Jedno z największych badań mających na celu sprawdzenie, czy leki stosowane w leczeniu niepłodności zwiększają ryzyko wystąpienia raka jajnika „nie wykazało przekonującej zależności” między tymi lekami a rakiem, choć naukowcy będą kontynuować obserwację dziesiątek tysięcy duńskich kobiet, by sprawdzić, czy ryzyko to nie wzrasta w późniejszym wieku.

Te pocieszające wyniki pozostają w zgodności z kilkoma niedawnymi badaniami, które ograniczyły początkową panikę, wzbudzoną w latach 90. XX wieku, kiedy to donoszono, że leki stosowane szeroko w leczeniu niepłodności prowadzą do wzrostu częstości występowania relatywnie rzadkiego nowotworu, który jednak często bywa śmiertelny.

Nowe badanie, opublikowane w czwartek w internetowym wydaniu „British Medical Journal”, nie wykluczyło jednak takiego związku całkowicie. Badanie sugeruje, że jedna z postaci raka jajnika może występować częściej po zastosowaniu popularnego leku - klomifenu, choć naukowcy zauważają, że odkrycie to może być statystyczną nieprawidłowością.

- Przesłanie dla lekarzy i pacjentów jest takie, że mamy nowe dane dostarczające dowodów na to, iż leki stosowane w leczeniu niepłodności nie zwiększają w istotny sposób ryzyka wystąpienia raka jajnika – wyjaśnia Allan Jensen, zastępca profesora epidemiologii nowotworów w Duńskim Towarzystwie Nowotworowym oraz główny autor badania prowadzonego we współpracy z Susanne Kruger Kjaer.

- Zawsze należy porównać niewielkie ryzyko wzrostu zagrożenia rakiem jajnika z fizycznymi i psychologicznymi korzyściami wynikającymi z umożliwienia zajścia w ciążę za pomocą tych leków – dodaje Jensen.

W trakcie badania naukowcy poddali obserwacji 54 362 kobiety, które zgłosiły się do duńskich przychodni leczenia niepłodności w latach 1963–1998. Poszukując dokładniejszych informacji o stosowanych lekach dotyczących podgrupy 1247 kobiet, badacze sięgnęli do duńskich wykazów urodzeń, zgłoszeń nowotworów oraz wypisów szpitalnych.

Wśród 54 362 niepłodnych pacjentek, których historie chorobowe były obserwowane przez 15 lat, odnotowano 156 przypadków raka jajnika. Przed zakończeniem badania średni wiek pacjentek wynosił 47 lat.

Dane medyczne wykorzystano do analizy względnej zapadalności na raka jajnika u kobiet, które zażywały gonadotropiny, cytrynian klomifenu, ludzką gonadotropinę kosmówkową (hCG) lub hormon uwalniający gonadotropiny w porównaniu z odsetkiem przypadków raka jajnika u kobiet, które nie zażywały danego leku (ale mogły być leczone innym lekiem).

Po uwzględnieniu czynników ryzyka naukowcy doszli do wniosku, że nie ma wzrostu częstości raka jajnika związanego z lekami ani u kobiet, które przeszły dziesięć lub więcej cyklów leczenia, ani u tych, które mimo leczenia nigdy nie zaszły w ciążę.

Jedyny istotny statystycznie wzrost odnotowano w analizie biorącej pod uwagę różne typy raków jajnika - według tych obliczeń, u kobiet, które zażywały cytrynian klomifenu, ryzyko wystąpienia surowiczego guza raka jajnika było o 67 procent wyższe.

- Oddzielna analiza porównująca kobiety, które stosowały leki w leczeniu niepłodności z kobietami, które nie stosowały żadnych leków nie wykazała istotnych różnic – mówi Jensen – ale danych tych nie podano w wynikach badania. Nie było także różnicy w ryzyku u kobiet, które w leczeniu niepłodności stosowały kombinację leków.

Badania w tej dziedzinie komplikuje fakt, że wydaje się, iż niepłodne kobiety są wyjściowo zagrożone wyższym ryzykiem raka jajnika, dlatego też w badaniu porównywano niepłodne kobiety z innymi kobietami mającymi ten problem, a nie z kobietami zdrowymi. Poza tym w związku z tym, że rak jajnika jest dość rzadki, to aby uzyskać miarodajne wyniki, trzeba zbadać duże populacje.

Naukowcy dodają, że badana grupa kobiet będzie poddawana obserwacji przez wiele lat, aby sprawdzić czy z upływem czasu ryzyko to nie wzrasta. Średni wiek rozpoznania raka jajnika wynosi 63 lata.

- To największe badanie zajmujące się rakiem jajnika i prawdą jest, że właśnie to stanowi o jego sile – tłumaczy Louise Brinton, szefowa działu epidemiologii zaburzeń hormonalnych i reprodukcyjnych Narodowego Instytutu Raka. Dodaje, że zdziwiło ją, iż autorzy zbagatelizowali odkrycie o związku między klomifenem a surowiczym rakiem jajnika, na występowanie którego większy wpływ, niż w przypadku innych guzów, mogą mieć czynniki hormonalne.

Klomifen to jeden ze starszych leków, jakie pozostają w użyciu. Dr Roberta Ness, dziekan Szkoły Zdrowia Publicznego Uniwersytetu w Teksasie oraz autorka wcześniejszych badań, które nie wykazały związku między lekami a rakiem uważa, że odkrycie to może być nieprawidłowością. - Kiedy wykonuje się różne analizy pod kątem coraz to innych zmiennych, to prawdopodobieństwo, że uzyskane wyniki są nieprawdziwe jest większe niż prawdopodobieństwo, że jest to prawda.



Źródło: www.portalwiedzy.onet.pl
Zdjęcie: www.images.google.pl