Chorobę uchyłkową jelita grubego możemy nazwać chorobą cywilizacji zachodniej. Wyjątkowo spotyka się ją na obszarach wiejskich Afryki i Azji, a największa zapadalność występuje w Europie, USA i Australii.

Dotyczy ona prawdopodobnie 2/3 populacji osób w wieku podeszłym, choć określenie rzeczywistej częstości jej występowania jest trudne, ponieważ zdecydowana większość osób nią dotkniętych nie ma żadnych dolegliwości. Tylko ok. 10 proc. chorych ma jakiekolwiek objawy, a tylko u niewielu spośród nich występują powikłania wymagające hospitalizacji. Ocenia się, że jedynie 2–5 proc. przypadków dotyczy osób przed 40. rokiem życia, natomiast aż 65 proc. to osoby, które ukończyły 80 lat.

W młodszej grupie wiekowej chorują częściej otyli mężczyźni, częstsze i cięższe są powikłania, których leczenie chirurgiczne powinno być bardziej agresywne. W starszej grupie wiekowej nie ma zdecydowanej przewagi którejś z płci.

Etiologia i patogeneza

Uchyłek jest kieszonkowatym uwypukleniem jelita. Typowo uchyłki lokalizują się w 2–4 równoległych rzędach. Takie umiejscowienie związane jest najprawdopodobniej z układem drobnych tętniczek odżywiających błonę śluzową (vasa recta), gdyż miejsca ich przechodzenia przez warstwę mięśniową są miejscami najmniejszego oporu w jelicie. Uważa się, że uchyłki powstają w wyniku skurczu mięśniówki ściennej i jej przerostu, a występujące w następstwie tego wysokie ciśnienie w świetle jelita powoduje wypchnięcie uchyłka, zwykle w najsłabszych miejscach.

Wynikiem tego są liczne cienkościenne kieszonki wyścielone jedynie przez błonę śluzową i otrzewną, nieposiadające w swojej ścianie warstwy mięśniowej – struktury takie zwane są uchyłkami rzekomymi, w odróżnieniu od prawdziwych, które zbudowane są ze wszystkich elementów ściany narządu. Makroskopowo uchyłkowata okrężnica ma pogrubiałą błonę mięśniową oraz skrócone taśmy okrężnicy, czego wynikiem jest wyraźne uwypuklenie fałdów, przypominające wyglądem miech akordeonu. W badaniu mikroskopowym ściana uchyłkowatego jelita zawiera prawidłowe strukturalnie włókna mięśniowe, natomiast w obrębie taśm obserwuje się ponaddwukrotnie więcej włókien elastyny odkładających się w formie obkurczonej, co jest najbardziej prawdopodobną przyczyną ich skrócenia, a w efekcie uwypuklania się okrężnych warstw błony mięśniowej.

Painter zaproponował teorię segmentacji, wg której skurcz okrężnicy w obrębie fałdów prowadzi do podziału światła jelita na szereg kolejno ułożonych, oddzielnych, małych, podobnych do pęcherzy komór, zamiast jednej, ciągłej jamy. Taka segmentacja jelita może powodować zwolnienie pasażu jelitowego, zwiększone wchłanianie wody i nadmierny wzrost ciśnienia w obrębie poszczególnych pęcherzy, a to z kolei powoduje uchyłkowate uwypuklanie się błony śluzowej – powstają uchyłki z wypychania.
Już w latach 60. XX w. Painter i Burkitt zwrócili uwagę na rolę czynników żywieniowych, a w szczególności błonnika, w powstawaniu uchyłkowatości. Uznali ją za chorobę z niedoboru, której można zapobiec przez odpowiednią modyfikację diety. Zaobserwowali, że u osób spożywających typową zachodnią dietę o małej zawartości błonnika, czas pasażu jelitowego jest dłuższy, a masa stolca znacznie mniejsza w porównaniu, np. z mieszkańcami terenów wiejskich spożywających pokarmy o bardzo dużej zawartości błonnika. Choroba uchyłkowa bardzo rzadko występuje także u wegetarian. Błonnik, szczególnie jego nierozpuszczalna frakcja, z warzyw i owoców, powoduje zwiększenie objętości stolca, przyśpiesza pasaż, obniża ciśnienie w świetle jelita oraz zapobiega jego skurczom, przez co zmniejsza ryzyko dalszego rozwoju uchyłków oraz perforacji uchyłków już istniejących. Najsilniejszy efekt zaobserwowano u osób spożywających średnio 32 g błonnika na dobę. Należy jednak przestrzegać pacjentów, aby spożycie błonnika zwiększali stopniowo, dbając jednocześnie o odpowiednią podaż płynów, aby uniknąć przemijającego nasilenia objawów. Nie znaleziono zależności pomiędzy paleniem papierosów, spożyciem alkoholu i kofeiny a chorobą uchyłkową.

