Organizm dorosłej, zdrowej kobietypodlega cyklicznym zmianom związanym z cyklem miesiączkowym. Skomplikowanewpływy hormonalne połączone z prawidłową budową narządów rozrodczych, warunkująbowiem spełnianie biologicznych funkcji rozrodczych. U wielu kobiet występująróżne nieprawidłowości związane z menstruacją, częste są również dokuczliwedolegliwości uwarunkowane pojawianiemsię stanów zapalnych w okolicach intymnych.


Schorzenia te budzą znaczny niepokój, zwłaszcza u młodych kobiet, gdyż powodują zachwianie fizjologicznych rytmów, a wizyta u lekarza bywa często stresująca, gdyż wiąże się przeważnie z koniecznością badania ginekologicznego.

Do najpowszechniej występujących dolegliwości kobiecych należą: zespół napięcia przedmiesiączkowego, bolesne miesiączkowanie, zaburzenia cyklu miesiączkowego oraz stany zapalne okolic intymnych.

Zespół napięcia przedmiesiączkowego

Mianem zespołu napięcia przedmiesiączkowego określa się są to różne dolegliwości występujące w drugiej fazie cyklu, najczęściej w okresie 7-10 dni przed miesiączką. Z różnym natężeniem występują następujące objawy: drażliwość emocjonalna, skłonność do depresji, zmęczenie, obniżenie energii, trudności w skupieniu uwagi, zwiększony apetyt, obrzęk i ból sutków, bóle głowy, wzdęcia, bóle krzyża i miednicy, uczucie ciężaru w jamie brzusznej.

Objawy te ustępują z początkiem krwawienia miesiączkowego. Łagodne objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego stwierdza się u 60% kobiet, szczególnie 30-40 letnich. Natomiast u około 3-8% kobiet wymienione objawy występują przez całą drugą połowę cyklu i są znacznie nasilone, zaburzając normalne funkcjonowanie. Zespołowi napięcia przedmiesiączkowego może także towarzyszyć zaostrzenie chorób alergicznych oraz chorób przewlekłych (np. padaczki).

Przyczyny występowania zespołu napięcia przedmiesiączkowego nie są do końca wyjaśnione. Uważa się, że jedną z głównych przyczyn jest zwiększony poziom estrogenów, który wynika ze wzmożonej produkcji tych hormonów przy współistniejącym niedoborze progestagenów w drugiej połowie cyklu miesiączkowego. Estrogeny poprzez pobudzanie wydzielania wazopresyny i aldosteronu, powodują zatrzymywanie sodu i wody w organizmie, co w konsekwencji prowadzi do gromadzenia wody w tkankach. Wynikiem tego jest obrzęk jelit, powodujący uczucie rozpierania w jamie brzusznej, zastój żylny w miednicy przyczyniający się do bólów w okolicy krzyżowej, napięcie piersi oraz obrzęki nóg i dłoni. Obrzęk komórek ośrodkowego układu nerwowego jest przyczyną bólów głowy, napięcia psychicznego, skłonności do depresji, wzmożonego apetytu. Może również nastąpić przyrost masy ciała o kilka kilogramów.

Jeżeli istnieje podejrzenie występowania zespołu napięcia przedmiesiączkowego, niezbędne jest badanie ginekologiczne, które umożliwia wykrycie ewentualnych zmian chorobowych, mogących dawać podobne objawy. Niekiedy wskazane jest również oznaczenie poziomu hormonów płciowych.

Wiele kobiet na kilka dni przed miesiączką odczuwa zmęczenie, napięcie emocjonalne, chwiejność nastrojów. Jest to wywołane nasileniem fizjologicznych zmian w organizmie w drugiej cyklu miesiączkowego. Powyższe objawy stanowią jednostkę chorobową, która nosi nazwę zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Problem ten ma duże znaczenie socjologiczne, ponieważ drażliwość, nerwowość i złe samopoczucie kobiet w tym okresie są często przyczynami konfliktów w otoczeniu.

W leczeniu zespołu napięcia przedmiesiączkowego wykorzystuje się środki zmniejszające napięcie nerwowe, a także zapobiega się gromadzeniu wody w organizmie i powstawaniu obrzęków. Zaleca się więc ograniczenie spożycia płynów i soli w okresie dwóch tygodni przed miesiączką, wyeliminowanie z diety cukru i alkoholu. W przypadku dużych obrzęków konieczne bywa zastosowanie leków moczopędnych. Należy unikać stresujących sytuacji, nadmiernego wysiłku fizycznego. Warto zastosować relaksujące inhalacje i kąpiele z dodatkiem olejków eterycznych (mięta, rozmaryn, lawenda). Dolegliwości psychiczne można łagodzić stosując ziołowe leki uspokajające zawierające melisę, kozłek, męczennicę, dziurawiec. Czasem konieczne jest wdrożenie leczenia przeciwdepresyjnego.

