Czy zdajesz sobię sprawę jak ważny jest odpowiedni chód i obuwie dla zachowania zdrowia i sprawności Twoich stóp?


Każdy z nas będąc dzieckiem zapewne niejednokrotnie słyszał, że jeśli będzie nieprawidłowo chodził nabawi się "platfusa". Płaskostopie, bo o nim będzie mowa w tym artykule, dotyczy nie tylko dzieci. Jest to wada postawy, która dotyka wszystkich ludzi niezależnie od wieku i płci. Co zrobić, aby jej uniknąć? Wystarczą proste ćwiczenia.

Płaskostopie jest najczęściej występującą wadą postawy, do której dochodzi w obrębie stóp. Najliczniejszą grupę pacjentów stanowią dzieci i osoby starsze, jednak w ostatnim dziesięcioleciu ortopedzi odnotowują coraz więcej przypadków płaskostopia u osób w wieku do 45 lat. Zanim przejdziemy do omawiania mechanizmu powstawania tej wady, warto poznać budowę stopy. Pozwoli to lepiej zrozumieć wpływ czynników patogennych na wykształcenie płaskostopia.

Budowa stopy

Stopy stanowią punkt podparcia dla całego ciała znajdującego się w pozycji wyprostnej. Z tego względu na ich stosunkowo niewielką powierzchnię oddziałują ogromne siły. Do najważniejszych z nich zalicza się siłę ciążenia uwarunkowaną w głównej mierze masą ciała oraz siły działające na stopy podczas poruszania się – chodu i biegu.

W szkielecie stopy możemy wyróżnić trzy główne części: stęp, śródstopie oraz palce.

Stopa zbudowana jest z 26 kości połączonych ze sobą przez liczne stawy i więzadła. Do podstawowych stawów znajdujących się w obrębie stopy zalicza się między innymi: staw skokowo-goleniowy oraz skokowo-piętowy.

Aparat mięśniowy stopy jest niezwykle rozbudowany, tworzą go następujące mięśnie: strzałkowy krótki, zginacz długi palucha, strzałkowy długi oraz piszczelowy przedni. Jednak to, co szczególnie nas interesuje w kontekście płaskostopia znajduje się w podeszwowej części stopy. Zbudowana jest ona z 5 łuków podłużnych i wielu łuków poprzecznych. Łuki razem z więzadłami (podeszwowym, piętowo-sześciennym oraz piętowo-łódkowym) i mięśniami (piszczelowym przednim i tylnym, strzałkowym długim i krótkim, a także zginaczem długim palucha) tworzą sklepienie. Jest to swoiste "wgłębienie" w przyśrodkowej części stopy. Szczególnie widoczne jest ono w momencie, gdy chodzimy boso po piasku. Istotną rolę w zapobieganiu powstawania płaskostopia pełni mięsień zginacz długi palucha.

Przyczyny płaskostopia

Płaskostopie w zdecydowanej większości przypadków jest spowodowane noszeniem nieprawidłowo dobranego obuwia. Za rozwój tej wady postawy odpowiadają zarówno buty o płaskiej, niewyprofilowanej podeszwie, jak i buty o wysokim obcasie.

Pierwsze z nich (czyli wszelkiego rodzaju tenisówki i pantofle) powodują spłaszczenie stopy. Z kolei chodzenie w butach na wysokim obcasie prowadzi do osłabienia aparatu mięśniowego, w tym również mięśni odpowiadających za utrzymanie sklepienia stopy – mięśni piszczelowych przednich, mięśni strzałkowych długich oraz mięśni zginaczy palucha.

Równie istotnym czynnikiem prowadzącym do rozwoju płaskostopia jest nieprawidłowo wykształcony nawyk chodu. Bardzo ważne w aspekcie chodu jest poprawne ułożenie stóp na podłożu. W prawidłowo ukształtowanym chodzie, stopy w momencie kontaktu z podłożem powinny być ustawione prostopadle do tułowia i linii barków. Zrotowanie (skręcenie) stopy znajdującej się na ziemi na zewnątrz lub do wewnątrz w znacznym stopniu przyczynia się do powstania płaskostopia. Ponadto jednym z głównych czynników odpowiedzialnych za płaskostopie jest brak aktywności ruchowej i związane z tym osłabienie aparatu mięśniowego całego ciała.

Profilaktyka przeciw płaskostopiu

Przy zakupie obuwia należy kierować się przede wszystkim jego ergonomią, a nie wyglądem. Warto pamiętać, że to, co modne i o ładnym fasonie nie zawsze musi być dobre i zdrowe dla naszych stóp. Gdy zachodzi taka potrzeba, nie zapominajmy o korzystaniu z odpowiednio wyprofilowanych wkładek. Ponadto wskazane jest, by w ciągu dnia poświęcić co najmniej 30 minut na chodzenie boso lub w samych skarpetkach po miękkim dywanie, trawie czy też piasku.

Ćwiczenia zwalczające płaskostopie

Ćwiczenie I

Siad prosty, ręce oparte za tułowiem. Wykonujemy zgięcie stóp do siebie, przytrzymujemy około 15 sekund, a następnie rozluźniamy. Ćwiczenie powtarzamy 5 razy.

Ćwiczenie II

Siad na krześle, ręce trzymają krawędź siedziska, całe stopy oparte na podłodze. Wykonujemy wyprost stóp w górę bez odrywania pięt, przytrzymujemy 20 sekund, a następnie rozluźniamy. Ćwiczenie powtarzamy 7 razy.

Ćwiczenie III

Leżenie na plecach, nogi zgięte w kolanach i biodrach pod kątem 90 stopni, całe stopy oparte o ścianę, ręce ułożone wzdłuż tułowia. Nie odrywając pięt od ściany zginamy palce stóp w celu wytworzenia pustej przestrzeni pomiędzy ścianą a stopą. Przytrzymujemy 10 sekund, a następnie rozluźniamy.
Ćwiczenie powtarzamy 8 razy.

Ćwiczenie IV

Siad na krześle, ręce trzymają krawędź siedziska, stopy oparte na podłożu. Unosimy nogi nad podłogę i złączamy podeszwowe części obu stóp. Ćwiczenie powtarzamy 15 razy.

Ćwiczenie V

Podpór tyłem, nogi ugięte w kolanach pod kątem 90 stopni, całe stopy na podłożu. Wykonujemy wspięcie na palce. Ćwiczenie powtarzamy 10 razy.

Ćwiczenie VI

Stanie we wspięciu na palce. Marsz z utrzymywaniem wspięcia na palce. Ćwiczenie wykonujemy około 30 sekund.

Damian Jefremienko


Źródło: www.zdrowie.onet.pl