Epidemiologia

Uchyłkowatość może dotyczyć każdego odcinka jelita, jednak nigdy nie występuje w odbytnicy, a niemal zawsze zajęta jest esica.

W społeczeństwach zachodnich uchyłki występują głównie w końcowym odcinku okrężnicy: blisko 90 proc. chorych ma uchyłki w esicy, a tylko 15 proc. w prawej połowie okrężnicy. Odmienna sytuacja występuje w krajach azjatyckich – tu uchyłki częściej lokalizują się po stronie prawej.
Liczba uchyłków może wahać się od jednego do kilkuset, a ich średnica może wynosić 5–10 mm do więcej niż 2 cm.

Niepowikłana uchyłkowatość jelita grubego
Przeważająca większość pacjentów z uchyłkowatością jelita nie ma żadnych dolegliwości i grupa ta nie wymaga żadnych dalszych badań diagnostycznych. Osobom z bezobjawową uchyłkowatością jelita powinno się jednak zalecić stosowanie diety bogatej w warzywa i owoce.

Choć wielu pacjentów nie ma typowych objawów, niektórzy jednak zgłaszają niecharakterystyczne dolegliwości: ból, zaparcia, wzdęcia lub zmianę rytmu wypróżnień. Rozpoznajemy wówczas u nich niepowikłaną objawową uchyłkowatość jelita grubego.
Ból zlokalizowany jest najczęściej w dole brzucha, najczęściej w okolicy lewego dołu biodrowego, nie towarzyszą mu żadne kliniczne i laboratoryjne cechy stanu zapalnego. Dolegliwości zwykle ulegają nasileniu po posiłkach, a zmniejszają się po oddaniu stolca i gazów. W badaniu przedmiotowym można stwierdzić niewielką bolesność w lewym dole biodrowym, bez wyraźnego objawu Blumberga ani obrony mięśniowej.

Dolegliwości w znacznym stopniu pokrywają się z obrazem zespołu jelita nadwrażliwego (IBS – irritable bowel syndrom), oba te schorzenia mogą występować równocześnie, a wysuwane są także sugestie, że uchyłki mogą być następstwem długotrwającego IBS. Rozważyć należy także inne możliwe rozpoznania: nieswoistą chorobę zapalną jelit, szczególnie chorobę Leśniowskiego-Crohna i chorobę nowotworową jelita grubego. Krew utajona w stolcu może występować w uchyłkowatości, ale jej obecność zawsze wymaga wykonania wyczerpujących badań jelita grubego w celu wykluczenia raka.
Od dawna podstawowym badaniem w diagnostyce chorób jelita grubego był kontrastowy wlew doodbytniczy, jednak z uwagi na znaczący odsetek błędnych rozpoznań, obecnie zaleca się raczej rutynowe wykonywanie kolonoskopii u wszystkich chorych z objawową chorobą uchyłkową, przede wszystkim w celu wykluczenia nowotworu. Zawsze jednak wybór metody zależy od możliwości i doświadczenia ośrodka leczącego.

Wbrew dawnemu mniemaniu, że uchyłki są względnym przeciwwskazaniem do kolonoskopii z uwagi na ryzyko perforacji w obrębie uchyłka podczas insuflacji powietrza, to obecnie, po latach doświadczeń, uważa się, że jest to badanie stosunkowo bezpieczne u osób z niepowikłaną chorobą uchyłkową, pod warunkiem zachowania ostrożności i rozwagi w wypełnianiu jelita powietrzem.
Leczenie niepowikłanej uchyłkowatości jelita polega na stosowaniu diety bogatobłonnikowej, czego wynikiem jest pewne złagodzenie dolegliwości, gdyż jak wspomniano wcześniej, błonnik ułatwia wypróżnienia, zapobiega skurczom jelita i obniża ciśnienie w świetle jelita.
Nadmierną kurczliwość można łagodzić także za pomocą leków antycholinergicznych i rozkurczowych. Morfina i jej pochodne są bezwzględnie przeciwwskazane.