W razie nasilonych dolegliwości można zastosować leczenie hormonalne. Jednym ze jego sposobów jest podawanie progesteronu lub jego pochodnych w postaci tabletek lub zastrzyków domięśniowych w drugiej połowie cyklu. Przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych również powoduje ustąpienie lub złagodzenie zespołu napięcia przedmiesiączkowego.

Zespół bolesnego miesiączkowania

Dolegliwości związane z miesiączką są udziałem wielu kobiet. Problem bolesnego miesiączkowania dotyczy zwłaszcza dziewcząt w okresie dojrzewania, z wiekiem objawy te przeważnie ulegają zmniejszeniu lub ustępują. Ponowne pojawienie się dolegliwości bólowych na początku miesiączki może być sygnałem wielu schorzeń ginekologicznych.

Bolesne miesiączkowanie to zespół objawów miejscowych, głównie bólów o charakterze skurczowym, zlokalizowanych w podbrzuszu i okolicy krzyżowej, występujących tuż przed i na początku miesiączki. Czasem mogą dołączać się do nich symptomy ogólne, takie jak nudności, wymioty, zawroty głowy, omdlenia. Za powstawanie dolegliwości bólowych są odpowiedzialne substancje zwane prostaglandynami, które powodują skurcze macicy. Czasem przyczyną bolesnego miesiączkowania są stany zapalne lub wady anatomiczne w budowie macicy i jajowodów, a także endometrioza (nieprawidłowe umiejscowienie błony śluzowej macicy) lub mięśniaki macicy. Jeżeli objawy bolesnego miesiączkowania są znacznie nasilone lub występują po raz pierwszy w wieku dojrzałym, stan ten wymaga wizyty u ginekologa. Zazwyczaj dolegliwości ulegają zmniejszeniu po porodzie lub po poronieniu.

Objawom bolesnego miesiączkowania należy przeciwdziałać, aby problem złego samopoczucia i trudności w codziennych obowiązkach w ciągu tych kilku dni każdego miesiąca został złagodzony w jak największym stopniu. Ocenia się, że u 60-90% kobiet cierpiących z powodu tego zespołu, dolegliwości ustępują lub znacznie zmniejszają się po zastosowaniu leków przeciwbólowych.

Leczenie powinno się rozpocząć od preparatów pochodzenia roślinnego, w skład których wchodzą pojedyncze zioła lub ich mieszanki. W celu łagodzenia dolegliwości bólowych zaleca się picie naparów z krwawnika pospolitego lub mieszanek ziołowych zawierających krwawnik, pięciornik gęsi, melisę i szyszki chmielu. Jeżeli leczenie ziołami jest nieskuteczne, kolejnym krokiem jest zastosowanie leków rozkurczowych.

W przypadku silnych dolegliwości należy sięgnąć po leki przeciwbólowe w postaci tabletek doustnych lub czopków. Można również zastosować preparaty będące połączeniami leków rozkurczowych i przeciwbólowych. Czasem, gdy dolegliwości związane z miesiączką znacznie zaburzają funkcjonowanie, ginekolog może zaproponować leczenie hormonalne, zazwyczaj przy pomocy doustnych środków antykoncepcyjnych.

Zaburzenia miesiączkowania

Regularnie występujące, niezbyt obfite miesiączki, świadczą o prawidłowym działaniu układu hormonalnego i prawidłowej budowie narządów rodnych. Zaburzenia w miesiączkowaniu mogą dotyczyć zaburzeń rytmu lub ilości utraconej krwi. Schorzenia związane z zaburzeniami miesiączkowania dzielimy na brak miesiączki, skąpe i rzadkie miesiączki oraz nadmierne krwawienia miesiączkowe. Wszystkie te nieprawidłowości wymagają zasięgnięcia porady u ginekologa, bowiem mogą być one objawem poważnych chorób.

