Aids, rak a może... stres jest współczesną plagą i największą epidemią XX wieku a może i XXI.


Człowiek biologicznie nie przystosował się do szybkiego tempa życia, właściwego dla naszych czasów – twierdzi José Antonio Signo, lekarz specjalizujący się w chorobach psychosomatycznych i w zwalczaniu stresu. A cena za wieczny pośpiech jest wysoka: spada jakość życia i zadowolenie z niego, pojawiają się problemy zdrowotne i psychiczne świadczące o tym, że ciało się buntuje. Zlekceważony bunt grozi przedwczesną śmiercią.

José Antonio Signo: Słyszała pani o tzw. blue zones, błękitnych strefach?
La Vanguardia: Nie.
To takie regiony na naszej planecie, w których mieszkańcy żyją najdłużej, najrzadziej zapadają na nowotwory i choroby układu sercowo-naczyniowego oraz mają najniższy wskaźnik otyłości. Są to Sardynia we Włoszech, Loma Linda w Kalifornii i Nicoya na Kostaryce.

Co robią ci ludzie, żeby zachować taką formę?

Jedzą dużo owoców, jarzyn, warzyw strączkowych, bardzo mało czerwonego mięsa. Poza tym prowadzą uregulowany tryb życia, często oddają się przyjemnościom, spędzają czas z przyjaciółmi i wszyscy, niezależnie od wieku, przez trzy godziny dziennie zajmują się czymś rozwijającym – to bardzo ważne.

Rozwijającym?

Chodzi o to, by robić coś, co nas pasjonuje, co nas pociąga i za co nie pobieramy wynagrodzenia. Nasze neurony nieustannie obumierają, ale mózg się nie starzeje, regeneruje się, dopóki stawiamy mu nowe wyzwania. Jest nawet taki wzór, który precyzyjnie to oddaje: C + P = I (Ciekawość + Pasja = Inteligencja).

Co powinnam robić, żeby mieć jak najwięcej neuronów?

Powinna pani dużo spać – trzeba wyregulować poziom hormonu snu. Warto przyswoić sobie optymalny rytm: osiem godzin pracy (w tym trzy godziny spędzone w towarzystwie przyjaznych osób), osiem godzin wypoczynku i osiem godzin snu. Od 35 lat leczę i obserwuję pacjentów, i doszedłem do wniosku, że nasze geny nie przystosowały się do warunków panujących w XXI wieku.

Dlatego żyjemy w ciągłym stresie.

Właśnie, ciągle jesteśmy pod presją czasu. Stres może wywoływać aż 170 rozmaitych objawów chorobowych, a kiedy się do niego przyzwyczaimy, jesteśmy zgubieni. Wyróżniamy dwa typy ludzi reagujących w różny sposób na stres.

Proszę mi o nich opowiedzieć.

Pierwszy z nich to typ człowieka, który nie chodzi na zwolnienia, w pracy stara się być konkurencyjny i osiągać wyznaczone cele; dopiero ciało musi mu zasygnalizować, poprzez różne objawy chorobowe, że czas odpocząć. Z drugiej strony są osoby mniej odporne, które częściej pozwalają sobie na nieobecność w pracy.

W jaki sposób ciało nas ostrzega?

Poprzez skurcze mięśni, zaburzenia drugiej fazy snu bądź zakłócenia cyklu hormonalnego, zarówno u kobiet jak i u mężczyzn, zaburzenia ciśnienia tętniczego, kłopoty z pamięcią, zmniejszoną wydolność układu immunologicznego oraz chroniczne stany zapalne, które z czasem mogą prowadzić do powstawania guzów. Jestem przekonany, że te same neuropeptydy, które kontrolują nasze emocje, zawiadują także naszym układem immunologicznym i hormonalnym. Jak widać nasza skóra i jelita podlegają emocjom.

W jaki sposób mierzy się stres?

Wykorzystujemy tu techniki neuroobrazowania, neurofizjologię, genetykę, analizę krwi i śliny, a także badania poziomu określonych neuroprzekaźników: noradrenaliny, której wzrost oznacza stan pobudzenia, ciągłe poszukiwanie wyzwań i atrakcji, a także niską tolerancję na przeciwności losu oraz dopaminy, której niedobór wywołuje depresję endogenną.

