Chrzan pospolity.

Występowanie.
Uprawy chrzanu są rozpowszechnione w całej strefie umiarkowanej.

Skład.
Korzenie zawierają olejek lotny i tłusty olej,kwas askorbinowy-pięciokrotnie więcej niż w owocach cytrusowych.Wyodrębniona substancja ilozozym-który jest substancją białkową i ma właściwości enzymu o działaniu antybiotycznym.W korzeniach występują też znaczne ilości substancji zwierające azot-asparagina,glutamina i arginina,a poza tym związki mineralne azotu,potasu,wapnia,magnezu,żelaza,miedzi,fosforu,siarki,chloru.
W liściach występują śladowe ilości olejku lotnego,kwasu askorbinowego,karotenu.

Zastosowanie.
W medycynie ludowej od dawna jest stosowany korzeń i świeży sok.Dzięki zawartości olejku niewielkie ilości chrzanu są stosowane do pobudzenia apetytu i poprawy trawienia.Jednak duże dawki powodują podrażnienie nerek,żołądka i jelit oraz zapalenie kłębków nerkowych.Stwierdzono że przy stosowaniu soku z chrzanu następuje stymulacja wydzielania kwasu u chorych z niedokwaśnością żołądka.
W wielu krajach stosuje się chrzan jako środek moczopędny,przy kamicy moczowej,podagrze i reumatyzmie.
Miazgę z korzeni stosuje się do okładów przy zapaleniu korzonków nerwowych,zapaleniu opłucnej,zapaleniu płuc..
Miazgę lub napar z korzeni stosuje się do leczenia ran ropnych,wrzodów i zapalenia uszu.Roztwory wodne soku chrzanu wykorzystuje się do płukania gardła przy anginie.Świeży sok stosuje się jako środek napotny.
Sok z amoniakiem używa się do wcierań przy naderwaniu ścięgien,zapaleniu ścięgien,artretycznych chorobach stawów.
Utarty świeży chrzan z octem,śmietaną,cukrem lub kwaskiem cytrynowym jest powszechnie używaną,odkażającą i ułatwiającą trawienie,witaminową przyprawą do mięsa,wędlin,ryb.

Płacze chrzan na salaterce,
Aż się wszystkim kraje serce.
"Panie chrzanie,
Niech pan przestanie!"

Chudy seler płacze także,
Mówiąc czule: "Panie szwagrze,
Panie chrzanie,
Niech pan przestanie!"

Rozpłakała się włoszczyzna:
"Jak to można? Pan mężczyzna,
Panie chrzanie,
Niech pan przestanie!"

Pochlipuje bochen chleba:
"No, już dosyć! No, nie trzeba!
Panie chrzanie,
Niech pan przestanie!"

Ścierka łka nad salaterką:
"Niechże pan nie będzie ścierką,
Panie chrzanie,
Niech pan przestanie!"

Wszystkich żal ogarnął wielki,
Płaczą rondle i rondelki:
"Panie chrzanie,
Niech pan przestanie!"

A chrzan na to: "Wolne żarty,
Płaczę tak, bo jestem tarty,
Lecz mi nie żal tego stanu,
A łzy wasze są do chrzanu!"

Szpinak warzywny.

Występowanie.
Szpinak pochodzi z Azji Środkowej.W Europie jest uprawiany.

Skład.
Szpinak akumuluje liczne cenne,biologiczne aktywne substancje chemiczne.należą do nich białka,węglowodany,lipidy i sterole.
Szpinak zawiera liczne witaminy i prowitaminy-karotenoidy,rutynę,flawonoidy przejawiające aktywność witaminy P,poza tym Wit.B1,B2,K,kwas askorbinowy,nikotynowy,foliowy,folinowy.Ponadto zawiera kwasy organiczne,sole wapnia i żelaza.

