Grypa atakuje, a największy wzrost zachorowań notuje się u dzieci. W porównaniu z pierwszym tygodniem stycznia w całym miesiącu zanotowano 19-krotny wzrost zachorowań (liczony jako zapadalność, czyli liczba zachorowań na 100 tys. mieszkańców) wśród dzieci do czwartego roku życia i siedmiokrotny w grupie 5-14 lat. Eksperci radzą - najlepszym sposobem na walkę z grypą jest zaszczepienie się.

Grypa

Każdego roku na grypę choruje od 330 mln do ponad 1,5 mld ludzi na całym świecie. Od 500 tys. do miliona umiera. Większość z nich to małe dzieci, osoby z grup podwyższonego ryzyka (bez względu na wiek) i powyżej 50. roku życia. Oni są właśnie najbardziej narażeni na groźne komplikacje, oni również bezwzględnie powinni być zaszczepieni. - Wirus grypy jest tym patogenem, który otwiera drogę do naszego organizmu wielu bakteriom takim jak pneumokoki czy meningokoki itp. Zakażenie nimi może z kolei prowadzić do groźnych powikłań - np. zapalenia oskrzelików u małych dzieci czy zapalenia płuc u starszych dzieci i u dorosłych - mówi "Gazecie" prof. Lidia Brydak, kierownik Krajowego Ośrodka ds. Grypy. - Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia i Amerykańskiej Akademii Pediatrii powinniśmy znacznie zwiększyć liczbę szczepionych dzieci. Eksperci Unii Europejskiej apelują o to, by nie dotyczyło to tylko dzieci, ale w związku z ryzykiem wybuchu pandemii grypy - całej populacji - dodaje prof. Brydak.

Objawy: Wysoka gorączka, dreszcze, bóle głowy i mięśni, ból gardła, suchy kaszel, wyraźne osłabienie.

Grypą zakażamy się drogą kropelkową, będąc w bliskim kontakcie z chorym. Choroba atakuje nagle, jej objawy są znacznie silniejsze niż w zwykłym przeziębieniu. W przypadku grypy większe jest też ryzyko groźnych powikłań: zapalenia płuc, powikłań kardiologicznych (zapalenia mięśnia sercowego i osierdzia), nefrologicznych (prowadzących do niewydolności nerek, pogrypowego kłębuszkowego zapalenia nerek), neurologicznych, psychiatrycznych i wielu innych.

Powinniśmy - udać się do naszego lekarza pierwszego kontaktu. On powie, co robić, np. że trzeba zażyć któryś z dostępnych na receptę leków przeciwwirusowych - tzw. inhibitorów neuraminidazy. Środki te są jednak skuteczne tylko w początkowej fazie zakażenia. Dlatego lekarz powinien pobrać od nas materiał do badań i wysłać go jak najszybciej do laboratorium.

Kto przede wszystkim powinien się szczepić?

Zdrowe dzieci w wieku od 6. miesiąca życia do 18 lat, przewlekle chorzy na schorzenia: układu oddechowego, w tym astmę, układu sercowo-naczyniowego, układu krwiotwórczego, nerek, wątroby, oraz cierpiący na choroby metaboliczne, w tym cukrzycę, osoby mające 50 lat i więcej, pracownicy ochrony zdrowia, rodziny i opiekunki małych dzieci, przedszkolanki, nauczyciele, pracownicy transportu, żołnierze, policjanci, strażacy.

Zanim się zaszczepisz

Należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, żeby ten ocenił, czy jesteśmy zdrowi i nadajemy się do szczepień. Kobiety w ciąży mogą szczepić się obecnymi na polskim rynku szczepionkami, ale musi o tym zadecydować ginekolog.

Szczepić nie powinni się ci, którzy: przechodzą akurat jakąś infekcję, mają gorączkę, mają alergię na któryś z elementów szczepionki (powinien jednak zadecydować o tym lekarz).

Trzeba sprawdzić datę ważności szczepionki. Nie należy robić zapasów szczepionek na następny rok, bo każdy sezon grypowy to nowa szczepionka.

Mity na temat szczepień

Po 15 listopada nie powinniśmy się już szczepić. Bzdura - nie ma żadnych terminów wskazujących, do kiedy możemy się szczepić. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia szczepić powinniśmy się nawet w okresie zwiększonego wzrostu zachorowań na grypę, czyli takim jak teraz.

