HDL
* zawiera optymalną ilość kwasu alfalinolenowego należącego do tej samej grupy kwasów omega-3 , co oleje zawarte w tłustych rybach morskich. Tylko olej lniany [ rzadko spożywany] zawiera więcej tego kwasu
* charakteryzuje się najbardziej korzystnym spośród innych olejów [ poza olejem lnianym ], stosunkiem kwasów omega-6 do omega-3 , wynoszącym 2 :1. Dieta o niskiej wzajemnej proporcji tych kwasów sprzyja profilaktyce chorób sercowo - naczyniowych.
* zawiera najmniej spośród wszystkich olejów niekorzystnych kwasów tłuszczowych
* jak wszystkie oleje nie zawiera cholesterolu
NA ZIMNO CZY NA GORĄCO
Olej rzepakowy i oliwa z oliwek zawierają głównie jednonienasycone kwasy tłuszczowe [ olej rzepakowy 62% , oliwa z oliwek 70% ], które są odporne na utlenianie pod wpływem wysokiej temperatury. Dzięki temu nadają się do stosowania na zimno do sałatek i gorąco do krótkiego smażenia. Na oleju rzepakowym można smażyć potrawy ponieważ jest chemicznie stabilny [ odporny na zmiany termiczne ], w czasie smażenia nie wyczuwa się nieprzyjemnego smaku oraz łatwo go odsączyć - nie przywiera do usmażonego produktu , dzięki temu można zmniejszyć kaloryczność potraw o około 5-10%.
Oleje sojowy , słonecznikowy , kukurydziany , z pestek winogron , pestek dyni , zarodków pszenicy , orzechów laskowych , sezamowy lepiej spożywać tylko na zimno , ponieważ zawierają duże ilości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych [ WKT ], które szybo się utleniają pod wpływem wysokiej temperatury.
Olej rzepakowy można wykorzystywać :
* jako dodatek do surówek i sałatek , ma on większą lepkość niż wiele innych olejów
* do przygotowania sosów typu vinegret i przyrządzania majonezu i sosów majonezowych [ łatwo się emulguje zwłaszcza w środowisku kwaśnym np. kilka kropli soku z cytryny
w obecności jaja kurzego , jako emulgatora , co ułatwia mieszanie się składników majonezu ]
* jako dodatek do zupy lub warzyw [ zwiększa przyswajalność beta-karotenu z warzyw]
* do marynowania mięsa [ nadaje mu kruchość ]
* do duszenia , pieczenia mięsa i warzyw
* jako dodatek do pieczenia ciasta i ciastek typu biszkoptowego - tłuszczowego
* do krótkiego smażenia
OLEJ Z OLIWEK
Oliwę otrzymuje się z owoców oliwki zwanej drzewem oliwkowym. Oliwka jest drzewem wiecznie zielonym , uprawianym na 5 kontynentach. Zaczyna owocować po 5 latach. Szczyt dojrzałości uzyskuje się między 36 a 150 rokiem i wtedy daje największe plony. Drzewo oliwkowe żyje nawet 1000 lat. O jakości oliwy z oliwek decyduje wiele czynników m.in. odmiana drzewa , rodzaj gleby , klimat , umiejętności producenta. Oliwa z najlepszego surowca , produkowana przez najlepszych producentów jest najdroższa.
Zielone owoce oliwki zmieniają barwę w miarę dojrzewania , od barwy brązowej , czerwonej do czarnej. Z uzyskanych oliwek uzyskuje się oliwę koloru zielonkawego. Ma oma ostrzejszy smak i zapach niż oliwa z dojrzałych czarnych oliwek - ta ma kolor złocisty , smak delikatny , natomiast mocniejszy aromat. Barwa oliwy zależy od stopnia dojrzałości i od koloru oliwek z którego została wyprodukowana. Oliwa przechowywana w lodówce mętnieje i gęstnieje , ale nie pogarsza to jej właściwości.
Co oznacza ,,VIRGIN''
Oliwki zbiera się się od listopada do marca. Po zebraniu oczyszcza się je , rozdrabnia i miele. Powstaje w ten sposób pulpa oliwkowa z której uzyskuje się oliwę dwoma sposobami - tłoczenia lub ekstrakcji rozpuszczalnikami chemicznymi.