Skąpe miesiączki najczęściej spowodowane są zaburzeniami hormonalnymi, związanymi z niewydolnością jajników, zmianami w obrębie jamy macicy po przebytych stanach zapalnych, operacjach czy zabiegach wyłyżeczkowania jamy macicy, a także na skutek chorób ogólnoustrojowych, takich jak nadczynność tarczycy. Brak miesiączki może być wywołany zaburzeniami odżywiania (np. anoreksją). W przypadku stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej lub wkładek wewnątrzmacicznych miesiączki są również skąpe. Wszystkie niewyjaśnione zaburzenia miesiączkowania wymagają konsultacji lekarskiej. W celu zastosowania skutecznego leczenia konieczna jest diagnostyka, wykonanie USG oraz badań hormonalnych. Zależnie od przyczyny, stosuje się różne metody leczenia.

Nadmierne krwawienia miesiączkowe dotyczą najczęściej dziewcząt w okresie dojrzewania oraz kobiet przed menopauzą i są one związane z zaburzeniami hormonalnymi charakterystycznymi dla tych dwóch okresów życia kobiety. U młodych kobiet obfite krwawienia wynikają z niedojrzałości układu hormonalnego. Natomiast przed menopauzą zanika funkcja jajników, stad zaburzenia hormonalne. W tym wieku przyczyną może być również przerost lub zapalenie błony śluzowej macicy oraz mięśniaki macicy. W każdym przypadku należy wykluczyć występowanie nowotworów. Obfite, przedłużające się miesiączki prowadzą do powstania niedokrwistości, czego skutkiem jest osłabienie, zawroty głowy, duszność, senność. W leczeniu wykorzystuje się leki ziołowe i hormonalne, czasem konieczne jest leczenie operacyjne.

Stany zapalne okolic intymnych

Okolice sromu i błona śluzowa pochwy są częstymi miejscami rozwoju stanu zapalnego w narządach płciowych kobiety. Objawy stanu zapalnego to pieczenie, świąd, upławy, bolesność przy współżyciu. Dolegliwości te mogą być różnie nasilone, a zakażenie jest zazwyczaj pochodzenia grzybiczego, bakteryjnego lub jest wywołane przez zakażenie rzęsistkiem. Drobnoustroje chorobotwórcze najczęściej są przenoszone drogą płciową, a do czynników usposabiających należą: niedostateczna higiena, miesiączka, środki antykoncepcyjne, przyjmowanie antybiotyków. Największy problem stanowią zakażenia grzybicze, ze względu na częstość ich występowania oraz częste nawroty choroby.

Jeśli objawy są niewielkie, można podjąć próbę leczenia na własną rękę, bowiem w aptece można nabyć bez recepty kilka preparatów o miejscowym działaniu przeciwzapalnym. Są to w większości preparaty ziołowe, które stosuje się w formie płukanek, irygacji i przemywań. Jeśli pomimo zastosowania leku z powyższej grupy dolegliwości nie mijają po 2- 3 dniach, wydzielina z pochwy jest bardzo obfita, towarzyszy jej ból w podbrzuszu lub pojawia się krwawienie, niezbędna jest wizyta u ginekologa. Lekarz na podstawie charakteru wydzieliny i innych objawów dobierze odpowiedni lek przeciwzapalny, działający przeciwgrzybiczo lub/ i przeciwbakteryjnie.

Stan zapalny okolic intymnych należy do częstych schorzeń kobiecych, powodując liczne, uciążliwe dolegliwości, które często wymagają wizyty u ginekologa. Przy mało nasilonych objawach można spróbować leczenia przy pomocy preparatów ziołowych, dostępnych bez recepty. Jeżeli jednak tego typu środki nie pomagają, nie należy zwlekać z kontrolą u lekarza.

Wybór leków jest bardzo szeroki, preparaty mają postać globulek, tabletek lub maści dopochwowych. Leki te w niewielkim stopniu wchłaniają się do krwi, a ich najczęstszym objawem niepożądanym jest podrażnienie i odczyn alergiczny.

Skuteczność leczenia stanu zapalnego pochwy jest uwarunkowana spełnieniem kilku warunków: preparat musi być właściwie dobrany, a leczenie prowadzone przez odpowiednio długi okres; stąd konieczność przestrzegania zaleconego czasu kuracji. Aby nie doszło do nawrotu, kuracji powinien być poddany również partner. Po zakończeniu leczenia w celu przywrócenia prawidłowej flory bakteryjnej pochwy należy zastosować preparat zawierający pałeczki Lactobacillus acidophilus.


 







Źródło: www.doz.pl