CO TO JEST NERWICA LĘKOWA?

Nerwica lękowa czyli zaburzenie lękowe uogólnione jest w jakiej mierze przeciwieństwem napadów paniki. W tej postaci lęk ma charakter przewlekły i uporczywy. Chorzy przeżywają kompletnie nierealistyczne obawy się dotyczące codziennych życiowych wydarzeń i trudności – z góry zakładają, że coś się nie powiedzie – „jutro spadnie śnieg – o mój boże co teraz będzie, na pewno się spóźnię do pracy” lub „miał wrócić o 22.00, a już północ – na pewno coś się stało”. Charakterystyczne jest martwienie się o zdrowie własne i najbliższych. Lęk występuje niezależnie od jakichkolwiek okoliczności zewnętrznych, ani nawet nie nasila się pod ich wpływem. U części pacjentów mogą pojawiać się napady lęku, ale zwykle nie osiągają znaczącego nasilenia. Objawy lęku trwają zwykle przez cały dzień przez co najmniej kilka tygodni a zwykle kilka miesięcy. Pacjenci z nerwicą lękową późno trafiają do lekarza, gdyż uważają martwienie się i przejmowanie za coś najzupełniej normalnego.

NA CZYM POLEGA FOBIA ?

Fobie charakteryzują się lękiem przed określonymi sytuacjami, zjawiskami lub przedmiotami, które nie są zazwyczaj niebezpieczne. Gdy lecimy samolotem, idziemy wśród błyskawic, stykamy się z osobą chorą na poważną chorobę zakaźną lub natykamy się na groźnego gada czy pająka, możemy odczuwać pewien niepokój, ale w panikę nie wpadamy. Pacjenci z fobią w takich sytuacjach mogą odczuwać bardzo silny lęk. W wyniku takiego lęku, osoba w charakterystyczny sposób unika tych sytuacji a gdy się w niej znajdzie może wpaść w panikę.
Najczęstszym rodzajem fobii jest agorafobia czyli lęk przed otwartą przestrzenią oraz sytuacjami, które uniemożliwiają natychmiastową ucieczkę do bezpiecznego miejsca.
Termin agorafobia odnosi się do grupy powiązanych ze sobą i często nakładających się fobii, obejmujących lęk przed wyjściem z domu, wejściem do hipermarketu, poruszaniem się w tłumie, czy przed podróżowaniem samotnie pociągiem, autobusem lub samolotem.
Oprócz agorafobii istnieją tak zwane fobie swoiste, których opisano kilkaset. Te najbardziej znane to: klaustrofobia (lęk przed zamkniętymi pomieszczeniami), keraunofobia (lęk przed piorunami), karcinofobia (lęk przed rakiem), arachnofobia (lęk przed pająkami), mysofobia (lęk przed zabrudzeniem), rodentofobia (lęk przed gryzoniami), ailurofobia (lęk przed kotami), kynofobia (lęk przed psami), bakteriofobia, tanatofobia (lęk przed śmiercią), nyktofobia (lęk przed ciemnością), akrofobia (lęk wysokości), odontofobia (lęk przed stomatologiem), triskaidekafobia (lęk przed trzynastką), aichmofobia (lęk przed ostrymi przedmiotami)

CO TO JEST FOBIA SPOŁECZNA ?

O fobii społecznej mówimy, gdy lęk pojawia się podczas kontaktów z innymi ludźmi lub bycia w centrum uwagi. Początkowo takie lękowe zachowanie może być traktowane przez otoczenie jako przejaw nieśmiałości, jest to jednak coś więcej niż nieśmiałość. Występuje wtedy przyspieszone bicie serca, trudności z oddychaniem, drżenie rąk, pocenie się, zawroty głowy i szum w uszach, zaczerwienienie twarzy, mdłości, nagła potrzeba oddania moczu lub stolca. I tak jak w przypadku innych fobii bardzo charakterystyczne jest unikanie sytuacji, w których ten lęk występuje.