Zastosowanie.
Szpinak warzywny nie ma zastosowania jako roślina lecznicza,stanowi on jednak cenną roślinę pokarmową z powodu dużej ilości witamin i substancji energetycznych.Na przykład zawartość białka w szpinaku jest półtora raza większa niż w mleku,dwukrotnie większa niż w kapuście,a try krotnie większa niż w mące pszennej.
Wzmacnia działanie środków leczniczych stosowanych w różnych schorzeniach.
Zalecany jest w żywieniu diabetyków i nadciśnieniowców.
Przygotowuje się ze szpinaku rozmaite potrawy,używa się także soku z liści.
Jedyną ujemną cechą jest wysoka zawartość kwasu szczawiowego.W związku z tym nie jest produktem zalecanym chorym zaburzeniami równowagi mineralnej,cierpiącym na kamicę nerkową[oksaluria-w nerkach tworzą się kryształy szczawianu wapnia],także na zapalenie kłębków nerkowych,podagrę,zapalenie jelita grubego,zapalenie nieżytowe jelit oraz chorym na schorzenia wątroby,pęcherzyka żółciowego i trzustki.

Bób.

Skład.
Nasiona bobu są bardzo zasobne w białko.Po za tym w nasionach występują wolne aminokwasy,węglowodany,kwasy organiczne i lipidy.

Zastosowanie.
Bób jest zalecany przy czerwonce i przy innych schorzeniach jelitowych:należy wtedy gotować strąki w occie i zjadać je w całości.Jest doskonałym środkiem przeciw mdłością,działa też leczniczo przy kaszlu.Mąka z nasion bobu jest stosowana przeciw stanom zapalnym,np.zmieszana z miodem zalecana jest na okłady przy czyrakach.Napar z maki,owoców róży i białka jaja używa się do okładów na oczy:przynosi ulgę przy katarakcie.

Fasola zwyczajna.

Skład.
Zarówno dojrzałe nasiona fasoli,jak i całe niedojrzałe strąki zawierają prawie wszystkie związki potrzebne dla organizmu człowieka.Zawartość białek jest prawie taka sama jak w mięsie,a większa niż w rybach.Skład aminokwasowy białek fasoli jest zbliżony do składu białek mięsa i przy odpowiednim sposobie przygotowania potraw z fasoli są w 75% przyswajane.
Fasola zawiera węglowodany jedno-,kilku- i wielocukrowce,substancje azotowe,flawonoidy,sterole,kwasy organiczne,bogaty zestaw witamin.
Z fasoli wyodrębniono również izoflawonoidy i kumestany .Z nadziemnych części fasoli wyodrębniono glikozydy flawonoidowe,leukoantocyjany i antocyjany.

Zastosowanie.
Wyodrębnione aglutyniny-substancje występujące w krwi człowieka podczas chorób infekcyjnych,powodujące aglutynację białek drobnoustrojów chorobotwórczych.Odgrywają one ogromną rolę w odporności człowieka na niektóre patogeny.
Na podstawie badań stwierdzono że wyciąg z fasoli znacznie obniża poziom cukru we krwi.
Odwar ze strąków fasoli stosuje się przy reumatyzmie i jako środek moczopędny przy obrzękach pochodzenia nerkowego lub związanych z zaburzeniami w układzie krążenia.
Odwar ze strąków fasoli i liści borówki czernicy w proporcji 1:1 jest zalecany przy schorzeniach trzustki.

Groch zwyczajny.

Skład.
Nasiona grochu zawierają najwięcej białka w porównaniu z innymi warzywami.W skład białka wchodzą aminokwasy,Wit.C,B1,B2,prowitamina A,a także tłuszcze,skrobia,sole potasu,fosforu.

Zastosowanie.
Zielony groszek można spożywać w stanie świeżym,suszonym,konserwowanym.
Odwar z nasion i ziela grochu stosuje się jako środek moczopędny przy kamicy nerkowej.Gorące okłady z mąki grochu stosuje się do rozmiękczenia roni i czyraków.
Uwaga.
Groszek zielony zawiera dużo puryn ,osoby chore na reumatyzm nie powinny spożywać grochu ze względu na kwas moczowy.

Przeciwieństwem groszku zielonego jest groch żółty który posiada wszelakie walory zdrowotne.

Kukurydza.

Skład.
Znamiona kukurydzy zawierają znaczne ilości Wit.K,saponiny,substancje gorzkie,tłusty olej,alkaloidy,sterole roślinne,Wit.C.
Ziarniaki zawierają skrobie,tłusty częściowo wysychający olej,Wit.B1,B2,B6,kwas nikotynowy,karotenoidy,sterole,saponiny.