Oliwa typu virgin to surowy olej uzyskany z oliwek jedynie przy użyciu metod mechanicznych , czyli tłoczenia lub innych metod [ wyłącznie fizycznych ], które nie powodują żadnych zmian w strukturze tłuszczów. Są dwa rodzaje oliwy virgin - jeden który można bezpośrednio spożywać , drugi który nie nadaje się do bezpośredniego spożycia.
Oliwa Virgin nadająca się do bezpośredniego spożycia [ po angielsku - Virgin olive oil ] [ po włosku - Olio vergine do oliva ] - to oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia. Najlepiej spożywać ją na surowo. Jeśli jest filtrowana , wówczas jest całkowicie przejrzysta , a jeśli nie-jest mniej przejrzysta i na dnie może tworzyć się osad. Ten typ oliwy dzieli się na trzy rodzaje [ wszystkie z pierwszego tłoczenia ] :
* oliwa extra virgin [ ang. Extra virgin olive oil ] , jest to oliwa z oliwek najwyższej jakości. Charakteryzuje się najniższą [nie więcej niż 1%]kwasowości , czyli zawartość wolnych kwasów tłuszczowych w przeliczeniu na kwas oleinowy.
* oliwa virgin [ang.Virgin olive oil] - może być dodatkowo oznaczona określeniem ,,fine''. Charakteryzuje się kwasowością nie wyższą niż 2%
* zwykła oliwa virgin [ang.Ordinary virgin olive oil], charakteryzuje się kwasowością nie wyższą niż 3,3%.
Oliwa z oliwek nienadającą się do bezpośredniego spożycia charakteryzuje się kwasowością powyżej 3,3%. Dopiero po rafinacji można ją używać , zarówno jak i do smażenia.
SPRAWDZONE PRODUKTY
* Primus olej rzepakowy tłoczony na zimno , 500ml.
* Vitacorn olej rzepakowy tłoczony na zimno , nierafinowany , 500ml.
* Rapso olej rzepakowy , 750ml.
* Basso Oliwa z oliwek Exta Vergine 250ml.
* Olej z ryżu Rizi , 1l.
* Zucchi Olej kukurydziany , 1l.
* Basso olej z pestek winogron , 1l.
* Olej kukurydziany tłoczony na zimno , 500ml.
* Oleje rośilinne Omega 3-6-9 z dodatkiem GLA , Oil of Life Standard kapsułki , olej 0,25l. , 0,5l. [ 60 mieszanka tłoczonych na zimno olejów roślinnych z lnu i wiesiołka ].
* Vitosan olej z nasion zbóż i owoców , 1l. [ formuła połączona z najwyższą jakością trzech rodzajów ziaren i czterech rodzajów owoców , daje gwarancję wyśmienitego smaku potraw , wzbogaconych o pierwiastki zawarte w nasionach : słonecznika , kukurydzy , kiełków pszenicy i owocach orzechów , winogron , moreli i migdałów ].
* Olej z orzecha włoskiego , 250ml.
* Olej lniany , tłoczony na zimno , 1000ml. Dzięki obecności lignanów roślinnych i kwasów tłuszczowych omega 3 i omega 6 olej lniany : wzmacnia , regeneruje i osłania błony śluzowe na całej długości przewodu pokarmowego , wspomaga procesy trawienne , co może zapobiegać tworzeniu się kamieni żółciowych , a nawet powodować ich rozpuszczanie , zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu trawiennego. Olej lniany poprawia też pracę mózgu - kwas 4 - linolenowy , należący do rodziny omega 3 jest podstawowym źródłem kwasu DHA , który jest bardzo ważnym składnikiem [ sanowi w przybliżeniu 25% ] substancji budujących mózg - niski poziom DHA odpowiada za zmiany nastroju , utratę pamięci , problemy ze wzrokiem i występowaniem schorzeń neurologicznych.
* Oleje roślinne dla kobiet - ekologiczna mieszanka tłoczonych na zimno olejów roślinnych z lnu , wiesiołka i czarnuszki.
* Oleje roślinne dla mężczyzn - ekologiczna mieszanka tłoczonych na zimno olejów roślinnych lnu , wiesiołka i dyni.
źródło : Poradnik Uzdrawiacza Kraków 2011
(chociaż te dwa ostatnie mają dość intensywny smak, ale są pyszne! 