LECZENIE

Gdy badanie wycinka da wynik stwierdzający, iż jest to nowotwór złośliwy lekarz laryngolog skieruje pacjenta na badania do lekarza onkologa, a następnie wspólnie ustalą, jakie leczenie zaproponować pacjentowi.

Dla podjęcia decyzji, jakie leczenie będzie najlepsze dla danego pacjenta, niezbędne jest wykonanie następujących badań: - zebranie wywiadu - czy pacjent pali papierosy, czy pije alkohol, jakie ma dolegliwości, i jak długo trwają

- badanie laryngologiczne, które pozwoli określić dokładnie chorą okolicę i wielkość ogniska chorobowego,
- badanie wycinka pod mikroskopem,
- zdjęcie klatki piersiowej,
- badanie krwi.

Na podstawie wyników tych badań lekarze laryngolog i onkolog podejmą decyzję o leczeniu.

Raki gardła i krtani mogą być leczone operacyjnie, napromienianiem i chemicznie.

Można kojarzyć wszystkie trzy metody leczenia, dwie z nich lub leczyć pacjenta jedną metodą.

Każdy pacjent wymaga innej metody leczenia.
 

LECZENIE OPERACYJNE

W przypadku raka krtani leczenie operacyj­ne polega na usunięciu chorej krtani lub struny głosowej lub założeniu rurki ułatwiającej oddy­chanie. Zabieg operacyjny może również pole­gać na usunięciu węzłów chłonnych szyi. (rys. 2)

Usunięcie węzłów chłonnych szyi, u niektórych pacjentów jest konieczne, żeby uchronić go przed przerzutami do węzłów chłonnych. Wszystkie tkanki, które zostały usunięte w cza­sie operacji, są badane pod mikroskopem.

 
LECZENIE NAPROMIENIANIEM CZYLI RADIOTERAPIA

Podobnie jak leczenie operacyjne, radioterapia je leczeniem regionalnym, tzn. obejmującym dokładnie ograniczony obszar. Jest to metoda, którą można stosować samodzielnie lub jako leczenie następowe po operacji, przed operacją lub po leczeniu chemicznym.

Radioterapia polega na napromienianiu chorej okolicy wiązką promieniowania jonizującego. Napromienia się okolicę chorą z tkankami okolicznymi, a u niektórych pacjentów z węzłami chłonnymi szyi.

Celem radioterapii jest zniszczenie komórek nowotworowych znajdujących się w obrębie gardła, krtani i węzłów chłonnych.
 

CHEMIOTERAPIA

Chemioterapia jest leczeniem systemowym, które zabezpiecza cały organizm pacjenta przed powstaniem odległych przerzutów. Jest to leczenie polegające na podawaniu leków zwanych cytostatykami. Leki te podaje się dożylnie lub domięśniowo lub doustnie. Dostają się one do krwi i dlatego jest to leczenie systemowe ukierunkowane na komórki nowotworowe rozprzestrzenione w organizmie. Chemioterapia jest prowadzona w ściśle określonych odstępach czasu, cyklicznie np. co 2 lub 3 tygodnie.

Wybór metody leczenia odpowiedniej dla konkretnego pacjenta zależy od stopnia zaawansowania choroby, stanu ogólnego, wieku pacjenta oraz wyników badań wykonanych przed leczeniem.

Dopiero na podstawie wyników wszystkich wymienionych poprzednio badań można ocenić, jaka

kombinacja metod leczenia będzie najlepsza. Kombinacji jest tyle, ilu jest pacjentów, jest to tzw. indywidualizacja leczenia. Znaczy to, że każdy pacjent jest leczony według indywidualnie dla niego dobranego programu leczenia. Często w czasie realizowania zaplanowanego programu leczenia lekarz jest zmuszony zmodyfikować program. Może to zależeć od różnych reakcji na leczenie, np. w przypadku uczulenia konieczna będzie zmiana leku itp.
 

EFEKTY UBOCZNE LECZENIA

Nie ma leczenia bez efektów ubocznych. Im bardziej agresywna jest choroba tym bardziej agresywne musi być leczenie. Im bardziej agresywne jest leczenie, tym większa jest możliwość wystąpienia efektów ubocznych. Agresywność leczenia jest zawsze dostosowana do agresywności choroby. To, że rak jest choroba bardzo agresywną, wiedzą wszyscy. Bardzo agresywna choroba musi być leczona bardzo agresywnymi metodami.

Efekty uboczne mogą się pojawić w różnym okresie podczas i po leczeniu. Są efekty uboczne, które występują u wielu pacjentów i można je przewidywać. Można też zapobiegać wystąpieniu niektórych z nich. Dzięki zapobieganiu można zmniejszyć nasilenie reakcji ubocznej lub opóźnić jej wystąpienie. Czasem w wyniku zastosowania pewnych działań zapobiegawczych efekty uboczne mogą w ogóle nie wystąpić. Moment wystąpienia, czas trwania i nasilenie efektów ubocznych zależą od bardzo wielu czynników. Najważniejsze z nich to zaawansowanie choroby, stan ogólny i wiek pacjenta.