Powikłana uchyłkowatość jelita grubego

Choroba uchyłkowa może przebiegać z różnymi powikłaniami, a najczęstszym, występującym u 10–25 proc. osób z uchyłkowatością, jest zapalenie uchyłków. Spośród tych chorych u 5 proc. rozwinie się rozlane zapalenie otrzewnej ze stanem septycznym, a u dalszych 20 proc. powstanie ropień.
Powikłana choroba uchyłkowa występuje częściej u osób otyłych, stosujących ubogobłonnikową dietę, palaczy tytoniu oraz pacjentów stosujących niesteroidowe leki przeciwzapalne. Nie zaobserwowano takiego związku u osób pijących kawę i alkohol. Powikłania są szczególnie niebezpieczne u ludzi starych, niedożywionych, z obniżoną odpornością, z chorobami towarzyszącymi, takimi jak cukrzyca, marskość, niewydolność nerek, poddawanych przewlekłej steroidoterapii lub chemioterapii.
Mechanizm powstawania stanu zapalnego polega na przerwaniu ściany uchyłka, a stopień jego nasilenia i umiejscowienie warunkuje przebieg kliniczny.
Hinchey i wsp. zaproponowali system klasyfikacji obrazujący zasięg zmian w następstwie perforacji:
– stopień I – ograniczony ropień okołookrężniczy,
– stopień II – ropień odległy (zazwyczaj w obrębie miednicy małej),
– stopień III – uogólnione ropne zapalenie otrzewnej spowodowane pęknięciem ropnia okołookrężniczego lub umiejscowionego w miednicy (bez komunikacji ze światłem jelita),
– stopień IV – kałowe zapalenie otrzewnej wywołane otwartym przedziurawieniem uchyłka (komunikujące się ze światłem jelita).

Mikroskopijna perforacja może zostać bardzo dobrze ograniczona przez okołookrężniczą tkankę tłuszczową i krezkę, a zejściem takiego procesu jest mikroropień okołookrężniczy. Większe perforacje mogą prowadzić do powstania rozległych ropni wzdłuż i wokół okrężnicy z powstaniem dużych guzów zapalnych, drążących do innych narządów i powodujących powstawanie przetok. W odległym czasie może dojść do włóknienia i zwężenia światła jelita. Ostra perforacja do wolnej jamy otrzewnej powoduje ropne lub kałowe zapalenie otrzewnej – stanowi to zagrożenie życia i wymaga natychmiastowej interwencji chirurgicznej.

W obrazie klinicznym ostrego zapalenia uchyłków dominują dolegliwości bólowe, zlokalizowane zwykle w lewym dolnym kwadrancie brzucha, jednak u pacjentów z wydłużoną, nisko schodzącą pętlą esicy bóle mogą być odczuwane w okolicy nadłonowej lub prawym dole biodrowym (różnicować z ostrym zapaleniem wyrostka!). Ból może być przemijający lub stały, często towarzyszy mu zmiana rytmu wypróżnień, biegunka lub zaparcie, rzadko świeża krew w stolcu. Chory gorączkuje, skarży się na nudności, brak łaknienia, nierzadko wymiotuje. Niektórzy z pacjentów mają objawy dysuryczne, związane z podrażnieniem pęcherza moczowego przez sąsiadująca z nim, zmienioną zapalnie esicę lub przez ropień w miednicy małej. W badaniu przedmiotowym stwierdza się bolesność palpacyjną w lewym dolnym kwadrancie brzucha, której może towarzyszyć obrona mięśniowa i objaw Blumberga. Niejednokrotnie można stwierdzić wyczuwalny cylindryczny i tkliwy opór w tym miejscu. Perystaltyka może być cicha, a w przypadku niedrożności mechanicznej (obrzęk) wzmożona. Jeżeli ropień umiejscowiony jest nisko w miednicy małej to badaniem per rectum można stwierdzić bolesność i guz.

U większości chorych zwykle stwierdza się podwyższoną leukocytozę i podwyższone stężenie CRP. Inne badania laboratoryjne na ogół nie wnoszą nic nowego do diagnostyki. W diagnostyce różnicowej należy brać pod uwagę:
– ostre zapalenie wyrostka robaczkowego (najczęstsze błędne rozpoznanie),
– chorobę Leśniowskiego-Crohna,
– nowotwór jelita grubego,
– niedokrwienne zapalenie jelit,
– rzekomobłoniaste zapalenie jelit,
– choroby narządu rodnego.

Każdy chory skarżący się na ból brzucha powinien mieć wstępnie wykonane przeglądowe badanie radiologiczne w celu ustalenia czy nie ma perforacji i/lub niedrożności przewodu pokarmowego. Nieprawidłowy obraz radiologiczny stwierdza się u 30–50 proc. chorych na ostre zapalenie uchyłków. Jeżeli stan kliniczny pacjenta jest ciężki lub pogarsza się w trakcie obserwacji, rozpoznanie nie jest pewne, a chory ma nietypowe objawy lub podejrzewa się powikłaną postać choroby, to wówczas uznaje się, że tomografia komputerowa z kontrastem jest badaniem diagnostycznym z wyboru (czułość metody 69–95 proc., swoistość 75–100 proc.). Zazwyczaj uwidacznia ona uchyłkowato zmieniony, pogrubiały segment okrężnicy z naciekiem okołookrężniczej tkanki tłuszczowej. Pozwala wykryć obecność wolnego płynu lub powietrza, a także formujący się ropień, który pod jej kontrolą może być zdrenowany.

