Jedna z głównych zasad medycyny mówiąca, że lepiej zapobiegać niż leczyć, w przypadku chorób nowotworowych szczególnie się sprawdza. Dobra dieta jest zasadniczym elementem profilaktyki antyrakowej. Warunek? Trzeba wcielić ją w życie jak najwcześniej.
 
Pewien profesor medycyny stwierdził kiedyś: "Chciałbym dożyć dziewięćdziesiątki i zginąć od kuli zazdrosnego małżonka, któremu właśnie przyprawiłem rogi”. Piękna wizja, prawda? Każdy z nas chciałby żyć długo i zdrowo, a potem odejść z przytupem, z dnia na dzień, nie chorując latami. Czy można to marzenie urealnić? Okazuje się, że owszem. Trzeba tylko zabrać się za to odpowiednio wcześnie i najlepiej już dziś przyjrzeć się temu, co leży na talerzu. Jak wyliczyli specjaliści, dobra dieta w wariancie optymistycznym może wydłużyć życie nawet o 20 lat, a w wariancie pesymistycznym o 7% długości życia przeciętnego Polaka, czyli około 5 lat. Tak czy tak – warto.

Co ma stek do nowotworów?

Już ćwierć wieku temu Amerykańska Akademia Nauk wydała publikację "Dieta, żywienie i rak", której autorzy przedstawili pogląd, że 40 do 60% zachorowań na raka jest wynikiem naszych błędów żywieniowych. Problem rozpatrywany był na dwóch płaszczyznach. Przede wszystkim analizowano, jakie produkty mogą być źródłem substancji rakotwórczych i w niektórych przypadkach (niestety, nielicznych) udało się nawet określić, jaka substancja jest odpowiedzialna za powstawanie określonego rodzaju nowotworu. Choć stworzenie pełnej listy zagrażających nam produktów oraz bezpośrednich powiązań pomiędzy nimi, a wystąpieniem ryzyka choroby nowotworowej, wydaje się niemożliwe, to wiemy, że szkodzą nam smażone, zjełczałe tłuszcze, nadmiar soli kuchennej, cukru i alkoholu, a także żywność zawierająca nitrozaminy (substancje powstałe podczas podgrzewania peklowanego mięsa) i aflatoksyny (substancje pleśniowe powstałe w orzechach i zbożu na skutek złego przechowywania).

Z drugiej jednak strony niektóre składniki żywności mają właściwości odwrotne, czyli antyrakotwórcze. Mogą neutralizować wpływ substancji niekorzystnych, wspierać układ odpornościowy i sprzyjać obumieraniu komórek rakowych. Mogą, ale nie muszą.

Zapobiegaj rakowi

Naukowcy są zgodni – nie ma określonej diety na raka, która powstrzyma rozwój nowotworu albo spowoduje wyleczenie. Jest jednak lista produktów, które w skrócie można nazwać antynowotworowymi. W jej skład wchodzą pełnowartościowe potrawy nieprzetworzone, przede wszystkim bogate w antyoksydanty warzywa i owoce, dobrej jakości oleje roślinne i oliwa z oliwek. Do tego koniecznie kwasy tłuszczowe Omega-3, obecne w tłustych rybach (makrele, sardynki, łosoś), oleju lnianym, sojowym czy rzepakowym. Na top liście nie powinno także zabraknąć czosnku, ziół i przypraw oraz polifenoli obecnych w czerwonym winie i gorzkiej czekoladzie.

Czerwone mięso, jaja, tłuszcze zwierzęce, słodycze mają stanowić tylko dodatek, a nie główne składniki posiłku. Przygotowując potrawy, należy unikać smażenia, postawić na duszenie, pieczenie i gotowanie na parze. Przede wszystkim jednak trzeba dążyć do utrzymania prawidłowej wagi ciała, wybierając produkty niskotłuszczowe i niskokaloryczne, oraz pamiętać o odpowiedniej porcji ruchu. Wszystko to wiesz, prawda? A mimo to zdarza ci się jadać byle co i byle jak (za dużo, słodko, tłusto i z torebki), pić zbyt wiele alkoholu, a aktywność fizyczną mieć jedynie w planach. Październik to jednak dobry miesiąc na zmiany.

Co nam pomaga?