Nie powinno się szczepić małych dzieci. Wręcz przeciwnie - właśnie małe dzieci powinno się szczepić, bo to dla nich powikłania pogrypowe są najgroźniejsze. Dzieci można już szczepić (szczepionkami dopuszczonymi w tym sezonie grypowym) od 6. miesiąca życia.

Przeziębienie

Z definicji przeziębienie to ostre, zwykle bezgorączkowe wirusowe zakażenie górnych dróg oddechowych z katarem, kaszlem i bólem gardła. Wiele osób nie jest w stanie odróżnić przeziębienia od grypy, a czasami nawet stosuje te nazwy zamiennie. To błąd. Przeziębienie rozwija się stopniowo i dość szybko mija. Najczęściej łapiemy je, bezpośrednio stykając się z wydzieliną dróg oddechowych chorego. Przykład - chory, wycierając nos, przenosi wirusy na ręce; my podajemy mu własną rękę lub np. korzystamy z jego klawiatury i przenosimy mikroby do własnych ust. Możemy się również zakazić drogą kropelkową - gdy ktoś np. na nas kichnie.

Jak unikać przeziębienia

Nie przegrzewaj pomieszczeń. Ubieraj się rozsądnie: nie za ciepło, ale też nie za lekko. Nie dotykaj swojej twarzy, gdy w pobliżu jest ktoś zaziębiony. W sezonie infekcyjnym unikaj dużych skupisk ludzi, aby zmniejszyć ryzyko zakażenia się. Często myj ręce - dowiedziono, że zmniejsza to częstość infekcji.

Gdy już zachorujesz

W zdecydowanej większości przypadków organizm sam poradzi sobie z przeziębieniem. Wystarczy przez kilka dni pozostać w domu, odpocząć, pić dużo płynów, łykać witaminy i zażywać leki zwalczające objawy takie jak kaszel czy katar. Gdy chcemy mieć pewność, że to tylko zwykłe przeziębienie, a nie coś poważniejszego, lub gdy objawy nie ustępują, a nawet się nasilają, powinniśmy udać się do naszego lekarza pierwszego kontaktu.

Domowe sposoby na walkę z infekcjami

Pamiętajmy - poniższe sposoby mogą jedynie złagodzić przebieg infekcji, ale nie zastąpią odpowiednich leków i szczepień.

- Odpocznij. Chodzenie do pracy podczas choroby na pewno wydłuży czas, w którym organizm będzie w stanie sobie z nią poradzić. Co więcej - znacznie zwiększa się ryzyko, że zamiast powrotu do zdrowia pojawią się komplikacje, np. zapalenie oskrzeli. Poza tym możesz "obdarować" swoim wirusem kolegów z pracy.

- Dużo pij, najlepiej ciepłą wodę, wodę z sokiem, mleko z miodem, łagodne herbatki owocowe czy ziołowe.

- Panuje przekonanie, że podczas przeziębienia czy grypy powinno się jeść dużo czosnku i cebuli. Prawda wygląda tak, że ani czosnek, ani cebula nie zniszczą atakujących nas wirusów. Dzięki bogatej zawartości witamin i innych korzystnych dla zdrowia substancji wzmocnią jednak nasz organizm i pomogą w walce z chorobą.

- Często wietrz mieszkanie.

- Zadbaj o właściwą temperaturę. Nie podkręcaj kaloryferów na maksa i nie przegrzewaj mieszkania. Ważne jest też, by w mieszkaniu nie było zbyt sucho. Zaopatrz się w nawilżacz lub ustaw przy kaloryferze naczynie z wodą albo rozwieś na nim mokry ręcznik.

Rozgrzewka przy lampce?

Grzane wino i piwo - dla wielu osób to niezawodne sposoby na radzenie sobie z zimowymi infekcjami. I rozgrzeje, wyleczy - tłumaczą. Niestety, ani to, ani to.

Rozgrzewające działanie alkoholu wynika z tego, że poszerza on znajdujące się w skórze naczynia krwionośne, do których dopływa więcej ciepłej krwi. Pozornie czujemy, że jest nam cieplej. W rzeczywistości grozi nam wychłodzenie organizmu, który w ten sposób szybko traci duże ilości ciepła.

Oczywiście całkowite wychłodzenie i zamarznięcie to skrajny scenariusz. Ale sytuacja, w której po wypiciu na mrozie alkoholu rozpinamy kurtkę, bo jest nam gorąco, zdarza się znacznie częściej, a stąd już prosta droga do przeziębienia czy grypy. Alkohol również sam w sobie osłabia nasz układ odpornościowy i sprzyja w ten sposób rozwojowi infekcji.

