Kaszel, gorsze samopoczucie... Myślisz, że to zwykłe przeziębienie. Jeśli jednak objawy nie mijają po kilku dniach, idź do lekarza. To może być zapalenie oskrzeli, które źle leczone pozostawia ślady na całe życie.

Ostre zapalenie oskrzeli, na które szczególnie w okresie jesienno-zimowym cierpi bardzo wiele osób, łatwo pomylić ze zwykłym przeziębieniem. Na szczęście jest to dość łagodna infekcja wirusowa, która po kilku dniach zazwyczaj mija bez śladu.

Winne wirusy, rzadziej bakterie

Zdarza się jednak, że objawy choroby - szczególnie kaszel - zamiast szybko ustąpić, stają się coraz bardziej uciążliwe. Może to świadczyć o toczącym się w oskrzelach procesie zapalnym. Wtedy konieczne jest wykonanie dokładnych badań diagnostycznych - szczególnie w kierunku przewlekłego zapalenia oskrzeli, astmy, zapalenia zatok oraz innych chorób układu oddechowego.
Przyczyną ostrego zapalenia oskrzeli są przede wszystkim wirusy, np. rhinowirusy, które wywołują również katar, lub wirusy grypy. Rzadziej winne są bakterie.
Choroba atakuje głównie jesienią i zimą, zakażenie następuje drogą kropelkową, np. podczas kichania. Objawy infekcji to najczęściej kaszel, początkowo suchy i męczący, następnie z niewielkim odkrztuszaniem wydzieliny. Często chorobie towarzyszy złe samopoczucie, ból głowy i niewielka gorączka.

Skuteczne domowe sposoby

Jeśli nie ma powikłań, infekcja trwa zwykle około dziesięciu dni i nie wymaga specjalnego leczenia. Ale najlepiej do ustania objawów pozostać w domu i dużo odpoczywać, wtedy bowiem organizm najszybciej regeneruje siły i broni się przed powikłaniami. W razie gorączki należy przyjmować leki obniżające temperaturę i dużo pić. Niezbędne są też witaminy, szczególnie witamina C, która wzmacnia odporność.
Nie zapominaj o naturalnych specyfikach, takich jak sok malinowy, miód, czosnek, cytryna.
Można także stosować syropy wykrztuśne, a w razie suchego i męczącego kaszlu leki hamujące odruch kaszlowy.
W większości przypadków stosowanie antybiotyków nie jest konieczne, gdyż jest to infekcja wirusowa. Lekarz decyduje się na ich przepisanie jedynie w przypadku nadkażenia bakteryjnego, czego objawem jest bardzo wysoka gorączka, kaszel z ropną wydzieliną i ogólne znaczne osłabienie chorego.

Gorzej, gdy choroba powraca

Jeśli zapalenia oskrzeli z kaszlem zdarzają nam się raz, dwa razy do roku i szybko ustępują, raczej nie ma powodów do obawy. Są one po prostu skutkiem złej pogody i chwilowego spadku odporności, z którym jednak zdrowy organizm świetnie sobie radzi.
Inaczej jest, gdy infekcje powtarzają się często przez kilka kolejnych lat, a ich dominującym objawem jest męczący kaszel. Może to oznaczać bowiem, że cierpisz na przewlekłe zapalenie oskrzeli lub inne przewlekłe schorzenie układu oddechowego. A choroby te bezwzględnie wymagają specjalistycznego leczenia.
Jeśli kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny powtarza się codziennie lub okresowo, szczególnie rano i trwa co najmniej trzy miesiące - najprawdopodobniej mamy do czynienia z przewlekłym zapaleniem oskrzeli.
Jest to najczęstsze przewlekłe schorzenie układu oddechowego występujące u osób dorosłych. Stwierdza się je u około 10 proc. pacjentów powyżej trzydziestego roku życia.
Choroba prowadzi do stopniowego upośledzenia drożności oskrzeli i rozdęcia płuc, co powoduje zaburzenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe, narastającą duszność i dalsze bardzo niekorzystne następstwa zdrowotne.

Najczęściej chorują nałogowi palacze...

Przyczyn przewleklego zapalenia oskrzeli jest kilka, ale najważniejsza z nich to palenie papierosów! Ryzyko wystąpienia choroby wzrasta, jeśli pali się od dawna i dużo. Trzeba jednak pamiętać, że u osób ze skłonnościami genetycznymi objawy mogą się rozwinąć, nawet jeśli palą mało i stosunkowo krótko. Również tzw. bierne palenie, czyli przebywanie w otoczeniu osób palących, zwiększa ryzyko wystąpienia choroby.
Reakcją obronną na duże ilości zanieczyszczeń zawartych w dymie tytoniowym jest odczyn zapalny w drogach oskrzelowych oraz zwiększenie wytwarzania śluzu. Pojawia się też przewlekły kaszel, który jest konieczny do usunięcia nadmiaru wydzieliny i zanieczyszczeń z dróg oddechowych.
Lekarze twierdzą, że zaprzestanie palenia tytoniu jest najskuteczniejszą metodą profilaktyki przewlekłego zapalenia oskrzeli. Nie jest to łatwe, ale jednak możliwe. Istnieje wiele metod, które pomagają w walce z nałogiem.

... ale nie tylko

Wśród innych przyczyn przewlekłego zapalenia oskrzeli wymienia się narażenie zawodowe na pyły i substancje chemiczne, zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego, częste zakażenia dróg oddechowych w dzieciństwie czy wreszcie skłonności genetyczne.
Leczenie przewlekłego zapalenia oskrzeli jest uciążliwe, drogie i nie zawsze w pełni skuteczne, lepiej więc zapobiegać chorobie, niż ją leczyć. Dlatego unikaj miejsc, gdzie powietrze jest zanieczyszczone, nie pal papierosów i nie zaniedbuj leczenia nawet drobnych infekcji kataralnych.

Kaszel może być objawem astmy

Coraz częściej stwierdzaną przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, która objawia się uporczywym kaszlem, jest astma oskrzelowa. Kaszel astmatyczny ma charakter napadowy, towarzyszy mu zwykle duszność, świszczący oddech i uczucie niepokoju. Często pojawia się w nocy, po wysiłku fizycznym lub po kontakcie z alergenem u osób uczulonych.
Astma oskrzelowa w odróżnieniu od przewlekłego zapalenia oskrzeli stwierdzana jest częściej u dzieci i młodzieży niż u dorosłych. Uważa się, że częste zapalenia oskrzeli w dzieciństwie mogą doprowadzić do rozwoju astmy!


tekst: lek. med. Magdalena Nowacka
źródło: miesięcznik "Zdrowie"