Zwykle zapalenie zatok przebiega jednocześnie z infekcją nosa i gardła. W 10-20% przypadków przyczyną ostrego zapalenia zatok są wirusy. Choroba ma wówczas łagodniejszy przebieg ...
Zdecydowanie poważniejszą postać przybiera, gdy czynnikiem sprawczym są bakterie. U osób dorosłych ostre zapalenie zatok najczęściej wywoływane jest przez paciorkowce (Streptococcus pneumoniae). W części przypadków czynnikiem wywołującym zapalenie jest infekcja grzybicza.
Ostre zapalenie zatok, gdy jest zbyt późno lub niewłaściwie leczone może przejść w fazę przewlekłą i trwać przez wiele miesięcy.

Zaburzenie drożności ujść zatok
Podstawową przyczyną zapalenia zatok są zaburzenia drożności ujść zatok powodujące upośledzenie drenażu i wentylacji zatok przynosowych. Pojawia się zastój śluzu, zaburzenia ruchu rzęsek, obrzęk błony śluzowej, które sprzyjają rozwojowi zakażenia zatok przynosowych. Wymienione czynniki doprowadzają do zmian nieodwracalnych: uszkodzenia powierzchni błony śluzowej i rzęsek, przerostu błony śluzowej i w efekcie rozwoju przewlekłego zapalenia. W zatoce powstają warunki sprzyjające rozwojowi bakterii. W rezultacie powstaje błędne koło, które nasila objawy zapalenia zatok przynosowych m.in. ból.

Niedrożność ujść zatok przynosowych może być spowodowana przez obrzęk lub deformacje anatomiczne. Najczęstszą przyczyną obrzęku błony śluzowej ujść zatok przynosowych jest zakażenie lub alergia. Zmiany anatomiczne w obrębie ujść zatok przynosowych mogą być wrodzone lub nabyte, ale najczęściej powstają w wyniku urazu.

Zamknięcie ujścia naturalnego zatoki stanowi oczywisty czynnik sprzyjający zapaleniu zatoki. Objawy ustępują, jeżeli przeszkoda uniemożliwiająca odpływ zostanie dostatecznie szybko usunięta (np. poprzez zastosowanie leku obkurczającego błonę śluzową nosa i ujść). W przeciwnym razie dochodzi do uszkodzenia i pogrubienia błony śluzowej. Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi zakażenia zatok przynosowych są: palenie tytoniu, czynniki środowiskowe, drażniące czynniki wdechowe.


Alergia.
Mechanizmy alergiczne również biorą udział w uszkodzeniu błony śluzowej nosa i zatok w alergicznym zapaleniu. To właśnie tzw. reakcje natychmiastowe są odpowiedzialne za wczesne objawy m.in. kichanie, pojawienie się dużej ilości wydzieliny, uczucie zatkania nosa. Natomiast tzw. reakcje późne odpowiadają za utrzymywanie się długotrwałego wycieku z nosa. W zapaleniu zatok obok wyżej wymienionych czynników odgrywają rolę zaburzenia immunologiczne.


Zmiany strukturalne.
Wiele odchyleń anatomicznych może zwężać ujścia naturalne zatok co przyczynia się do nawracających zakażeń tych przestrzeni.
Jedną z częstych zmian doprowadzających do niedotlenienia zatok przynosowych jest skrzywienie przegrody nosa. Powstaje ono w wyniku urazu nosa: w czasie zajęć sportowych, wypadków komunikacyjnych, w wyniku pobicia lub nawet w czasie porodu. Na co dzień niewielkiego stopnia skrzywienie przegrody nosa może nie dawać upośledzenia drożności nosa. Natomiast w przypadku dołączenia się obrzęku błony śluzowej wywołanego zapaleniem (w przebiegu infekcji) lub procesem alergicznym może upośledzać wyraźnie utrudniać oddychanie przez nos i blokować ujścia zatok przynosowych.
U dzieci należy pamiętać o powiększonym migdałku gardłowym oraz ciele obcym w jamie nosowej, które często powodują niedrożność nosa jak również nieprawidłową wentylację zatok przynosowych .

Źródło: zdrowie.com