Jest to nowotwór złośliwy wywodzący się z tkanki nerwowej. Najczęstszym punktem wyjścia czerniaka jest skóra, ale może on także powstawać w obrębie błony śluzowej przewodu pokarmowego oraz w gałce ocznej.

We wczesnym okresie wzrostu czerniak jest wyleczalny. Przykładem tego jest sytuacja epidemiologiczna w krajach takich jak Australia, gdzie wysoka świadomość społeczeństwa i wyczulenie lekarzy na wczesne rozpoznawanie i leczenie zmian barwnikowych pozwala na wykrywanie 90% przypadków w I° i II° zaawansowania wg skali Clarka. Przeżycie 5-letnie w czerniaku o grubości do 0,75 mm wynosi około 100%.

W Polsce świadomość onkologiczna społeczeństwa odnośnie wczesnego wykrywania czerniaka jest niewystarczająca. Większość chorych zgłasza się do leczenia już z zaawansowanym czerniakiem (III, IV i V stopień wg Clarka).
Ze względu na stale wzrastającą dynamikę przyrostu zachorowalności niezwykle ważne jest przygotowanie lekarzy, szczególnie pierwszego kontaktu odnośnie rozpoznawania i różnicowania zmian barwnikowych.


Epidemiologia

Od kilkudziesięciu lat obserwuje się na świecie wzrost zachorowalności na czerniaka złośliwego. Najwyższe współczynniki zachorowalności obserwowano w ostatnich latach w Australii od 13,6 - 28,9 u mężczyzn i 18,0 - 25,3 u kobiet oraz w Stanach Zjednoczonych (12,4). W Europie najwyższa zachorowalność stwierdzana jest w Norwegii (mężczyźni - 10,5, kobiety - 13,5).

W Polsce w roku 1996 współczynnik zachorowalności u mężczyzn wynosił 2,8 (605 nowych zachorowań), zaś u kobiet - 3,1 (820 nowych zachorowań). Umiejscawiało to czerniaka na 16 miejscu zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce zarówno u mężczyzn jak i u kobiet.

Współczynnik zgonów w tym roku wynosił u mężczyzn 1,8 (402 zgony) i u kobiet - 1,5 (409 zgonów). Pod względem zgonów umiejscawiało to czerniaka na 19 miejscu u mężczyzn i 20 miejscu u kobiet.

W zachorowaniu na czerniaka dużą rolę odgrywają czynniki ryzyka i czynniki genetyczne. Do czynników ryzyka należy m.in. ekspozycja na promienie słoneczne i związane z tym oparzenia. Duży wpływ odgrywa tu narażenie na promienie ultrafioletowe typu B (UVB).

Chociaż znamiona łagodne nie są w większości przypadków prekursorami czerniaka, to jednak występowanie mnogich znamion jest częściowo związane z większym ryzykiem powstania czerniaka.



Źródło: www.zdrowie.med.pl
Zdjęcie: www.images.google.pl