Osoby cierpiące na fobie społeczną
- unikają odpytywania przed tablicą i wystąpień publicznych
- unikają jedzenia i picia w miejscach publicznych,
- nie odzywają się w towarzystwie innych,
- nie umawiają się na randki
- unikają rozmów, zwłaszcza z osobami, które są dla nich
autorytetem,
- nie mogą pracować, gdy ktoś na nich patrzy,
- prowadzą najczęściej samotniczy tryb życia.

Wiele codziennych spraw (załatwienie czegokolwiek w urzędzie czy banku, wizyta u lekarza, zakupy w sklepie innym niż samoobsługowy, umówienie się z kimś) jest dla osób cierpiących na fobie społeczną prawdziwą torturą. Fobia społeczna ma charakter przewlekły. Osobom, które na nią chorują (pomimo możliwości intelektualnych) trudniej jest zdobyć wykształcenie, trudniej zdobyć pracę i ją wykonywać.

CO TO JEST NERWICA SERCA? NERWICA ŻOŁADKA ?

Zaburzenia nerwicowe, w których lęk manifestuje się objawami cielesnymi nazywamy zaburzeniami pod postacią somatyczną. Jest kilka podtypów tych zaburzeń, wszystkie objawiają się dolegliwościami z różnych narządów oraz lękiem przed rozpoczynającą się chorobą lub chorobami. Do tej grupy właśnie należą znane wszystkim nerwica serca, czy żołądka. Pacjent odczuwa bóle, kołatania serca, ma nudności, biegunki. Ale objawy też mogą dotyczyć innych narządów – płuc, narządów płciowych. Należy pamiętać, że wszystkie te objawy są składowymi lęku.
Osoby chore zgłaszają się na kolejne konsultacje i badania lekarskie. Z reguły odrzucają zapewnienia lekarzy o braku fizycznej przyczyny dolegliwości lub aprobują je na chwilę. Buszują w internecie bądź słuchają przygodnych opinii w celu potwierdzenia swoich podejrzeń. Częste jest samodzielne przyjmowanie leków, wizyty u znachorów. Objawy oczywiście się nasilają, ale zwykle wiele czasu minie zanim zacznie się specjalistyczne leczenie.

CO TO NATRĘCTWA ?

Są to obsesyjne zachowania bądź myśli, których nie można się pozbyć. Wracają jak bumerang. Natrętne myśli i czynności wprawdzie wypływają z umysłu pacjenta, ale są traktowane jako coś obcego i absurdalnego. Mają charakter powtarzający się i nieprzyjemny. Pacjent próbuje się im przeciwstawić, ale im bardziej je odpycha, z tym większą siła wracają. Myśli natrętne mogą dotyczyć wszystkiego – życia zawodowego, osobistego, przyszłości bądź przeszłości. Pacjent rozważa bez końca, czy dobrze coś zrobił, powiedział, czy dobrze się zachował. Czasem pojawiają się myśli o charakterze religijnym, nierzadko bluźnierczym, co zwykle powoduje ogromny lęk i poczucie winy. Myśli i czynności natrętne mogą współistnieć z fobiami. Na przykład pacjent w nieskończoność myje ręce, gdyż boi się, że się zabrudził lub obcując z osobą chorą zakaźnie czy zwierzęciem mógł się czymś zarazić. Natręctwa najczęściej są objawami tak zwanych zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych (dawniej: nerwica natręctw), czasem depresji.

KTO MOŻE ZACHOROWAĆ ?

Każdy. Ale szczególnie na zaburzenia nerwicowe narażone są kobiety (chorują dwukrotnie-trzykrotnie częściej)

CZY LĘK MOŻE SIĘ UTRZYMYWAĆ PRZEZ CAŁE ŻYCIE ?

Tylko wtedy, gdy nie jest leczony.

CO ZROBIĆ KIEDY SIĘ PODEJRZEWA ZABURZENIA
NERWICOWE ?

Jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Lepiej rozwiać swoje wątpliwości niż „chodzić” z chorobą, która utrudnia lub uniemożliwia normalne życie.

KTO POWINIEN LECZYĆ ZABURZENIA NERWICOWE ?