W trakcie leczenia raka nie można się ograniczyć jedynie do leczenia samego guza. Nie ma jeszcze badań, które pozwoliłyby w 100% określić granicę tkanek nowotworowych. Nie można więc w trakcie leczenia ograniczyć się jedynie do obszaru widocznego guza, gdyż bardzo często w tkankach okolicznych takich jak mięśnie, naczynia krwionośne, węzły chłonne są obecne komórki raka. Dlatego objawy uboczne dotyczą wszystkich tkanek objętych leczeniem.

Po operacji, w czasie której została usunięta krtań, pacjent nie może wytwarzać głosu normalnym sposobem czyli przez pracę strun głosowych. Po zakończeniu leczenia pacjent podlega rehabilitacji, która polega na nauce wydobywania głosu i mówienia inna metodą. Nauka mowy jest prowadzona przez doświadczonego laryngologa-foniatrę. Po krótszym lub dłuższym czasie każdy pacjent, który chce, może nauczyć się mówić.

Wielu pacjentów robi tak duże postępy w rehabilitacji, że mogą potem wrócić do pracy.

W trakcie radioterapii często występuje na skórze reakcja polegająca na zaczerwienieniu i podrażnieniu. To powoduje zwiększoną wrażliwość skóry na działanie czynników zewnętrznych, takich jak ocieranie przez odzież, drapanie jak przy goleniu, zbyt wysoka temperatura, np. w czasie opalania się na słońcu, zbyt niska temperatura, kosmetyki - kremy, wody toaletowe, środki odkażające. Najlepiej więc wykluczyć wymienione czynniki w czasie leczenia promieniami. Przed rozpoczęciem leczenia każdy pacjent jest informowany o tym jak należy się zachowywać w czasie radioterapii, aby zmniejszyć efekty uboczne. Do tych zaleceń należy się bezwzględnie stosować, a gdy wystąpią problemy, trzeba zwrócić się do lekarza prowadzącego leczenie promieniami.

Obecnie dzięki stosowaniu nowoczesnych metod radioterapii zmiany skórne, które powstają jako efekty uboczne, występują po zakończeniu leczenia . Na śluzówce gardła i krtani powstają w trakcie radioterapii ogniska wysychania i naloty. Często powoduje to bóle przy połykaniu. Podstawowym zaleceniem jest wówczas stosowanie pełnowartościowego jedzenia płynnego. Takie odżywki i pełnowartościowe posiłki w postaci płynnej to produkty firmy Ovita Nutricia np. Nutridrinki i inne.

Ustępowanie tych zmian przebiega inaczej u każdego pacjenta. Najczęściej po 10 dniach od zakończenia radioterapii wyraźnie już widać zmniejszanie się reakcji, a na całkowite ustąpienie mogą pacjenci liczyć po 3 - 4 tygodniach, pod warunkiem że będą się stosowali do zaleceń lekarskich.

Innym efektem ubocznym leczenia promieniami może być zmniejszenie liczby białych krwinek lub - rzadko -płytek krwi. Zmiany te ustępują szybko po zastosowaniu właściwego leczenia, ale można też im zapobiegać przez wykonywanie kontrolnych badań krwi w odstępach czasu zaleconych przez lekarza.

Chemioterapia to leczenie cytostatykami czyli lekami, które uszkadzają nie tylko komórki raka, ale również te komórki tkanek prawidłowych, które są komórkami szybko rosnącymi. Do tkanek, których komórki szybko rosną, należą szpik kostny, cebulki włosowe, naskórek, nabłonek jelit, tkanka jajników. Wiedząc to można przewidzieć efekty uboczne chemioterapii. W czasie chemioterapii mogą wystąpić wymioty, nudności, biegunka, które ustępują po zakończeniu leczenia. Obecnie w wyniku stosowania leków zapobiegających tym powikłaniom bardzo niewielu pacjentów skarży się na te dolegliwości. W czasie chemioterapii może też wystąpić zmniejszenie liczby białych krwinek oraz płytek krwi.

REHABILITACJA

Rehabilitacja jest bardzo ważną częścią leczenia pacjenta z rakiem krtani. Zakres i intensywność rehabilitacji zależą od zaawansowania choroby oraz od zastosowanego leczenia. Pacjenci po usunięciu krtani są rehabilitowani od pierwszych dni po operacji. W miarę upływu czasu intensywność ćwiczeń wzrasta. Ćwiczenia i całe leczenie rehabilitacyjne są prowadzone przez doświadczonego lekarza laryngologa-foniatrę. Rehabilitacja ma na celu nauczenie pacjenta, jak można mówić, bez używania strun głosowych, które zostały usunięte.

U pacjentów, którym w czasie operacji usunięto węzły chłonne i mają ograniczoną ruchomość szyi prowadzona jest rehabilitacja ruchowa - gimnastyka szyi.

 


Źródło: www.ofa.republika.pl
Zdjęcie: www.images.google.pl