Dystonia. Przyczyny i rodzaje
Dystonia jest chorobą, w której dochodzi do wzmożenia napięcia niektórych grup mięśni (np. mięśni karku, szyi lub kończyn), połączonego z ruchami mimowolnymi (niezależnymi od woli człowieka), co w efekcie prowadzi do nieprawidłowego ułożenia tułowia i kończyn.
Objawy pojawiają się najczęściej po rozpoczętej czynności, lub pod wpływem emocji, a łagodniejsze stają się podczas spoczynku. Niekiedy są jednak aż tak nasilone, że uniemożliwiają nawet siedzenie.
Istota choroby polega na nakładaniu się na zamierzone ruchy pacjenta mimowolnych skurczów mięśni, odpowiedzialnych zarówno za prostowanie jak i zginanie kończyn. Dlatego pojawia się wrażenie bolesnego wysiłku.
Przyczyny dystonii mogą być różne. Może się pojawiać jako efekt zażywania niektórych leków – tzw. dystonia polekowa (np. leki stosowane w chorobie Parkinsona, neuroleptyki). Wówczas zmiany obejmują zwłaszcza mięśnie twarzy i szyi, ale może także pojawić się mimowolne wysuwanie języka, przymusowy uśmiech lub krztuszenie.
Pojawianie się choroby może mieć też charakter dziedziczny
Dystonia może mieć charakter uogólniony (występują uogólnione ruchy mimowolne), segmentarny (zmiany dotyczą co najmniej dwóch części ciała)
lub ograniczony (skurcze mięśni ograniczają się do jednej okolicy).
Dystonia torsyjna (uogólniona)
To choroba występująca dość rzadko. Uwarunkowana jest genetycznie. Jej początek zwykle ma miejsce w dzieciństwie (między 5 a 10 rż) lub w wieku młodzieńczym. Przebieg choroby ma charakter postępujący i z czasem prowadzi do całkowitego unieruchomienia (niekiedy dochodzi jednak do zahamowania postępu choroby).
Typowymi objawami są niezależne od woli człowieka (mimowolne) ruchy skręcające kończyn, zarówno dolnych jak i górnych oraz tułowia (częściej dochodzi do zgięcia tułowia do przodu). Ich nasilenie jest niekiedy tak duże, że uniemożliwia choremu prawidłowe poruszanie.
Dystonia ograniczona
Najczęściej pojawia się u pacjentów dorosłych i prowadzi do zajęcia tylko niektórych grup mięśni. Istnieje kilka postaci tej choroby min:
- kurczowy kręcz karku
- kurcz powiek
- kurcz połowy twarzy
- kurcz pisarski (kurcz ręki)
Kurczowy kręcz karku
To najczęściej spotykana postać dystonii, której dominującymi objawami są pojawiające się co pewien czas ruchy skręcające karku i szyi, a także wzrost napięcia mięśni tych części ciała. Choroba pojawia się zwykle w wieku średnim, a jej efektem jest niemożliwe do opanowania przekręcanie głowy do przodu, do tyłu lub na boki, co znacznie pogarsza komfort życia chorego. Długo utrzymujące się napięcie mięśni karku powoduje dodatkowo silny ból tej okolicy i prowadzi do przerostu niektórych mięśni. Kurczowy kręcz karku najczęściej ma charakter postępujący i może występować z innymi postaciami dystonii (np. kurcz pisarski).
Jego podłoże nie jest do końca poznane, chociaż podejrzewa się tło psychogenne.
Najbardziej skuteczne jak dotąd postępowanie to ostrzykiwanie mięśni karku i szyi toksyną botulinową. Zabieg taki może jednak powodować objawy uboczne w postaci zaburzeń połykania i mówienia.
Kurcz powiek
Jest stanem, w którym dochodzi do silnego, mimowolnego zaciskania powiek. Ma ono charakter obustronny i znacznie utrudnia patrzenie. Kurcz powiek może występować samodzielnie lub towarzyszyć innym postaciom dysytonii (kurczowy kręcz karku, kurcz pisarski).
Metodą stosowaną w celu zmniejszenia dolegliwości jest (podobnie jak w przypadku dystonii torsyjnej) nastrzykiwanie mięśni powiek toksyną botulinową. Zabieg taki wykonuje się co kilka miesięcy i przynosi na pewien czas ulegę, ale jest dość przykry dla pacjenta.
Kurcz pisarski
Istotą choroby jest utrudnione pisanie przy zachowanych innych czynnościach precyzyjnych ręki. Skurcz dystoniczny odpowiednich mięśni dłoni pojawia się w momencie próby pisania.
Źródło: www.poradnikmedyczny.pl