Lato w pełni, chęć wyjazdu sięga zenitu. Podróżowanie jest naturalną aktywnością człowieka, jednak czasem może zostać zaburzona przez nieprzyjazne nam mikroorganizmy. Sformułowanie to brzmi groźnie i wydaje się być czymś, co nie może nas dotyczyć, a jednak… niektóre z mikroorganizmów występujących w naszym ciele wywołują biegunki, o których informuje poniższy artykuł.

Czym właściwie jest biegunka?

Naukowcy dokładnie zdefiniowali stan zwany biegunką. Mówi się o niej wtedy, gdy zostanie zaburzona funkcja jelit, czego wynikiem jest wydalanie kału o zawartości wody powyżej 75% i masie powyżej 250g/24h. Lekarze z praktycznego punktu widzenia mówią o biegunce wtedy, jeśli nastąpią dwa lub trzy luźne wypróżnienia w ciągu doby. Zdaje się to być definicja znacznie bardziej zrozumiała dla pacjenta.

Spośród biegunek wyróżnić można:
- biegunkę osmotyczną
Jest ona związana z obecnością w jelitach substancji osmotycznie czynnych (czyli takich które wyciągają wodę) np. pektyn zawartych w śliwkach czy otrębach owsianych. Niektóre środki przeczyszczające działają właśnie w podobny sposób.

- biegunkę sekrecyjną (toxyczną)
Podróżując, często spotykamy się z mikroorganizmami, do których nasz organizm nie jest przyzwyczajony. Wiele bakterii oraz wirusów np. pałeczka okrężnicy, przecinkowiec cholery czy powszechny gronkowiec złocisty wytwarzają toksyny. Substancje te pobudzają komórki do wydzielania ogromnych ilości płynu i elektrolitów do światła jelita, co powoduje rozcieńczenie mas kałowych i prowadzi do luźnych wypróżnień. Co ważne nie trzeba spożyć bakterii by mieć biegunkę, toksyny zawarte w pożywieniu często nie są niszczone przez wysoką temperaturę, dlatego nawet gotowanie mięsa, drobiu czy nabiału niewiadomego pochodzenia może nie uchronić nas przed chorobą. Dłużej trwająca biegunka zarówno sekrecyjna jak i innych typów, powoduje znaczną utratę wody i elektrolitów (sole mineralne konieczne do życia). Odwodnienie naszego organizmu bezpośrednio zagraża życiu!

- biegunkę związaną z motoryką jelit
Kiedy pokarm jest przesuwany bardzo szybko, jelito może nie zdążyć prawidłowo strawić, osuszyć i uformować kału. Tego typu biegunka dopada nas najczęściej w obliczu stresu, np. podczas oczekiwania na ważny egzamin. Biegunka związana z nieprawidłową motoryką jelit może mieć także znacznie poważniejsze przyczyny.

- biegunkę inwazyjną
Jest to z pewnością najgroźniejszy typ biegunki. W kale pojawia się krew, śluz, mogą także występować bóle brzucha, głowy, gorączka oraz inne objawy ogólne. Biegunka inwazyjna pojawia się wtedy, gdy przewód pokarmowy staje się wrotami zakażenia dla bakterii lub pierwotniaków (inwazyjna pałeczka okrężnicy, salmonella, pałeczka czerwonki czy ameba). Mikroorganizmy te dostają się do krwi i rozprzestrzeniają po całym organiźmie, siejąc „spustoszenie” w różnych organach. W opisywanym przypadku niezbędna jest konsultacja lekarska.

Najważniejszy dla pacjenta podział biegunek odbywa się według kryterium likwidacji tej przypadłości. Można wyróżnić biegunki, z którymi:
- możemy poradzić sobie sami
- koniecznie należy udać się do lekarza.

Z jaką biegunką należy udać się do lekarza?
Największe zagrożenia związane z biegunką to odwodnienie oraz inwazja. Jeżeli biegunka jest bardzo intensywna lub trwa dłużej niż jedną dobę powoduje znaczną utratę płynów i elektrolitów oznacza to postępujące odwodnienie. W takim przypadku konieczna jest szybka interwencja lekarza.

Obecność ropy, śluzu, krwi lub innych anomalii w kale również sugeruje groźną dla życia postać biegunki. Lekarz wdrażając odpowiednią antybiotykoterapię może uchronić pacjenta przed skutkami rozsianego zakażenia.
Konsultacja lekarska jest rzeczą niezbędną, kiedy wraz z biegunką wystąpią także inne objawy ogólne, takie jak:
- gorączka,
- dreszcze,
- bóle (brzucha, głowy, mięśni),
- znaczne odwodnienie.

Z jaką biegunką poradzimy sobie sami?
Nie jest tajemnicą, że z biegunką spotyka się każdy z nas już w czasie wczesnego dzieciństwa. Chociaż teoretycznie może być ona bardzo niebezpieczna, zwykle jednak trwa krótko i nie powoduje żadnych powikłań. Niepokoju nie powinna wzbudzać biegunka krótkotrwała 1-2 doby, pod warunkiem, że nie powoduje znacznego odwodnienia. Ważne jest również, by kał nie wykazywał anomalii (krew, smolisto-czarny kolor, śluz). Biegunki związane ze stresem również nie są groźne. W przypadku zatrucia toksynami hamowanie biegunki może być niekorzystne, bowiem szybko przepływająca treść pokarmowa wypłukuje obce substancje. Istnieje wiele sposobów na kontrolowanie biegunki i jej skutków bez potrzeby konsultacji z lekarzem.

