Prezentujemy Państwu artykuł poświęcony uleczonemu przypadkowi kardiologicznej postaci Choroby Fabryego.

Choroba Fabry’ego, opisana w 1898 roku niezależnie przez dwóch dermatologów — Niemca Johannesa Fabry’ego oraz Anglika Williama Andersona, jest jednym ze schorzeń spichrzeniowych dziedziczonych z chromosomem X. opisano około 300 mutacji we wszystkich 7 eksonach genu, a występowanie większości z nich ogranicza się do jednej rodziny. Mała aktywność a-galaktozydazy A prowadzi do gromadzenia się w lizosomach obojętnych glikosfingolipidów , głównie globotriazyloceramidu (Gb3), w większości tkanek i narządów, chociaż istnieją dane wskazujące, że zjawisko to może zachodzić wybiórczo tylko w sercu („wariant sercowy”). Stopień spadku aktywności enzymu różni się w zależności od mutacji, co decyduje o heterogennej ekspresji fenotypowej schorzenia.

Pierwszym objawem choroby Fabry’ego, występującym zwykle w wieku szkolnym, jest uczucie silnego pieczenia oraz bóle stóp i rąk, nasilające się podczas wysiłku fizycznego i stanu gorączkowego, trwające kilka godzin lub dni; akroparestezje te słabną z wiekiem. Obecnie, w dobie powszechnej dostępności echokardiografii, objawy tego schorzenia coraz częściej wykrywają nie dermatolodzy lub nefrolodzy, ale kardiolodzy, zwłaszcza wykonujący badanie echokardiograficzne, które może uwidocznić wiele zaburzeń, spośród  których najbardziej dostrzegalnym jest przerost mięśnia sercowego. Coraz więcej danych wskazuje, że choroba Fabry’ego, chociaż jest przekazywana z chromosomem X, nie jest dziedziczona recesywnie, ponieważ rozwija się nie tylko u hemizygotycznych mężczyzn, ale również u heterozygotycznych kobiet. Wszystkie objawy obserwowane u mężczyzn występują również u wspomnianych kobiet, choć zwykle pojawiają się średnio 10 lat później. Za najczęstsze objawy tego schorzenia u kobiet uważa się: ogólne osłabienie (66%), naczyniaki rogowaciejące (35%), bóle stawów, zmniejszoną potliwość. Mięsień sercowy jest jednym z narządów, w którym może dochodzić do spichrzania glikosfingolipidów w chorobie Fabry’ego, a u co najmniej 60% pacjentów, mężczyzn i kobiet, twierdza się objawy kardiologiczne. Sposób akumulacji złogów jest charakterystyczną cechą tego schorzenia, w przebiegu którego odkładają  się one głównie w przestrzeni wewnątrzkomórkowej kardiomiocytów (w lizosomach), a w mniejszej ilości — w tkance śródmiąższowej; wyłącznie na zaawansowanym etapie choroby stwierdza się gromadzenie sfingolipidów w tkance śródmiąższowej. Trzeba jednak przypomnieć, że w związku z obecnością nadciśnienia tętniczego u ponad 20% osób w populacji ogólnej rasy białej również u istotnego odsetka pacjentów z chorobą Fabry’ego stwierdza się zwykle łagodne nadciśnienie tętnicze, co może utrudnić diagnostykę różnicową przerostu. W omawianym schorzeniu rzadko dochodzi do utrudnienia napełniania lewej komory o typie restrykcji, charakterystycznego dla innych chorób spichrzeniowych, na przykład amyloidozy, prawdopodobnie dlatego, że istotne naciekanie śródmiąższowe występuje dopiero w późnym okresie choroby Fabry’ego. Miażdżycowe zwężenie tętnic nasierdziowych i/lub zaburzenie mikrokrążenia powoduje niedokrwienie mięśnia sercowego, które może być przyczyną mylnego rozpoznania choroby wieńcowej jako schorzenia „pierwotnego”, a nie „wtórnego” do zasadniczej choroby Fabry’ego. Przedwczesny rozwój miażdżycy predysponuje do zawału serca w młodym wieku, zatem lecząc pacjenta z takim obrazem klinicznym, należy brać pod uwagę możliwość występowania choroby Fabry’ego.Ocenia się, że 50–70% pacjentów zgłasza objawy dławicy piersiowej. W przebiegu omawianego schorzenia mogą występować wady zastawkowe serca głównie z powodu pogrubienia płatków zastawkowych w następstwie spichrzania w fibrocytach. Około 2–3-krotnie rzadziej stwierdza się w tym schorzeniu nieprawidłowości zastawki aortalnej, które zwykle dotyczą starszych pacjentów. W tej grupie wiekowej może dojść do poszerzenia opuszki aorty. Wada zastawkowa serca we wspomnianym schorzeniu rzadko wymaga korekcji chirurgicznej. W Europie są dostępne 2 postacie a-galaktozydazy A przeznaczone do leczenia substytucyjnego choroby Fabry’ego — agalzydaza a (Replagal) i agalzydaza b (Fabrazyme).

Oba enzymy mają identyczną sekwencję aminokwasów i nie stwierdza się istotnych różnic w ich skuteczności
klinicznej i częstości powikłań podczas stosowania porównywalnych dawek. Enzymy te podaje się co 2 tygodnie
we wlewach dożylnych zgodnie z zaleceniami producentów — w dawce 1 mg/kg masy ciała (Fabrazyme)
lub w dawce 0,2 mg/kg masy ciała (Replagal). Działania niepożądane obserwowane w trakcie wlewów to: niepokój, dreszcze, gorączka, bóle głowy; ich nasilenie jest zwykle niewielkie i zmniejsza się w miarę trwania
terapii. Większość z nich wiąże się z powstawaniem przeciwciał przeciwko lekowi, których miano zwykle zmniejsza się z upływem czasu. Choroba Fabry’ego dotyczy w naszym kraju najprawdopodobniej kilkuset osób. Do tej pory stwierdzonow Polsce około 30 jej przypadków, natomiast w mniejszym kraju, jakim są Czechy, jest ich około 100.



Źródło: www.viamedica.pl