Złym pomysłem jest również picie alkoholu podczas samej choroby. Praktycznie wszystkie stosowane w infekcjach leki w połączeniu z alkoholem mogą bardzo niekorzystnie wpływać na organizm i uszkadzać np. wątrobę czy żołądek.

Katar

Katar to wbrew temu, co sądzi większość z nas, nie tylko problem nosa, ale też zatok. Jeżeli ktoś ma katar, to jednocześnie ma zapalenie zatok. Jak sobie z tym radzić?

Jeżeli katar trwa do tygodnia i w tym czasie zauważamy, że stopniowo wygasa, możemy wziąć go na przeczekanie. Wystarczą domowe sposoby: sok z malin, mleko z miodem, herbatki ziołowe. Można też użyć dostępnych w aptekach kropli obkurczających błonę śluzową nosa. Stosować je powinniśmy najwyżej przez trzy do pięciu dni.

Jeżeli katar nie mija, należy zastosować krople sterydowe do nosa. Pamiętajmy, że sterydy wymagają jednak pewnego reżimu zażywania - nawet gdy w ciągu 48 godzin od rozpoczęcia kuracji nastąpi wyraźna poprawa, nie powinniśmy ich odstawiać, ale zażywać je jeszcze przez co najmniej dwa-trzy tygodnie.

Ostrożnie z antybiotykami

Gdy dopadnie nas przeziębienie czy grypa, często sami, bez konsultacji z lekarzem, sięgamy po leżący w domowej apteczce antybiotyk. To błąd. Pamiętajmy: przeziębienie i grypa to choroby wirusowe, podczas gdy antybiotyki działają na bakterie. Zażywanie antybiotyków podczas grypy czy przeziębienia nie ma najmniejszego sensu!

Infekcje u dzieci

W przypadku przeziębienia dziecko robi się senne, marudzi, kicha, skarży się na ból w gardle, ma katar i podwyższoną temperaturę. Postępować należy podobnie jak u dorosłych; w sprawie leków najlepiej skonsultować się z lekarzem.

Przy grypie objawy się nasilają - pojawia się wysoka gorączka, dreszcze, dziecko jest bardzo osłabione i nie chce jeść. Również tu najlepiej poradzić się pediatry, kiedy i jakie leki należy dziecku podać.

Powikłania

W większości przypadków zarówno z przeziębieniem, jak i z grypą nasz układ odpornościowy sam powinien sobie poradzić. Musimy mu jednak w tym pomóc - najlepiej pozostając przez kilka dni w domu i stosując się do zaleceń lekarza. Wciąż jednak zdarzają się sytuacje, że ktoś próbuje chorobę "przechodzić". To błąd - zwiększamy w ten sposób ryzyko, że choroba, zamiast sama wygasnąć, zaatakuje ze zdwojoną siłą. Do naszego i tak już osłabionego organizmu mogą przedostać się inne, często groźniejsze wirusy lub bakterie. Odporność osłabiają także przemęczenie i stres.

Angina

Fachowo angina to zapalenie migdałków i gardła. Najczęściej spowodowane jest atakiem wirusów, jednak w mniej więcej 30 proc. przypadków winne są bakterie.

Objawy

Ból i zaczerwienienie gardła, trudności w połykaniu, żółty nalot na migdałkach, powiększenie węzłów chłonnych na szyi, ból głowy, gorączka, wyraźne uczucie osłabienia.

Jak leczyć

Konieczna jest wizyta u lekarza, który przede wszystkim musi zdecydować (i zalecić odpowiednie badania), czy mamy do czynienia z anginą pochodzenia wirusowego, czy bakteryjnego. Od tego bowiem zależy, jak powinno się leczyć chorobę.

Angina wywołana przez wirusy z reguły mija po kilku dniach. W tym czasie zaleca się stosowanie leków przeciwbólowych, picie dużej ilości płynów i odpoczynek. Jeżeli za anginę odpowiedzialne są bakterie, niezbędne jest zastosowanie antybiotyku.

Zapalenie oskrzeli

Najczęściej spowodowane jest przez wirusy, do których mogą jednak później dołączyć bakterie.

Objawy

Gorączka, bolesny kaszel, początkowo suchy, potem przechodzący w wilgotny, trudności z oddychaniem, ból za mostkiem.

Jak leczyć

Konieczna jest wizyta u lekarza, który zaleci odpowiednie badania i sposób leczenia.

Zapalenie płuc

Najczęściej wywołują je bakterie i wirusy.

Objawy

Źródło: Gazeta Wyborcza