Zastosowanie.
Do celów leczniczych wykorzystuje się wyciąg z wysuszonych znamion kukurydzy.Ustalono że wyciąg płynny i napar ze znamion kukurydzy zwiększa wydzielanie żółci,zmniejsza jej lepkość,masę jednostkową i zawartość bilirubiny oraz zwiększa diurezę.Daje również pozytywne efekty w leczeniu zaburzeń krzepliwości krwi.Znamiona stosuje się jako środek żółciopędny przy zapaleniu pęcherzyka żółciowego,przewodów żółciowych i wątroby.
Olej kukurydziany jest zalecany profilaktycznie i leczniczo przy miażdżycy tętnic,ponieważ obniża poziom cholesterolu.
Medycyna ludowa zaleca odwar z znamion w schorzeniach kobiecych oraz przy osłabionym apetycie.Stosuje się także przy występowaniu kolki nerkowej,puchlinie wodnej,cukrzycy,przeciw tasiemcom.

Ziemniak.

Skład.
Bulwy ziemniaka zawierają białka,węglowodany,błonnik,substancje pektynowe,witaminy ,sole mineralne.Podstawową witaminą jest kwas askorbinowy,ponadto B1,B2,B5,B6,kwas foliowy.Ponadto w bulwach ziemniaka występują karotenoidy,sterole,kwasy organiczne.

Zastosowanie.
Dzięki zawartości soli potasu ziemniak jest wykorzystywany w lecznictwie jako środek zwiększający diurezę.Stanowi surowiec do produkcji skrobi,glukozy,alkoholu,kwasu mlekowego.
Skrobie wykorzystuje się wewnętrznie i do lewatyw jako środek osłaniający błony śluzowe.Do użytku zewnętrznego przygotowuje sie zasypki zalecane przy odparzeniach.
Uzyskiwany alkohol stosuje się głownie zewnętrznie jako środek antyseptyczny i podrażniający.Wykorzystuje się również szeroko do przygotowania nalewek.
Glukoza uzyskiwana z ziemniaka jest stosowana jako produkt łatwo przyswajalny,dodatnio wpływa na pracę mięśnia sercowego,stosowana w chorobach infekcyjnych i schorzeniach wątroby.Stwierdzono doświadczalnie że wyciąg z naci ziemniaka wpływa pozytywnie na obniżenie ciśnienia krwi należy przy tym dopowiedzieć że jest słabo toksyczny.
W lecznictwie ludowym sok z ziemniaka stosowany jest z powodzenie w leczeniu zgagi,owrzodzenia układu trawiennego,używa się też jako środek uspokajający,oraz przy uciążliwych bólach głowy.Świeżo utarte surowe ziemniaki wykorzystuje się w leczeniu oparzeń,jako kompresy rozgrzewające.

Pasternak zwyczajny.

Skład.
Korzenie zawierają olejek lotny,kwas askorbinowy,karoten,Wit.B1,B2,jedno- i kilkucukrowców,kwas uronowy,związki pektynowe,tłuszcze,sole mineralne-potas,fosfor.
W liściach-olejek lotny,kwas askorbinowy,karoten,śladowe ilości witamin.

Zastosowanie.
W Rosji stosuje się preparaty z pasternaku-Beroksan,Pastinocin i Pasternin przy dusznicy bolesnej i nerwicach prowadzących do niewydolności wieńcowej.
Liście i owoce dzięki swojemu aromatowi są stosowane jako przyprawa.

Pietruszka zwyczajna.

Skład.
Owoce pietruszki są zasobne w olejek lotny,tłusty olej,karotenoidy,kwas askorbinowy,kwas foliowy,flawonoidy.
Liście zawierają więcej karotenu i kwasu askorbinowego i kwasu foliowego niż korzenie,po za tym Wit.E,B6.

