Wychowanie i rozwój dziecka, rozwój psycho-ruchowy, sprawnosć manualna: Sześciolatki w szkołach? Pomysł posłania sześciolatków do szkół wywołuje niecichnące dyskusje. Ma on wielu zwolenników, ale może i jeszcze więcej oponentów. Niejednokrotnie podkreśla się fakt, iż dzici w tym wieku często neizdolne są jeszcze do nauki w warunkach szkolnych. Ich rozwój psycho-motoryczny - mówią przeciwnicy ustawy - nie osiągnął jeszcze wystarczającego poziomu.

Wśród wskaźników diagnostycznych decydujących o tym, czy dziecko jest gotowe do rozpoczęcia nauki, wiele ma związek ze sprawnością ruchowo-manualną. Do niezbędnych umiejętności zaliczają się między innymi:

• samodzielne ubieranie się i sznurowanie butów,


• tworzenie bogatych w szczegóły obrazków,


• rysowanie i wycinanie po śladzie,


• rzucanie i chwytanie piłki,


• poprawne wykonanie ćwiczeń na równowagę i ruchów naprzemiennych (np. przeskakiwania z nogi na nogę).

Do wielu z tych zadań rodzice mogą przygotować malucha, kiedy szkoła jest jeszcze odległą perspektywą. – Rozwój sensomotoryczny zaczyna się już w pierwszych miesiącach życia – mówi psycholog Magdalena Lenda. – Prawidłowo stymulowane dzieci już po 4. tygodniach uczą się podstawowych czynności jak ssanie czy chwytanie, a po roku życia eksperymentują, bawią się i manipulują przedmiotami. Bardzo ważne jest, by stale dawać im szansę rozwoju i doskonalenia tych umiejętności – dodaje.

Mocny start

Jakie zabawy proponować więc dzieciom, by mogły ćwiczyć rączki, nóżki i koordynację? Przed 3. rokiem życia, ze względu na ryzyko połknięcia małych przedmiotów, najlepsze będą zabawki, które nie zmieszczą się do buzi. Kształtowanie umiejętności ruchowych wspomóc mogą przedmioty do pchania i ciągnięcia: wózeczki, rozmaite pojazdy czy przemieszczające się „chodziki”. Podążanie za nimi przyspieszy naukę pełzania i sprawi, że maluch pewniej postawi pierwsze kroki.

W treningu chwytania i operowania przedmiotami użyteczne będą duże i różnokształtne klocki. W ćwiczeniach mięśni dłoni przydadzą się również przytulanki. Ściskając je, dziecko wzmocni swoje paluszki i przygotuje je do bardziej wymagających zadań, jak trzymanie akcesoriów do rysowania i lepienia. – Przybory plastyczne dla najmłodszych dostępne są już dla dwulatków – mówi ekspert Marzena Raczkiewicz – Warto wybierać ciekawe, ale również bezpieczne artykuły plastyczne. Na przykład w takim kształcie, aby uniemożliwiał połknięcie przedmiotu, a z drugiej strony przywodził na myśl bohaterów ulubionych bajek i zachęcał do sięgnięcia po nie. Godna polecenia jest również ciastolina. Dzięki bardzo miękkiej teksturze, ta plastyczna masa świetnie nadaje się dla małych i niezbyt silnych rączek – sugeruje ekspert.

Trening czyni mistrza

Wraz z rozwojem kompetencji dziecka, trzeba stawiać przed nim kolejne wyzwania. Kiedy będzie już w stanie mocno trzymać standardowe przybory, można rozpocząć wprawki do kreślenia szlaczków i samodzielnego tworzenia obrazków. Dobrą i rozwijającą zabawę zapewnią kolorowanki i łamigłówki polegające na łączeniu punktów. - Jako urozmaicenie rysowania na kartce można zaproponować małemu artyście malowanie palcami na brystolu czy kredą na przydomowym chodniku – podpowiada Marzena Raczkiewicz.

Rada jest o tyle cenna, że wyrysowane na ziemi kształty można wykorzystać do tradycyjnych dziecięcych aktywności ruchowych. Kilka kwadratów wyznaczy pole do gry w klasy, a parę linii podzieli teren do meczu w dwa ognie. Dzięki takim zabawom, sprawność ruchowo-manualna kończącego sześć lat malca będzie wystarczająca, aby śmiało ruszyć na podbój szkoły.