Przeziębienie - czyli dolegliwość, jaką wszyscy znamy i wiemy jak leczyć? Czy jednak na pewno? Ile prawdy jest w leczeniu i naszej wiedzy?

Co roku w kolejkach do aptek ustawiają się kichający i kaszlący klienci, których do apteki przyciągneła machina leków bez recepty, jaką napędzają firmy i koncerny farmaceutyczne.  W rzczywistości jednak, nic nie zwalcza przeziębienia i tak naprawdę nie ma badań, które jednoznacznie potwierdziłyby ich działanie.

Niektóre leki zbadano dokładniej niż inne ale zazwyczaj wyniki były kiepskie, nigdy też nie przeprowadzono też poważniejszych badań nad popularnymi domowymi sposobami walki z przeziębieniem, jak gorąca herbata, czosnek, czy rosół, podkreślają pediatrzy, nie mniej jednak eśli ciepły koc i poduszka przynoszą ulgę, nie rezygnujmy.

Niestety co innego gdy coś nie leczy jak powinno a co innego gdy wręcz szkodzi, ponieważ nawet leki bez recepty mogą wywoływać poważne skutki uboczne. W przypadku dzieci leki przeciwkaszlowe i zwalczające przeziębienie są nie tylko nieskuteczne, ale też mogą szkodzić. W USA producenci nie zalecają podawania tych środków dzieciom poniżej 4. roku życia.

Uważa się, że przeziębienie ustępuje samoistnie po około tygodniu a w dodatku od momentu przesilenia chory z każdym dniem czuje się lepiej. Dlatego właśnie wielu uważa, że to nie zasługa ulubionych domowych środków, a nie upływu czasu tyle, że może chodzić również o łagodzenie objawów. Badania pokazują, że co trzecia osoba czuje się lepiej nawet dzięki placebo. Nie da się obiektywnie oszacować, czy dany specyfik rzeczywiście pozwala przetkać nos i uwalnia od kichania. Dlatego naukowcy zmuszeni są polegać na mało precyzyjnym systemie pomiarowym – po prostu proszą, by chorzy ocenili symptomy w podanej skali. Jakość tych badań pozostawia wiele do życzenia. Pacjenci nie powinni pokładać w nich zbytniego zaufania, bo rezultaty mogą być fałszywe. Zanim sięgniemy więc po nowe terapie, warto zaczekać aż wyniki zostaną potwierdzone przez różne ośrodki badawcze.

Oto, co na temat najbardziej popularnych preparatów bez recepty i domowych sposobów leczenia przeziębienia powiedzieli nam eksperci:

Środki obkurczające naczynia krwionośne teoretycznie powinny przynosić ulgę przy uciążliwym uczuciu zatkanego nosa, ale w rzeczywistości ich skuteczność jest co najmniej umiarkowana. Z badań wynika, że w przypadku dorosłych jedna dawka takiego leku redukuje objawy o nie więcej niż 6 proc. Kolejne dawki to ulga o 4 proc, nie można więc mówić o zadowalających wynikach.

Aby zmniejszyć ryzyko skutków ubocznych, najlepiej przyjmować minimalną dawkę leku, a to jeszcze bardziej zmniejsza ich efektywność. Poleca się antyhistaminowe spreje do nosa, bo zawierają od 25 do 50 razy mniej substancji leczniczej, niż tabletki tyle, że spreju także nie powinno się stosować dłużej niż kilka dni, bo nadużycie preparatu antyhistaminowego zwykle kończy się nasileniem kataru. 

Niestety podobnie jest z witaminą C i choć ideę zapobiegania przeziębieniom właśnie dzięki niej spopularyzował laureat Nagrody Nobla, Linus Pauling, jego entuzjazmu nie potwierdziło żadne z badań przeprowadzonych po jego śmierci, przypominają. Przeprowadzono badania, w którym uczestniczyło 11 tysięcy osób wynika, że regularne przyjmowanie 200 lub więcej miligramów witaminy C dziennie nie zmniejsza zagrożenia przeziębieniem, a powrót do zdrowia przyspiesza tylko w minimalnym stopniu.

Jak wygląda sprawa z ziołami? Od lat jednym z najpopularniejszych ziołowych środków przeciw przeziębieniu pozostaje wyciąg z jeżówki (Echinacea Moench). Naukowcy postanowili więc zbadać tę roślinę, bo liczne testy laboratoryjne wskazywały, że któryś ze składników jej soku działa antyzapalnie, podczas gdy inne pobudzają układ immunologiczny. Jednak podniesienie odporności u ludzi to znacznie trudniejsze wyzwanie i nie jest takie proste.

Pewnie dla wielu będzię to zaskoczeniem ale aż trzy niezależne badania finansowane przez NCCAM wykazały, że w przypadku przeziębienia lecznicze i zapobiegawcze działanie jeżówki niczym nie różni się od placebo więc wciąż nie ma jednoznacznych dowodów za tym, by przepisywać pacjentom sok z tej rośliny. Choć to najczęściej stosowany ziołowy suplement zwalczający przeziębienie u dzieci, badania dowiodły, że jeżówka może zwiększać ryzyko wystąpienia wysypki. Roślina ta więc nie leczy ale  zażywanie tego mikroelementu przynosi ulgę w chorobie, o ile pacjent toleruje mdłości i nie przeszkadza mu jego przykry smak. 

Preparaty cynkowe (tabletki lub syrop) w ciągu 24 godzin od wystąpienia pierwszych objawów przeziębienia mogą skracać chorobę o jeden dzień, a w niektórych przypadkach łagodzi jej przebieg. Jednak Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków ostrzegała, by pacjenci nie używali cynku podawanego donosowo, bo może to grozić utratą węchu.

Nasze babcie powtarzały: na ból gardła pić gorącą herbatę z miodem. Badanie w którym dzieci powyżej 2. roku życia przed snem zjadały po 2 łyżeczki miodu, wykazały, że środek ten rzeczywiście łagodzi kaszel, należy jednak mieć na uwadze, żeby nie podawać miodu niemowlętom poniżej 12. miesiąca życia, bo taka kuracja może zakończyć się zatruciem jadem kiełbasianym. Ponadto Weber ostrzega, że dzieci często krztuszą się tak lubianymi przez wszystkich pastylkami przeciwkaszlowymi na miodzie.

Z najnwszych badań pediatrycznych wynika, że samopoczucie dzieci z objawami przeziębienia poprawia się znacznie szybciej, gdy rodzice nacierają im klatkę piersiową maścią Vicks VapoRub – tego efektu nie zaobserwowano przy placebo. Jednak zdaniem dr Daniela Frattarelliego, rzecznika Amerykańskiej Akademii Pediatrii, ze względu na specyficzny zapach maści, skuteczność VapoRub także może być efektem placebo. Pewne jest jedno, preparat nie wywołuje skutków ubocznych, uspokaja Frattarelli.

Lekarze często radzą zakatarzonym pacjentom, by wykorzystywali nawilżacze powietrza, brali gorący prysznic i przepłukiwali nos słoną wodą. Co prawda sposoby te wydają się bezpieczne, ale nie ma żadnego dowodu, że pomagają zwalczać przeziębienie, twierdzi Glatt.

– Nie spotkałem się z badaniami, wskazującymi, że nawilżanie powietrza pomaga zakatarzonym dzieciom w zasypianiu, ale nie sprzeciwiam się, gdy rodzice mówią, że ta metoda działa – konkluduje Glatt.

Liz Szabo 

Źródło: www.zdrowie.onet.pl