Zastosowanie.
Preparaty z pietruszki stosowane wewnętrznie wzmagają napięcie mięśni gładkich macicy,jelit,pęcherza moczowego.Stosowane są jako środek moczopędny szczególnie przy puchlinie wodnej ,nadciśnieniu,obrzękach naczyniowych w niewydolności krążenia,schorzeniach nerek i pęcherza moczowego-kamica.
Odwar ze świeżych liści wzmaga wydzielanie żółci stosowany jest do leczenia hipotonicznych i hipokinetycznych dyskinezji pęcherzyka żółciowego.
W lecznictwie ludowym używa się pietruszkę jako sałatkę w chorobach dziąseł i jako środek chroniący wzrok oraz jako środek przy braku apetytu i zaburzeniach trawienia.

Powinienem dodać w tytule tematu :
ZBOŻA I INNE ROŚLINY POKARMOWE .

Herbata chińska.

Za ojczyznę herbaty uważa się południowo-wschodnie rejony Azji,Chin,Indie.

Skład.
Związki rozpuszczalne i nie rozpuszczalne garbnikowe,alkaloidy,lecytyna,żelazo,mangan.kumaryny,Wit.C,B1,B2,K,B5,olejek lotny,glikozydy flawonoidowe,pochodnie kwercetyny.

Zastosowanie.
Herbata pobudza układ nerwowy oraz podwyższa sprawność fizyczną i umysłową człowieka.
Z liści i wierzchołków pędów krzewów herbacianych wydobywa się kofeinę.
Teofilina poprawia krążenie w naczyniach wieńcowych.Stosuje się ją również jako środek moczopędny.Alkaloidy herbaty wchodzą w skład licznych preparatów np.teobromina jest składnikiem preparatu stosowanego przy chorobach wieńcowych,nadciśnieniu i obrzękach typu krążeniowego.Teofilina wchodzi w skład preparatów stosowanych przy dychawicy oskrzelowej,dusznicy bolesnej i innych zaburzeniach układu krążenia.
Z liści herbaty i pyłu herbacianego otrzymuje się kompleks związków nazwanych witaminą P.Witaminę tę stosuje się przy przepuszczalności i zwiększonej kruchości naczyń krwionośnych,oraz przy skazie krwotocznej,w terapii choroby popromiennej,nadciśnieniu.
Herbata ma dodatni wpływ na układ człowieka,działa tonizująco na system nerwowy.
Herbata zielona działa antybakteryjnie i dlatego jest zalecana w leczeniu czerwonki.Wskazane jest również picie tej herbaty przy zapaleniu jelita grubego,zapaleniu nieżytowym jelit,niestrawności.
Mocny napar herbaty stosuje się zamiast olejku do opalania.Kompresy z naparu stosuje się na stany zapalne skory przy oparzeniach słonecznych.
Ostrzeżenie.
Płatki herbaciane posiadają w swoim składzie glin[aluminium],który sam w sobie nie jest szkodliwy,natomiast pod wpływem kwasu cytrynowego chemizuje się i przenoszony do krwiobiegu osiada w mózgu tworząc sprzyjający klimat dla choroby Alzheimera.

Jęczmień zwyczajny.

Skład.
Ziarniaki jęczmienia zawierają białka,węglowodany z wyłączeniem błonnika-76%,błonnik-9,6%,tłuszcze-3,5%,substancje mineralne,enzymy,Wit.A,D,E,i z grupy B.
Z odmian jęczmienia zasobnego w substancje białkowe wytwarza się różne typy kasz jęczmiennych,jest on także podstawowym surowcem d o produkcji piwa.Palone ziarniaki jęczmienia używane są jako surogat kawy.

Zastosowanie.
Cukier uzyskany z jęczmienia stosuje się przy schorzeniach górnych dróg oddechowych.Odwar z ziarniaków ma właściwości zmiękczające i osłaniające jest stosowany przy schorzeniach przewodu pokarmowego i przy silnym kaszlu.
Sposób przygotowania: 20g.ziarniaków jęczmienia zalać wodą na 4-5 godzin,a następnie gotować je przez 10 minut i odcedzić:stosuje się 1 łyżkę stołową 4-6x dziennie.
Słód jęczmienny jest używany na gorące okłady lub kąpiele przy stanach zapalnych skóry.
Wyciąg słodowy jest zalecany przy cukrzycy,obniża on poziom cukru we krwi.
Z jęczmienia produkuje się antybiotyk hordecynę.