1. Surowe warzywa. Wszystkie badania zajmujące się ustaleniem związku między dietą a rakiem potwierdzają, że spożywanie warzyw zmniejsza ryzyko zapadnięcia na wszystkie rodzaje nowotworów. Po pierwsze: osłabia apetyt na niezdrowe pokarmy tłuste. Po drugie: warzywa zawierają naturalne czynniki blokujące rozwój komórek rakowych. Najlepszą sławą cieszą się te kapustne, czyli brokuły, kapusta, brukselka, kalafior, które dzięki zawartości indoli i sulforafanu ułatwiają obumieranie komórek nowotworowych i uniemożliwiają ich przekształcenie się w komórki złośliwe. Korzystny wpływ mają także bogate w karotenoidy marchew, dynia, cukinia i buraki. Wykazują właściwości antyoksydacyjne, są źródłem witaminy A i likopenu, skutecznych w ograniczeniu wzrostu komórek niektórych rodzajów raka.

2. Duża ilość błonnika. Błonnik, czyli celuloza, działa jak odkurzacz, wymiatając z jelit to, co zbędne i szkodliwe. Spożywanie produktów z dużą zawartością błonnika zapobiega rakowi jelita grubego poprzez skracanie czasu, w jakim błona śluzowa jelit ma styczność z toksycznymi substancjami. Najwięcej błonnika zawierają otręby pszenne, suche nasiona roślin strączkowych, suszone morele, śliwki, daktyle, orzechy, kakao.

3. Kwasy Omega-3 i -6. Obecne są w tłustych rybach – makrelach, sardynkach, łososiu – czy oleju lnianym, sojowym, rzepakowym, oliwie z oliwek. Wykazują działanie przeciwzapalne, ograniczają także rozprzestrzenianie się wielu rodzajów raka (płuc, piersi).

4. Czosnek, cebula, por i szczypior. Zawierają związki siarki zmniejszające kancerogenne działanie nitrozoamin. Ponadto sprzyjają obumieraniu komórek niektórych nowotworów.

5. Zioła – rozmaryn, oregano, tymianek, bazylia, mięta. Zawierają olejki terpenowe, ograniczają rozrost komórek nowotworowych oraz blokują działanie enzymów, których potrzebują one do zaatakowania sąsiednich tkanek. Imbir z kolei jest silnym środkiem przeciwzapalnym i antyoksydacyjnym.

6. Jogurt i fermentowane produkty mleczne. Obecne w nich bakterie probiotyczne wspomagają trawienie i zmniejszają ryzyko wystąpienia nowotworu okrężnicy. Ograniczają kontakt ścian jelita z kancerogennymi substancjami obecnymi w żywności.

7. Zielona herbata. Zawiera katechiny, które prawdopodobnie mają właściwości hamujące wzrost komórek rakowych

Co nam szkodzi?

1. Nadmiar tłuszczów. Niekorzystne działanie wykazują zwłaszcza nasycone kwasy tłuszczowe (występujące głównie w tłuszczach pochodzenia zwierzęcego), a także związki powstałe podczas utleniania wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, czyli takie, które są wytwarzane podczas jełczenia tłuszczu oraz w czasie wielokrotnego jego smażenia.

2. Nadmiar alkoholu. Alkohol powoduje uszkodzenie komórek błon śluzowych dróg oddechowych i pokarmowych, przyczyniając się w ten sposób do łatwiejszego przenikania, i tym samym niekorzystnego działania, czynników rakotwórczych.

3. Nadmiar cukru. Słodycze jedzone w zbyt dużych ilościach zwiększają fermentację beztlenową w jelitach, powodując zniszczenie flory bakteryjnej, deficyt witamin z grupy B oraz mniejszą regenerację komórek jelita.

4. Nadmiar soli. Sól podrażnia błonę śluzową żołądka i jelit, przyczyniając się do zwiększenia przepuszczalności dla substancji szkodliwych.

5. Nadmiar kalorii. Otyłość jest jednym z głównych przyczyn wystąpienia większości chorób cywilizacyjnych, w tym także nowotworów.

6. Aflatoksyny. To toksyczne pleśnie szkodliwe dla wątroby, powstałe w przechowywanych w wilgoci ziarnach zbóż.

7. Nitrozaminy. Powstałe w warzywach i owocach wyrosłych na glebach bogatych w sztuczne nawozy – azotany i azotyny.







Źródło: www.zdrowie.onet.pl