Zmysł wzroku i słuchu to podstawowe i jedne z ważniejszych narzędzi poznawczych człowieka.


Wzrok i słuch to zmysły najbardziej narażone na szkodliwe działanie czynników środowiska. Niektóre z tych czynników są szczególnie groźne. Zobacz jak się przed nimi uchronić.

Wzrok

W otoczeniu istnieje wiele czynników szkodzących naszym oczom. Na część z nich nie mamy wpływu. Nic nie poradzimy na wszędzie unoszące się zanieczyszczenia, tj. kurz, pył przemysłowy, które drażnią oczy. Możemy jednak uchronić się przed niektórymi czynnikami, które w największym stopniu przyczyniają się do psucia się wzroku.

Promieniowanie UV

Na problemy ze wzrokiem najbardziej cierpimy latem. Główną przyczyną jest brak właściwej ochrony oczu przed szkodliwym promieniowaniem UVA i UVB. Powstające pod wpływem promieniowania UV wolne rodniki powodują rozwijanie się starczego zwyrodnienia plamki żółtej, choroby uważanej za główną przyczynę utraty wzroku. Nadmierna ekspozycja na działanie promieni UV jest szczególnie szkodliwa dla oczu w okresie dzieciństwa. Jej skutki mogą ujawnić się po wielu latach. Dlatego ważne jest, aby chronić oczy przed słońcem już w młodym wieku.

Najskuteczniejszą metodą ochrony oczu przed szkodliwym działaniem promieniowania jest stosowanie filtru UV, który częściowo zablokuje jego dostęp do oczu. Służą do tego okulary i soczewki kontaktowe z wbudowanymi filtrami.

Ekrany

Wielu z nas, z racji wykonywanej pracy, jest skazanych na wielogodzinne siedzenie przed komputerem. Po pracy często odczuwamy skutki długotrwałego wpatrywania się w ekran. Bolą nas oczy, czujemy się rozdrażnieni i zmęczeni. Mimo to, prawie każdy z nas posiada komputer również w domu. Nawet po pracy spędzamy długie godziny przed monitorem, surfując po Internecie, dalej pracując, rozmawiając ze znajomymi za pośrednictwem komunikatorów. Problem długotrwałego siedzenia przed komputerem coraz częściej dotyczy również dzieci, które potrafią przez cały dzień oddawać się wirtualnej rozrywce w postaci gier.

Według statystyk aż 95% osób pracujących przy komputerze ma problemy okulistyczne. Najczęstsze są podrażnienia oczu i wady wzroku. Stała koncentracja na patrzeniu w jasny monitor, emitujący szkodliwe promieniowanie, bardzo osłabia oczy.

Jak odpowiednio użytkować monitor?

Odległość monitora od oczu powinna być nie mniejsza niż 60 cm od oczu użytkownika, w przeciwnym razie mięśnie, które odpowiadają ruch oka i wyostrzanie obrazu podlegają ogromnemu napięciu. Również odpowiednie ustawienie wysokości monitora ma znaczenie. Jego środek powinien znajdować się około 10-22 cm poniżej linii wzroku, kiedy siedzimy w pozycji wyprostowanej.

Podczas korzystania z komputera należy robić sobie krótkie przerwy i odwracać wzrok w kierunku bardziej oddalonych obiektów. Pozwala to oczom się zregenerować. Równie ważne jest częste mruganie. Zdarza się, że mrugamy zbyt rzadko, stale koncentrując wzrok na obrazie monitora. Mięśnie oczu są stale napięte i szybko ulegają zmęczeniu.

Szkodliwe promieniowanie, emitowane przez monitor można nieco zniwelować obniżając kontrast lub stosując specjalne filtry.
 
Słuch

Przenośne odtwarzacze muzyki

Dzięki odtwarzaczom osobistym możemy wszędzie słuchać muzyki. Brzmienie ulubionych utworów może nam towarzyszyć w drodze do pracy, podczas spaceru czy na zakupach. Niektórzy ze swoimi MP3 (MP4, iPodami itp.) wprost nie mogą się rozstać.

Muzyki z przenośnych odtwarzaczy najczęściej słuchają dzieci i młodzi dorośli. Duża część z nich ustawia głośność na cały regulator. Siła dźwięku, który dociera do ich uszu przez słuchawki może osiągać nawet 120 decybeli. Tymczasem już dźwięk o natężeniu 85 decybeli może wywołać problemy ze słuchem. Według najnowszych badań Unii Europejskiej, użytkownicy przenośnych odtwarzaczy, którzy słuchają głośnej muzyki dłużej niż godzinę dziennie przez okres pięciu lat, ryzykują trwałym uszkodzeniem słuchu.

Szkodliwe dla słuchu jest zbyt długie odtwarzanie muzyki, nawet jeżeli nastawiona jest niezbyt głośno. Uznaje się że granicą bezpieczeństwa jest słuchanie muzyki na poziomie 80 procent maksymalnej głośności przez 90 minut.

Rodzaj słuchawek

Najlepiej dla słuchu byłoby w ogóle nie używać słuchawek, tylko odtwarzać muzykę przez głośniki. Powietrze działa jak filtr, który rozprasza dochodzące to uszu dźwięki, przez co stają się one łagodniejsze dla ucha.

Najbardziej szkodliwe są niewielkie słuchawki douszne, które kompletnie zatykają ucho i mocno atakują słuch. Najzdrowszym rodzajem słuchawek są wysokiej klasy słuchawki półotwarte. Obok wielu zalet akustycznych, zapewniają dość dobrą wentylację uszu.

Rodzaj muzyki

Nie bez znaczenia jest rodzaj muzyki jakiej słuchamy. Wpływ na słuch ma zarówno siła i zmienność natężenia dźwięku, jak również melodia. Muzyka puszczana tzw. salwami (rock, heavy metal) mocniej uszkadza słuch niż płynna muzyka modulacyjna.



Źródło: www.fitness.wp.pl