Oliwka europejska.

Skład.
Owoce oliwki zawierają 70% tłustego oleju w skład którego wchodzą glicerydy kwasów:oleinowego-80%,palmitynowego-10%,stearynowego-5-8%,linolowego,arachidowego.
Poza tym owoce oliwki zawierają antocyjany w szczególności keracyjaninę,fenolokwasy,cukrowce,katechiny,abscyzynę i dorminę,woski,karotenoidy,saponiny,lignany,tokoferole,alkohole.

Zastosowanie.
Najlepsze gatunki oliwy z oliwek używane są do produkcji leków stosowanych wewnętrznie w postaci emulsji,jako środek osłaniający,zmiękczający i lekko przeczyszczający w schorzeniach przewodu pokarmowego i przy kamicy dróg żółciowych
Poza tym oliwa używana jest jako rozpuszczalnik niektórych preparatów leczniczych do stosowania parenteralnego oraz do przygotowania maści i plastrów.
Wyciąg z liści oliwki stosowany wewnętrznie wywołuje obniżenie ciśnienia tętniczego,zwiększa diurezę,zwalnia perstaltykę jelit.W niektórych krajach jest wykorzystywany do leczenia nadciśnienia.
W medycynie ludowej do celów leczniczych stosuje się nawet oliwę trzeciego gatunku,wewnętrznie przy obstrukcjach,zatruciach.
Zewnętrznie stosuje się oliwę przy urazach,użądleniach pszczół,os,trzmieli.

Orzech ziemny.

Ojczyzną orzech ziemnego jest Brazylia.

Skład.
Wartości odżywcze orzechów ziemnych (prażone na oleju, bez soli):

* Wartość energetyczna w 100 g 581 kcal
* Woda 1,95 g
* Białko 26,35 g
* Tłuszcze 49,30 g
* Węglowodany 18,92 g (w tym błonnik 6,9 g)
* Wapń 88 mg
* Magnez 185 mg
* Fosfor 517 mg
* Żelazo 1,83 mg
* Sód 6 mg
* Cynk 6,63 mg
* Miedź 1,300 mg
* Mangan 2,062 mg
* Selen 7,5 mg
* Witamina B1 0,253 mg
* Witamina B2 0,108 mg
* Witamina B3 14,277 mg
* Witamina E 6,91 mg
* Cholina 55,0 mg
* Kwas foliowy 126 mg
Nasiona orzecha zawierają tłusty olej,karotenoidy,białka,kwasy organiczne.

Zastosowanie.
Tłusty olej jest do przygotowania środków leczniczych.
Olej arachidowy używany jest do produkcji margaryn i konserw.Wytłoczyny pozostałe po produkcji stosuje się do produkcji chałwy,a mąkę do wyrobów cukierniczych.Nasiona służą do produkcji cukierków.

Owies zwyczajny.

Skład.
Ziarniaki owsa zawierają stosunkowo dużo skrobi,tłuszczu,białka,aminokwasów i związków mineralnych.Występują w nich sterole,saponiny,kwasy organiczne,skopoletyna,wanilina oraz Wit.E.

Zastosowanie.
Mąkę owsianą stosuje się jako produkt dietetyczny dla rekonwalescentów,a czasami jako środek osłaniający przy ostrych zapaleniach przewodu pokarmowego.
W medycynie ludowej uważa się że właściwości lecznicze ma nie tylko ziarno lecz i słoma owsiana.Zupę z kaszy owsianej traktuje się jako potrawę dietetyczną dla chorych na gruźlicę i dzieci chorych na skrofulozę.Przy zatrzymaniu moczu zalecano picie naparu z ziarna owsa,szczególnie jeśli objaw ten występował na tle zaburzeń układu krążenia.
Odwar z ziarniaków owsa z miodem stanowi środek odżywczy i odświeżający dla chorych osłabionych wskutek długotrwałej choroby.Ziarniaki wchodzą w skład licznych mieszanek żółciopędnych.Kisiel owsiany uważany jest za produkt dietetyczny i osłaniający stosowany w schorzeniach żołądka i jelit.
odwar ze słomy owsianej wraz z korą dębową jest używany do kąpieli przy nadmiernej potliwości stóp.Taki sam odwar stosuje się do leczenia kamicy nerkowej,cukrzycy i przy wzdęciach.
Wszystkie typy kasz owsianych,należycie ugotowane zawierają dużo śluzów,toteż różne zupy owsiane stosowane są przy najbardziej ostrych dietach w schorzeniach żołądkowych.Białka owsa mają właściwości lipotropowe i dlatego są wykorzystane w schorzeniach serca i wątroby.

