Agorafobia oznacza dosłownie lęk przed otwartą przestrzenią (gr. agora – rynek, plac; phobos – strach) i w takim znaczeniu termin ten jest od dawna używany dla określenia pewnego rodzaju zaburzeń lękowych. Ostatnio jednak, zwłaszcza w oficjalnym języku medycznym, słowo to posiada szerszy zakres. Poza lękiem przed otwartą przestrzenią obejmuje także obawy przed znalezieniem się w takich miejscach jak tłum, miejsca publiczne (np. sklep), oddaleniem się od domu i samotnym podróżowaniem (metrem, autobusem, pociągiem czy samolotem). Wszystkie te miejsca lub sytuacje są w podobny sposób przeżywane jako niebezpieczne, według chorego to właśnie w nich może wystąpić nagłe pogorszenia jego stanu zdrowia. Charakterystyczną cechą agorafobii jest unikanie owych miejsc przez osobę chorą, obawia się ona bowiem, że w takiej dramatycznej sytuacji uzyskanie pomocy albo natychmiastowe opuszczenie niebezpiecznego terytorium będzie trudne lub niemożliwe. Agorafobia jest uważana za zaburzenie lękowe, gdyż z punktu widzenia postronnego obserwatora obawy przed nagłym zagrożeniem stanu zdrowia są nieuzasadnione.

Agorafobia wiąże się więc ściśle z przewidywaniem niebezpiecznego incydentu zdrowotnego. W tym miejscu trzeba powiedzieć o istotnym związku między agorafobią a napadami paniki. Agorafobia jest bowiem często obawą przed nawrotem przeżytego w niedalekiej przeszłości napadu paniki. W takim ujęciu, za którym przemawia wiele obserwacji klinicznych, agorafobia jest bardziej nasiloną formą „lęku przed lękiem” opisywanego jako integralna część zaburzenia panicznego.

Osoba z agorafobią skarży się często na drżenie ciała, szybkie bicie serca, intensywne pocenie się, bóle klatki piersiowej, trudności w oddychaniu, uczucie duszenia się, nudności, zawroty głowy, uczucie tracenia kontroli nad sobą, obawę przed zemdleniem, obawę przed nagłą śmiercią. Objawy te, jeśli są mniej nasilone, można rozumieć jako zapowiedź wystąpienia napadu paniki. Jeśli jednak wiele z tych symptomów występuje równoczesne i z dużą siłą - to jest to już sam napad paniki. Wydaje się więc, że istnieje pewna ciągłość między manifestowaniem się agorafobii a napadem paniki.

Unikanie wszystkich sytuacji i miejsc, których chory się obawia – może być silne. Osoby z agorafobią mogą być niezdolne do opuszczenia domu, jeśli nie towarzyszy im bliska osoba. Jest to wtedy sytuacja rzeczywistego społecznego inwalidztwa, przynajmniej okresowego, które w wypadku agorafobii zdarza się częściej niż w przypadku innych zaburzeń lękowych. Inni chorzy potrafią tak skutecznie unikać „niebezpiecznych” miejsc, że mogą dość dobrze funkcjonować i nie przejawiać ostrych objawów lękowych czy panicznych.

Agorafobia dotyczy prawdopodobnie ok. 5% osób dorosłych. Rozwija się zwykle w wieku 25-40 lat, częściej u kobiet niż mężczyzn. Wielu chorych wiąże jej wystąpienie z nagłym „zasłabnięciem” lub innym podobnym i nagłym incydentem zdrowotnym, którym często jest napad paniki. Jeżeli nie podejmie się leczenia, lęk agorafobiczny może trwać wiele lat, zmieniać swoją intensywność, ale niejednokrotnie nasila się z czasem.

Przyczyny agorafobii nie są dobrze znane, co jednak nie uniemożliwia skutecznej pomocy osobom z tym problemem. Badania wskazują na skłonność rodzinną, ale nie jest jasne, jaką rolę odgrywają czynniki genetyczne, a jaką środowisko i wychowanie. Jest faktem, że wiele osób z agorafobią relacjonuje trudną historię życia. Ponadto w okresie bezpośrednio poprzedzającym wystąpienie zaburzeń często ma miejsce w ich życiu bolesne rozstanie lub zetknięcie ze śmiercią bliskiej osoby albo poważnym zagrożeniem jej zdrowia.

Agorafobia często współistnieje z depresją. Rozróżnienie wtedy, co jest objawami depresji, co agorafobii, a co lękiem panicznym, może być trudne. Jest prawdopodobne, że depresja jest jednym z głównych czynników sprzyjających wystąpieniu zarówno lęku panicznego, jak i agorafobii.

Leczenie agorafobii powinno być ustalane indywidualnie i przypomina pomoc osobom z depresją. W zależności od etapu zaburzenia, nasilenia objawów, cech osobowości i aktualnych okoliczności życiowo-środowiskowych, w różnym stopniu mogą znaleźć zastosowanie leczenie farmakologiczne (głównie leki przeciwdepresyjne), psychoterapia lub łączenie tych dwóch podstawowych sposobów pomocy.




Źródło: www.online.synapsis.pl
Zdjęcie: www.images.google.pl