U kobiet z Zespołem policystycznych jajników (ang. Polycystic ovarian syndrome – PCOS) następuje nadmierna produkcja hormonów męskich, czyli androgenów. Powoduje to m.in. nieregularność miesiączek, tycie, trądzik, hirsutyzm (występowanie nadmiernego owłosienia w rejonach ciała typowych dla mężczyzn).

Do końca jednak nie wiadomo, co jest pierwsze: otyłość czy PCOS. Przypadłość ta często jest wykrywana dopiero w momencie, kiedy kobieta ma problemy z zajściem w ciąże. Jedno jest pewne, schudnięcie wpłynie na złagodzenie objawów. Dobrze ułożona dieta i odpowiednio dobrane ćwiczenia, w połączeniu z farmakoterapią zaleconą przez lekarza ginekologa, stanowią klucz do sukcesu.

PCOS należy do endokrynopatii czyli chorób układu hormonalnego. Jest to choroba zarówno metaboliczna jak i hormonalna. Najczęściej dotyka ona kobiet w wieku rozrodczym. Jak mówią dane amerykańskie ta dolegliwość może występować nawet u 6-10% kobiet. Pierwsze objawy mogą pojawić się już na początku okresu dojrzewania, jednak najczęściej dzieje się to w okresie młodzieńczym. PCOS opisany w 1935 roku przez Steina i Leventhala, stąd czasami można się też spotkać z nazwą Zespół Steina-Levanthala. Nazywany jest zespołem, ponieważ nakłada się na niego wiele pojedynczych symptomów takich jak:


otyłość,

hirsutyzm,

trądzik,

zaburzenia owulacji,

brak lub nieregularna miesiączka,

bóle miednicy,

insulinooporność,

hyperinsulinemia,

cukrzyca typu 2,

dyslipidemia (zaburzenia gospodarki lipidowej),

nadcisnienie tętnicze krwi.

Im większy stopień otyłości tym bardziej objawy te mogą ulec nasileniu.

Insulinooporność a PCOS
U 35-50% kobiet z PCOS insulinooporność albo cukrzyca typu 2, pojawi się jeszcze przed 30 rokiem życia. Insulinooporność polega na upośledzonej odpowiedzi komórek na insulinę. Insulina gromadzi się, więc w organizmie (hiperinsulinemia) i stymuluje jajniki do produkcji androgenów. Według The International Council on Infertility Information Dissemination „Insulinooporność, która jest częsta w PCOS może mieć znaczenie w tyciu i kłopotach z obniżeniem nadmiernej masy ciała”.
W przypadku insulinooporność istotna jest też ilość tkanki tłuszczowej. Im wyższy procent tkanki tłuszczowej w organizmie, tym większa jest insulinooporność. Wysokie poziomy insuliny prowadzą do wystąpienia zachcianek pokarmowych na produkty o wysokiej zawartości węglowodanów. Wyniki badań świadczą o tym, że dieta zachodnia (bogata w nasycone kwasy tłuszczowe i wysokoprzetworzone węglowodany a uboga w błonnik) może sprzyjać otyłości i powodować insulinooporność.
Insulinooporność można zmniejszyć przez zastosowanie odpowiedniej diety o niskim indeksie glikemicznym (IG). IG oparty jest o wynik pomiaru efektu spożycia węglowodanów zawartych w konkretnym produkcie na poziom glukozy we krwi.

Leczenie PCOS
Leczenie PCOS nie jest skomplikowane, co nie znaczy, że jest łatwe. Lekarz prawdopodobnie przepisze niezbędne leki. Jednak redukcja masy ciała jest jednym z podstawowych zaleceń lekarskich w przypadku kobiet z PCOS. Zmiany w stylu życia powinny obejmować nie tylko zmianę sposobu odżywiania w celu obniżenia i póxniejszego utrzymania masy ciała, ale także redukcję stresu, zwiększenie aktywności fizycznej. Obniżenie masy ciała tylko o 5% jest związane z :

zmniejszeniem wydzielania insuliny,

zwiększeniem płodności,

redukcją hirutyzmu i zmian trądzikowych,

obniżeniem stężenia testosteronu w surowicy krwi.


Zasady diety w PCOS
Odpowiednia dieta jest bardzo istotna w przypadku pacjentek z PCOS. U niektórych kobiet z PCOS skuteczna jest dieta o obniżonej zawartości węglowodanów ogółem, czyli pieczywa, makaronów, płatków śniadaniowych. Równocześnie do diety włącza się produkty niskoprzetworzone takie jak produkty pełnoziarniste, brązowy ryż. Zamiana wysokoprzetworzonych węglowodanów na pełne ziarna, owoce i warzywa może polepszyć odpowiedź komórek na insulinę. Dieta powinna zawierać także odpowiednią ilość białka.

Podstawowym celem diety jest obniżenie masy ciała pacjentki o 5-10% wyjściowej masy ciała przez 3 miesiące. Realizowane jest to przez:

Zmniejszenie podaży energii.

Zmniejszenie podaży węglowodanów prostych.

Zwiększenie podaży produktów bogatych w błonnik czyli owoców i warzyw.

Zmniejszenie podaży tłuszczu, zwłaszcza nasyconych kwasów tłuszczowych.

Zjadanie mniejszych, ale za to częstszych posiłków.

Odpowiednie zbilansowanie posiłków pod względem zawartości białka, tłuszczu i węglowodanów.

Aktywność fizyczna w PCOS
Wiele badań wskazuje na to, że aby zmniejszyć insulinooporność komórek, wystarczy już umiarkowana aktywność fizyczna. Nawet, jeśli mimo ćwiczeń nie chudnie się i tak pozytywny efekt jest zauważalny. Ćwiczenia fizyczne nie tylko zwiększają wrażliwość komórek na insulinę. Powodują także zwiększenie masy mięśniowej. Dzięki temu, że mięśnie są aktywne metabolicznie wpływa to na zwiększenie tempa przemiany materii nawet w momencie, kiedy nie ćwiczy się.
Trudno jednak od razu zwiększyć swoją aktywność. Jeśli nie ćwiczy się wcale lub bardzo mało siedzący tryb życia wchodzi w nawyk. Dlatego też wysiłek fizyczny należy wprowadzać do swojego codziennego planu stopniowo. Zaleca się, aby łączny czas przeznaczany na aktywność fizyczną wynosił ok. 150 minut tygodniowo.

Terapię PCOS należy zacząć od wizyty u ginekologa-endokrynologa, najlepiej mającego doświadczenie w leczeniu pacjentek z PCOS. Tylko połączenie farmakoterapii z odpowiednio dobraną po konsultacji lekarskiej dietą daje gwarancję na uregulowanie choroby, a czasem na wymarzoną ciążę.










Źródło: www.zdrowie.onet.pl