Pszenica zwyczajna.

Skład.
Ziarniaki pszenicy zawierają około 20%białka,2%tłuszczów,2%błonnika i ponad 60%skrobi.
Poza tym zawierają fosfor,potas,magnez,Wit.B1,B6,E.

Zastosowanie.
Mąka pszenna ma bardzo szerokie zastosowanie w piekarnictwie.Kasza manna produkowana z pszenicy jest doskonałym produktem przeznaczonym do żywienia dzieci oraz chorych z zaburzeniami przewodu pokarmowego.Tłuszcz uzyskiwany z zarodków pszenicy daje pozytywne wyniki w leczeniu ropni,podagry i chromania przystankowego.
Warto zaznaczyć że w tłuszczu ziarniaków pszenicy przechowywanych przez zimę występują substancje działające negatywnie na skład morfologiczny krwi.
Skrobia pszeniczna jest wykorzystywana do wyrobu zasypek i maści.Z zarodków pszenicy produkuje się preparaty zawierające witaminę E-do 90%,F i inne substancje.
W lecznictwie ludowym stosowano odwar z ziarniaków w celu ogólnego wzmocnienia organizmu.Przy zapaleniu górnych dróg oddechowych i przy suchym kaszlu używano odwar z otrąb pszennych wraz z miodem.

Rącznik pospolity.

Skład.
Nasiona rącznika zawierają 40-55% tłustego niewysychającego oleju [rycynowego].Olej ten zawiera ponadto glicerydy kwasów,alkaloidy,związki bezazotowe,błonnik,aminokwasy.

Zastosowanie.
Olej rycynowy jest wykorzystywany jako ąśrodek przeczyszczający przy obstrukcjach,łagodnych zatruciach i stanach zapalnych przewodu pokarmowego.W praktyce ginekologiczne był i jest stosowany w schorzeniach pochwy i szyjki macicy,w okulistyce-do leczenia zapalenia powieki.Wchodzi w skład maści i balsamów stosowanych w leczeniu oparzeń,wrzodów i zmiękczania stwardniałego naskórka.
Jako ciekawostka polecany jest jako środek na porost włosów i to z niezłym skutkiem.
Przy stosowaniu wewnętrznym olej rycynowy może wywołać mdłości.
Nasiona rącznika są wyjątkowo toksyczne wskutek zawartości w nich rycyny,która jest substancja o charakterze białkowym,dlatego też nie wykorzystuje się ich w leczeniu bezpośrednim.

Ryż siewny.

Skład.
Spożywane są zwykle ziarniaki ryżu pozbawione okrywy owocowo-nasiennej i zarodka[tzw.ryż łuskany].Zawierają one do 75% węglowodanów[bez błonnika],2,2% błonnika,8% białek,0,4% tłuszczu,0,5% substancji mineralnej i 14% wody.
podczas łuskania otrzymuje się mąkę ryżową bardzo zasobną w białko-14% i tłuszczu do 15%.Występują w niej również organiczne związki fosforu i witamin.
przemysł farmaceutyczny produkuje z mąki ryżowej fitynę.
Białka ryżu mają skład aminokwasowy zbliżony do skladu białka zwierzęcego.
Ryż jest podawany łuskaniu,gdzie pozbawia się ziarniaki nie tylko okrywy owocowo-nasiennej,lecz i zarodka wraz z warstwą aleuronową zasobną w Wit.B1.Codziennie spożywanie tak przygotowanego ryżu doprowadza do choroby beri-beri.
Spożywanie ryżu nie oczyszczonego nie wywołuje takich schorzeń.