Czym jeszcze grozi stres?

Kolejną patologią wywołaną przez stres jest przyrost tkanki tłuszczowej na brzuchu, co może powodować stany zapalne, cukrzycę i wzrost rozkurczowego ciśnienia tętniczego.

Te przeklęte oponki na brzuchu…

Kluczową sprawą jest utrzymanie na właściwym poziomie wskaźnika glikemicznego: powinniśmy jeść pięć razy dziennie, bo kiedy spada poziom cukru we krwi, tłuszcz, który spożywamy, odkłada się nam na brzuchu. Obwód w pasie powyżej 102 centymetrów u mężczyzn i 88 centymetrów u kobiet, niezależnie od ich wagi i wzrostu, uznajemy za patologiczny. Zakłócenie dziennego rytmu niekorzystnie wpływa na naszą odporność, masę mięśniową, przyczynia się do wcześniejszego starzenia i hamuje wzrost u dzieci.

Trzeba prowadzić bardziej uporządkowany tryb życia i zażywać mniej leków, prawda?

W systemie opieki zdrowotnej powinni uczestniczyć socjologowie, psychologowie i dietetycy. W 40 proc. przypadków przyczyną absencji w pracy są objawy chorobowe, które można wyeliminować, prowadząc uregulowany tryb życia. Powinniśmy jeść dużo produktów roślinnych i spożywać posiłki o stałych porach, nie po to, aby schudnąć, ale po to, by zwiększyć naszą wydajność. Nasz żołądek może ściągnąć nawet 80 proc. krwi z naszego krwioobiegu. Wierzę w ścisłe związki między ciałem i umysłem.

Walcząc ze stresem zaleca pan pacjentom uregulowany tryb życia?

Medycyna zaczyna się od łóżka i od kuchni, a kończy się na aptece. Nową patologią XXI wieku są ciągłe zmiany zachodzące w społeczeństwie. Powinniśmy stosować psychoterapię, jogę, medytację – wszystko to, co pomoże nam przestać myśleć.

To źle, że myślimy?

Kiedy jesteśmy pełni wątpliwości, na myślenie zużywamy 40 jednostek energii, natomiast kiedy kierujemy naszą myśl w jakimś konkretnym kierunku, zużywamy jedynie 10 jednostek.

Trudno jednak opanować wątpliwości.

Rzeczywiście, to się prawie nikomu nie udaje. Wiele osób cierpi z powodu chronicznego stresu i nawet o tym nie wie. Ci ludzie wykonują pracę, którą lubią, dużo od siebie wymagają i nie wsłuchują w to, co im mówi ich własne ciało.

Mimo to ci ludzie są względnie szczęśliwi.

Owszem, ale jeśli ktoś budzi się już zmęczony, jego ciało, żeby funkcjonować jak należy, wydziela hormon pułapkę: kortyzol. Zaczyna się błędne koło: człowiek wraca wieczorem do domu wyczerpany, nie może spać... Wszyscy mamy określony rytm biologiczny, dla przykładu, najlepsza pora na zebranie w pracy to 11.30 rano; ćwiczenia fizyczne poprawiające wydolność serca i układu naczyniowego najlepiej wykonywać w godzinach 16 – 20., natomiast wszelkie zawody i konkursy powinny się odbywać po 13.

Brak nam wiedzy na ten temat.

Człowiek mądry dąży do rozwoju całego społeczeństwa, natomiast człowiek nierozsądny gromadzi pieniądze kosztem wiedzy (nie stara się przyswoić sobie umiejętności pozornie nieprzydatnych, które jednak rozwijają umysł). Na tym polega jeden z największych problemów naszego wieku.

Przez wiele lat pracował pan jako lekarz w szkole. Jakie problemy najczęściej miewają dzieci?

Muszą chodzić na zbyt wiele zajęć, a ich umysły starają się przyswoić sobie zbyt dużą ilość informacji. Dziecko powinno nauczyć się nic nie robić. Nie można wprowadzać zbyt wielu zmian naraz, nasz organizm nie potrafi się tak szybko przystosowywać.

 


Źródła: www.zdrowie.onet.pl