Jak wygrać z biegunką?

Istnieje wiele prostych sposobów na opanowanie biegunki. Są to:
- dieta
Ryż, zupa marchwiowa, budyń – są to potrawy chłonące wodę, dzięki czemu zmniejszają objawy biegunki. Banany, duszone jabłka, ryż i sucharki – również są elementem przeciwbiegunkowej diety.
Co więcej, pacjenci cierpiący na biegunkę powinni spożywać często (7 razy dziennie) małe ilości wskazanych pokarmów w pewnych odstępach czasu (2-3h). Czasami warto skorzystać z właściwości jagód bądź czarnych porzeczek. Zawierają one antozcjanozydy o właściwościach antybiegukowych.

Szeroko reklamowane ostatnio probiotyki (żywe kultury bakterii) zawarte w jogurtach i kefirach, o ile znajdują zastosowanie w leczeniu biegunki postantybiotykowej, w innych przypadkach nie udowodniono ich korzystnego wpływu na zatrzymanie biegunki.

- Środki farmakologiczne dostępne bez recepty
Najpopularniejszym lekiem zapobiegającym biegunce jest węgiel aktywowany. Właściwa dawka tego preparatu to 12 – 20 tabletek na raz. W mniejszych ilościach nie wykazuje on skuteczności. Jego działanie polega na wiązaniu toksyn, dlatego też pomaga on głównie w biegunkach wywołanych przez zatrucia. Należy także wiedzieć, iż węgiel wiąże nie tylko toksyny, ale również i leki, dlatego zmniejsza ich skuteczność wówczas, gdy jest podawany łącznie.

Loperamid skutecznie zatrzymuje biegunkę działając na receptory opioidowe (nie usuwa przyczyny biegunki). Można go stosować tylko wtedy, jeśli mamy pewność, że nie występują objawy zakażenia bakteryjnego (krew, śluz, objawy ogólnoustrojowe). Gdyby takie objawy wystepowały podanie leku może zaszkodzić. W takim wypadku konieczna staje się wizyta u lekarza.

Warto zabrać oba te leki w podróż jeśli chcemy uniknąć nieprzyjemności.

Najważniejsze w kontrolowaniu biegunki jest jednak to, by nie dopuścić do odwodnienia, ponieważ stan ten jest bardzo niebezpieczny i w krótkim czasie może doprowadzić do śmierci.

Odwodnienie – czy łatwo zauważyć?

Wraz z kałem biegunkowym pacjent traci bardzo dużo wody, ale także wspomnianych już wcześniej, koniecznych dla życia elektrolitów. Szybkie rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia chroni przed groźnymi dla życia powikłaniami takimi jak uszkodzenie nerek, wstrząs, który objawia się bladością skóry, szybkim oddechem, zimnym potem, wilgotną skórą, zawrotami głowy, szybkim tętnem oraz szybkim, jednak słabym biciem serca do utraty przytomności włącznie. Objawy odwodnienia to:
• Pragnienie, (umiarkowane, aż do silnego),
• Suchość warg i języka,
• Oddawanie moczu w małych ilościach (kolor moczu bardziej intensywny niż zazwyczaj),
• Przyspieszenie oddechu i tętna,
• Nieelastyczność i suchość skóry,
• Zapadnięte oczy,
• U niemowląt zapadnięte ciemiączko.

Jak zapobiegać i leczyć odwodnienie?
Uzupełnianie i zapobieganie utraty elektrolitów i wody stanowi klucz do uniknięcia odwodnienia. Osobie cierpiącej na biegunkę należy podać do picia duże ilości wody, najlepiej wysokozmineralizowanej (zawiera elektrolity). Powinno się unikać napojów gazowanych, alkoholowych oraz bardzo słodkich (z wyjątkiem Coca Coli, bowiem zawarty w niej kwas fosforowy ma działanie anty- biegunkowe). Konieczne jest również dodatkowe przyjmowanie elektrolitów, bowiem picie jedynie wody/napojów powoduje rozcieńczenie osocza, co może prowadzić do groźnych powikłań (zaburzenia rytmu serca). Elektrolity można kupić w aptece w specjalnych saszetkach lub tabletkach do rozpuszczenia w wodzie (nie można podawać tabletek do połknięcia bez popicia min. 1l wody!). W przypadku, gdy nie ma dostępu do apteki podanie zwykłej soli kuchennej może uratować życie, należy jednak pamiętać, że jest to tymczasowy półśrodek, który nie jest w stanie uzupełnić wszystkich niedoborów.

Pomimo tego, że biegunka jest bardzo powszechnym schorzeniem, wiele osób tak naprawdę nie wie jak może być groźna dla ich życia. Należy, zatem pamiętać, że czasami szybka i odpowiednia reakcja na biegunkę, może uchronić nas od poważnych, związanych z nią konsekwencji.







Źródło: www.poradnikmedyczny.pl