Najlepiej na leczeniu zaburzeń lękowych znają się lekarze psychiatrzy. Psychiatria jest taką samą specjalnością medyczną jak każda inna. Tak jak kardiolog zna się na sercu, tak psychiatra na psychice ludzkiej. Nie należy się wstydzić wizyty u psychiatry. Psychiatra jako wykwalifikowany specjalista może bardzo pomóc. I tak jak wszystkich lekarzy obowiązuje go tajemnica lekarska. Lżejsze postaci zaburzeń nerwicowych mogą być diagnozowane i leczone przez lekarzy rodzinnych

JAK SIĘ LECZY ZABURZENIA NERWICOWE ?

Podstawą leczenia jest psychoterapia trwająca różnie długo - kilka tygodni, miesięcy a nawet lat. Psychoterapia jest szczególnym rodzajem rozmowy terapeutycznej ukierunkowanej na problemy chorego, na jego chorobliwy sposób widzenia świata, na naukę życia z chorobą.
Pacjenci najczęściej leczeni są ambulatoryjnie. W szpitalu powinny być leczone te osoby, u których leczenie ambulatoryjne jest nieefektywne, nasilenie objawów bardzo duże, zaburzające funkcjonowanie społeczne. Ważne jest oddziaływanie profilaktyczne promujące zdrowy, nie stresujący tryb życia. W terapii znajdują też zastosowanie leki, najczęściej są to leki przeciwdepresyjne, zwłaszcza z grupy tak zwanych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny. Wiele leków przeciwdepresyjnych, obok działania przeciwdepresyjnego, ma też dobre działanie przeciwlękowe i poprawia sen. Leki przeciwdepresyjne nie uzależniają, nie powodują uszkodzenia mózgu, nie zmieniają osobowości. Ich działanie pojawia się powoli, zazwyczaj w ciągu 2 tygodni. Niektóre objawy mogą ustąpić szybciej, na przykład już w ciągu kilku dni może się poprawić sen i zmniejszyć napięcie psychiczne.
W leczeniu nerwic można podawać też leki uspokajająco-nasenne, ale pełnią one funkcję jedynie wspomagającą (stosuje się je np.: w opanowywaniu napadów paniki czy zaburzeniach snu). Ich działanie jest niemal natychmiastowe. Trzeba jednakowoż pamiętać, że tego typu leki można stosować krótko, zazwyczaj tylko na początku kuracji i jak najszybciej odstawić ze względu na ryzyko uzależnienia. Leków tych nie powinno się przyjmować dłużej niż miesiąc.

CZY OBJAWY MOGĄ POWRÓCIĆ ?

Zaburzenia nerwicowe mają przebieg nawrotowy. Dlatego niezwykle ważnym celem leczenia jest zapobieganie nawrotom. Obejmuje to, przede wszystkim, regularną psychoterapię oraz wystarczająco długie przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych. Nie wolno leków odstawiać natychmiast po ustąpieniu objawów choroby. Decyzję tę należy zawsze konsultować z lekarzem. Zwykle leczenie podtrzymujące (utrwalające poprawę samopoczucia) trwa 6 do 12 miesięcy. Najczęstszą przyczyną nawrotu choroby jest przedwczesne przerwanie leczenia.

UWAGI KOŃCOWE

Pamiętaj, że zaburzenia nerwicowe tak jak wszystkie inne choroby powinny być leczone. Same nie miną, a zwykle jest tak, że objawy się nasilają i życie zaczyna być gehenną. Leczenie polega na psychoterapii, a gdy objawy są szczególnie nasilone, także farmakoterapii. Do farmakologicznej terapii lęku służą przede wszystkim leki przeciwdepresyjne. Leki przeciwdepresyjne działają z pewnym opóźnieniem. Zazwyczaj są dobrze tolerowane, nie powodują uzależnienia. Leczenie zaburzeń nerwicowych jest długotrwałe, przedwczesne przerwanie kuracji może spowodować nawrót objawów choroby. I to co najważniejsze: konsekwentna terapia sprawia, że lęku można się pozbyć.

Opracował dr n. med. Dariusz Wasilewski
Żródło: www.zyczdrowymzyciem.pl