Rumień, pęcherze, obrzęki, martwica, owrzodzenia to różne objawy oparzeń skóry. Niektóre z nich wymagają leczenia szpitalnego, a czasami nawet zabiegów przeszczepiania skóry.

Mówiąc o oparzeniach skóry, mamy najczęściej na myśli skutki działania wysokiej temperatury, czyli tzw. oparzenia termiczne. Jednak oparzenia mogą być także wywołane energią elektryczną, substancjami chemicznymi, promieniowaniem jonizującym, słonecznym, laserowym oraz rażeniem piorunem.


Sparzenie i oparzenie

Oparzeniem i sparzeniem termicznym (podział ten jest czysto umowny) określa się skutki miejscowego działania na skórę wysokiej temperatury (powyżej 50oC). Powoduje ona podwyższenie ciepłoty skóry, wywołuje denaturację jej białek oraz działa na cały organizm poprzez tzw. toksynę oparzeniową.

Sparzeniem nazywamy stosunkowo niewielkie uszkodzenia skóry wywołane gorącymi płynami i parą (o temperaturze około 100oC). Oparzenie to z kolei silne uszkodzenie skóry wskutek zadziałania równie wysokiej albo wyższej temperatury w postaci otwartego płomienia (około 900oC), gorących przedmiotów, stopionych ciał stałych (takich jak metale czy wosk).

Oparzenia, w zależności od ich głębokości, dzielimy na trzy stopnie. Oparzenie I stopnia obejmuje wyłącznie naskórek. Objawy polegają jedynie na wystąpieniu rumienia i obrzęku. Wyleczenie następuje po kilku dniach.

Oparzenie II stopnia dotyczy także części skóry. Objawia się ono w postaci pęcherzy, obrzęku i częściowej martwicy naskórka. Oparzenia te są bolesne, występuje w nich przeczulica na dotyk i ruch powietrza. Przydatki skórne, chodzi tu głównie o mieszki włosowe, są nieuszkodzone, co jest bardzo istotne, gdyż gojenie się tych oparzeń polega na pokrywaniu się ran naskórkiem powstającym z podziałów komórek nabłonkowych tychże mieszków.

Oparzenie III stopnia obejmuje już całą grubość skóry i niszczy przydatki skóry. Rany są zwęglone, woskowate, barwy białej lub szarawej. Zwykle są też suche. Oparzone powierzchnie są niebolesne, nie reagują na dotyk lub ukłucie. Wyleczenie tego typu oparzeń jest już tylko częściowe, na skórze pozostają różnie rozległe i głębokie blizny.

Oparzenia I lub II stopnia nazywamy też oparzeniami lekkimi. Obejmują one 1-2% powierzchni ciała. Są to zwykle oparzenia domowe wywołane gorącym lub wrzącym płynem.

Trzeba jednak podkreślić, że bez względu na rozległość, oparzenia II i III stopnia dotyczące twarzy, genitaliów, stóp lub dłoni powinny być leczone w warunkach szpitalnych. Dotyczy to także oparzeń skóry II i III stopnia okolicy stawów, ze względu na niebezpieczeństwo występowania przykurczów. Hospitalizacja obowiązuje również przy oparzeniach III stopnia obejmujących ponad 2% powierzchni ciała i oparzeniach II stopnia - ponad 10% powierzchni ciała.

W okresie wstępnym przy poparzeniu ponad 10% ciała u dorosłych, a u dzieci nawet 5%, największe niebezpieczeństwo stanowi uogólniona reakcja organizmu w postaci wstrząsu spowodowanego zmniejszoną objętością krwi i ucieczką osocza na zewnątrz (nazywa się to tzw. płaczem oparzonej powierzchni).

Następnym przełomowym momentem w przebiegu ciężkich oparzeń jest okres późny, tzw. kataboliczny, występujący po 3-4 dniach od urazu. Dochodzi wtedy do szybkiego zużywania rezerw energetycznych ustroju, wyniszczenia i działania tzw. toksyny pooparzeniowej, uszkadzającej narządy. Doprowadza to do rozmaitych powikłań, które w porę nieopanowane mogą spowodować śmierć.


Leczenie:

- w lekkich oparzeniach i sparzeniach nie przekraczających powierzchni 10% powierzchnię oparzoną należy jak najszybciej ochłodzić zimną wodą;
dalsze leczenie polega na miejscowym stosowaniu maści, aerozoli i okładów o - działaniu przeciwzapalnym - powinno być prowadzone przez lekarza;
- w razie podejrzenia ciężkiego oparzenia, tzn. III stopnia, należy założyć tylko jałowy opatrunek i udać się z poszkodowanym do szpitala (także w przypadku oparzenia obejmującego powyżej 10% u dorosłego i 5% powierzchni ciała u dziecka, albo gdy oparzenie dotyczy twarzy, dłoni, stóp lub genitaliów).
W leczeniu oparzeń szczególne zastosowanie znajduje opatrunek hydrożelowy (AQUA-GEL). Może być stosowany na wszystkie okolice ciała. Dobre efekty daje zwłaszcza przy oparzeniach twarzy.






Źródło: www.resmedica.pl
Zdjęcie: www.images.google.pl