Zdrowie i rozwój dziecka, ciąża, słuch dziecka, rozwój prenatalny, rozwój postnatalny: Jak słyszy dziecko w brzuchu mamy i w kołysce? Słuch dziecka zaczyna funkcjonować jeszcze przed narodzinami. Podobno słuchanie Mozarta w trakcie ciąży sprawia, iż maluch wykazuje w przyszłości większe zdolności intelektualne. Drogie przyszłe mamy, spróbujcie z serenadą "Gran Partita" - to naprawdę działa! Zdolności słuchowe dzieci w okresie życia prenatalnego zostały potwierdzone przez ostatnie badania francuskich naukowców opublikowane na łamach „Proceedings of the National Academy of Sciences”. Pokazują one, że już w 28. tygodniu ciąży maluch jest w stanie odróżnić głos męski i kobiecy, a nawet proste sylaby takie jak „ba” czy „ga”. W jaki sposób bodźce dźwiękowe wpływają na rozwój dziecka przed i tuż po narodzeniu?

Kiedy w 23. tygodniu ciąży maluch zaczyna słyszeć, mówienie do brzuszka przestaje być tylko atrakcją dla bliskich. Dźwięki w tym czasie zaczynają mieć wpływ na rozwój umysłowy, uwrażliwienie i zapewnienie maluchowi poczucia bezpieczeństwa. Trzeba jednak wiedzieć, w jaki sposób dostarczać dziecku tych bodźców, które są dla niego najlepsze i w jaki sposób maluch próbuje na nie odpowiadać.

Jaka to melodia?

Bicie serca, oddech czy ruchy robaczkowe jelit to jedne z pierwszych odgłosów, jakie maluch słyszy w brzuchu mamy. Te rytmiczne, spokojne dźwięki uspokajają dziecko. Podobnie wygląda to w przypadku muzyki, która dodatkowo może wpływać na rozwój umysłowy potomka. Niektórzy wskazują na tzw. efekt Mozarta, czyli zwiększanie zdolności intelektualnych dzięki muzyce tego kompozytora. Ważniejsze jest jednak to, aby słuchane utwory spotykały się z uznaniem mamy – jej odprężenie i dobre samopoczucie jest najlepsze dla malucha. Brzmienia powinny być raczej spokojne i niezbyt głośne. Warto przy tym obserwować aktywności dziecka, da ono bowiem znaki, jeśli coś mu się spodoba lub zacznie drażnić. Polecane jest także śpiewanie, nawet jeśli wykonania nie będą powodem do dumy. Dzięki piosenkom maluszek będzie spokojniejszy, a dodatkowe bodźce rozwiną jego zdolności. – Śpiewanie niemowlętom może wzbudzać ich pierwszy, świadomy uśmiech, który pojawia się zazwyczaj między szóstym a ósmym tygodniem życia – tłumaczy pedagog Agnieszka Godlewska-Wawrzyniak. - Poza tym dzięki temu uczymy dziecko prostych sylab i oswajamy je z językiem – dodaje.

Mówi się…

W trakcie ciąży, oprócz słuchania muzyki, warto także mówić do malucha. Dzięki temu nawiązuje się więź emocjonalną, można też wspomóc rozwój układu nerwowego. Po narodzinach jest to jeszcze ważniejsze – dziecko bowiem zaczyna osłuchiwać się z językiem i w ten sposób stopniowo się go uczyć. – Mówiąc do niemowlęcia powinno się pamiętać o tym, aby wypowiadać się wyraźnie, poprawnie i trochę wolniej - mówi Agnieszka Godlewska-Wawrzyniak. – Opisywanie tego, co dzieje się wokół, nazywanie ludzi czy przedmiotów ułatwią dziecku proces uczenia się mowy. Proste słowa czy wyrazy dźwiękonaśladowcze można z powodzeniem wykorzystywać choćby podczas zabawy – dodaje. Niemowlętom warto także włączać bajki dźwiękowe, które pomogą rozwinąć jego wyobraźnię. Co ciekawe, wszystkie te metody mogą być wykorzystywane nie tylko do nauki mowy ojczystej. Wierszyki, piosenki czy poszczególne słowa w dwóch językach sprawią, że dziecko będzie dorastało rozumiejąc oba z nich. Dzięki temu dzieci uczą się w sposób zupełnie naturalny, a w przyszłości łatwiej będą przyswajały sobie wiedzę.

…i odpowiada

Bodźce słuchowe, które dostarczane są podczas ciąży dziecku nie muszą pozostawać bez odpowiedzi. Około 20. tygodnia maluch zaczyna delikatnie przesuwać się, a potem kopać w brzuchu mamy. Z czasem sygnały te będą nabierały większego znaczenia. Słysząc znane odgłosy, pociecha może być bardziej ruchliwa i mniej, kiedy one umilkną. W przypadku niemowląt, środkiem porozumiewania się jest płacz i krzyk, który pomaga także kształtować aparat mowy. W pierwszym miesiącu dziecko zaczyna zwracać główkę w kierunku dźwięku, a drażniące tony mogą wywoływać tzw. odruch Moro (gwałtowne wyrzucanie górnych kończyn i próbę obejmowania się). Z czasem maluch zaczyna reagować na kolory i na dłuższą chwilę unosić głowę. Przechodzi także pierwszy etap rozwoju mowy nazywany głużeniem lub gruchaniem. Najpierw zaczyna wydawać odgłosy samogłosek, w późniejszym czasie także spółgłosek. Może przy tym także ruszać ustami i całym ciałem. W trzecim miesiącu dziecko zaczyna świadomie łapać zabawki, skupiać wzrok na jednym przedmiocie czy głośno się śmiać. Poświęcanie mu uwagi, cierpliwa nauka, mówienie do niego czy umożliwianie kontaktu z muzyką już podczas ciąży i w pierwszych miesiącach życia sprawia, że dziecko lepiej i szybciej się będzie rozwijać.