Zastosowanie.
Ryż ma wysoką wartość pokarmową i jest łatwo przyswajalny,dzięki temu jest powszenie stosowany w żywieniu dzieci,a także w diecie wysokoenergetycznej.Zaleca się również w żywieniu ludzi starszych,z wyjątkiem osób otyłych i cierpiących na zaparcia.
Skrobia ryżowa i tzw.kleik ryżowy są od dawna stosowane przy biegunkach.Stwierdzono że kleik hamuje perystaltykę jelit,toteż spożywanie o ostrych nieżytach przewodu pokarmowego i przy czerwonce jest bardzo pożądane.Otręby ryżowe są w Chinach używane do leczenia choroby beri-beri,a olej pozyskiwany z tych otrąb do produkcji maści leczniczych.

Sezam indyjski.

Skład.
Sezam zaliczany jest do najcenniejszych roślin oleistych gdyż uzyskuje się z niego olej o wysokiej wartości pokarmowej.Zależnie od rejonów uprawy i odmiany nasiona sezamu zawierają do 53% tłustego niewysychającego oleju,do 20% białek i do 16% węglowodanów rozpuszczalnych.Poza tym występują w nom lignany,aminokwasy Wit.E.

Zastosowanie.
Olej sezamowy wpływa na wzrost zawartości trombocytów w krwi,dzięki czemu wzrasta krzepliwość.Olej sezamowy zalecany jest wewnętrznie przy skazie krwotocznej i innych schorzeniach [dorośli-po łyżce stołowej,dzieci-po łyżeczce od herbaty 3x dziennie].Stosuje się go też zamiast oliwy z oliwek lub oleju migdałowego do przygotowywania maści,mazideł,plastrów itd.
Nasiona sezamu używane są do produkcji cukierków ,słodyczy a przede wszystkim chałwy.
makuch sezamowy jest cennym produktem zawiera 40% białka,8% oleju i 125 substancji mineralnej-fosfor,wapń.Makuch w połączeniu z mąką pszenną wykorzystuje się do produkcji cukierniczych i do wypieku pieczywa dietetycznego.

Soja owłosiona.

Skład.
Soja jest rośliną białkowo-oleistą.Średnia zawartość białka w nasieniu soi wynosi 36-45%,a w oleju 17-22%.Poza tym w nasieniu soi występują węglowodany,w tym substancje pektynowe,a także mineralne i witaminy.
Nasiona soi zawierają 14-krotnie więcej białka niż kurze mięso,4-krotnie więcej niż jaja oraz 3,5-krotnie niż wołowina.Zawierają też więcej tłuszczu niż wymienione produkty a mianowicie:1,5 raza więcej niż wołowina,5-krotnie więcej niż mięso kurze i prawie dwukrotnie więcej niż jaja.
W skład białek soi wchodzi 90% pełnowartościowych białek roślinnych.Zawierają one prawie wszystkie aminokwasy :argininę,histydynę,lizynę,tryptofan,fenyloalaninę,metioninę,treoninę,leucynę,izoleucynę i walinę.Z nasion soi uzyskano półschnący olej w skład którego wchodzą kwasy linolenowy,oleinowy i palmitynowy.Dodatkową cechą węglowodanów występujących w nasionach soi jest to że są one całkowicie rozpuszczalne w wodzie.
Substancje mineralne w soi to głownie potas,fosfor,magnez,wapń,a występują także sole miedzi,żelaza,manganu,cynku,niklu i śladowe ilości kobaltu.
Nasiona soi zawierają Wit.A,B1,B2,D,E,C,K oraz glikozydy izoflawonowe.

Zastosowanie.
Soja stanowi surowiec do otrzymywania preparatów stymulujących działanie centralnego układu nerwowego,a także do leczenia cukrzycy i choroby popromiennej
Z soi produkuje się mleko które prawie dorównuje mleku krowiemu pod względem wartości odżywczych i łatwości przyswajania.mleko sojowe ma wysoka wartość dietetyczną .Koagulat tego mleka w żołądku jest delikatniejszy i ma drobniejszą strukturę niż mleko krowie.
Poza tym podczas trawienia mleka wytwarza się mniej kwasów żołądkowych dlatego jest zalecane w chorobie wrzodowej żołądka,nadkwaśności,ostrych i chronicznych infekcjach.