Równocześnie możliwe jest rozpoznanie innych przyczyn bólu, takich jak tętniak, kolka moczowodowa, nowotwór, patologie jajnika, zapalenie wyrostka robaczkowego. Metodą rutynowo dostępną, nieinwazyjną, wygodną i tanią jest badanie ultrasonograficzne, jednak z uwagi na to, że jego wynik w znacznym stopniu zależy od doświadczenia osoby badającej, metodę tę należy traktować jako badanie uzupełniające. Ultrasonograficznie można stwierdzić hipoechogeniczne pogrubienie ściany jelita, obecność ropni oraz zwiększoną echogeniczność w otoczeniu ściany jelita, która wskazuje na czynny proces zapalny.

Cennym uzupełnieniem CT jest wlew kontrastowy jelita, najlepiej z użyciem środka cieniującego rozpuszczalnego w wodzie. Baryt co prawda precyzyjniej uwidacznia strukturę błony śluzowej, jednak z uwagi na duże prawdopodobieństwo perforacji uchyłku i związane z tym niebezpieczeństwo spowodowania kałowo-barytowego zapalenia otrzewnej, jego użycie jest przeciwwskazane. Wlew wykonuje się ostrożnie metodą pojedynczego kontrastu i kończy natychmiast po uzyskaniu niezbędnych nam informacji. Całe jelito można tą metodą oceniać dopiero po zakończeniu ostrej fazy choroby. Badanie metodą podwójnego kontrastu (z insuflacją powietrza) jest przeciwwskazane przy podejrzeniu zapalenia uchyłków. Obrazem uznawanym za diagnostyczny dla zapalenia uchyłków jest wydostawanie się kontrastu poza światło jelita z uwidocznieniem jamy ropnia, śródściennej zatoki albo przetoki.

Badanie endoskopowe w ostrym okresie choroby jest przeciwwskazane z uwagi na ryzyko perforacji. Należy je ograniczyć tylko do sytuacji, kiedy rozpoznanie zapalenia uchyłków nie jest pewne, a istnieją dane kliniczne na obecność innej patologii, np. niedokrwiennego lub rzekomobłoniastego zapalenia jelita albo nowotworu. Po pierwszym epizodzie zapalenia uchyłka, dopiero w warunkach idealnych, każdy pacjent powinien mieć wykonaną kolonoskopię dla potwierdzenia choroby uchyłkowej, ale szczególnie w celu wykluczenia ewentualnych współistniejących zmian nowotworowych – polipa lub raka.

Pacjenci bez gorączki, w dobrym stanie ogólnym, z niepowikłanym zapaleniem uchyłków, bez innych poważnych chorób współistniejących, którzy mają zapewnioną odpowiednią opiekę w domu, mogą być leczeni ambulatoryjnie. Powinni ograniczyć dietę jedynie do płynów obojętnych, przyjmować antybiotyki doustnie o szerokim spektrum działania wobec bakterii beztlenowych oraz pałeczek Gram-ujemnych (E. coli, B. fragilis). Zalecane są:
– amoksycylina z kwasem klawulanowym,
– kotrimoksazol z metronidazolem,
– chinolon z metronidazolem.

Antybiotykoterapia winna być kontynuowana przez 7–10 dni, po ok. 2–3 dniach należy oczekiwać poprawy, a wówczas stopniowo można rozpocząć rozszerzanie diety.

Chorzy w podeszłym wieku, gorączkujący, z poważnymi chorobami towarzyszącymi, wyniszczeni lub z osłabioną odpornością wymagają leczenia szpitalnego. Nie powinni otrzymywać doustnie żadnych pokarmów i płynów, a płyny należy podawać drogą dożylną, podobnie jak antybiotyki. Zalecane są przez 7–10 dni dożylnie:
– metronidazol lub klindamycyna – aktywne wobec flory beztlenowej jelita w skojarzeniu z aktywnymi wobec flory Gram-ujemnej:
– chinolonem (ciprofloksacyna),
– cefalosporyną III generacji (ceftazydym, cefotaksym, ceftrikson),
– aminoglikozydem (gentamycyna, tobramycyna),
– monobactamem (azotreonam).

Dożylnie w monoterapii można stosować:
– cefalosporyny II generacji (cefoksyten, cefotetan) albo połączenia z inhibitorem β-laktamaz, takie jak:
– ampicylinę z sulbaktamem,
– tikarcylinę z kwasem klawulanowym.

Poprawy, wyrażającej się normalizacją temperatury ciała i zmniejszeniem leukocytozy należy spodziewać się po ok. 2–4 dniach, wówczas można rozpocząć żywienie doustne.
Brak poprawy po leczeniu zachowawczym wymaga pilnego poszukiwania powikłań ostrego zapalenia uchyłków.

Powikłania zapalenia uchyłków

Objawy, mogące wskazywać na obecność ropnia, to gorączka, leukocytoza – utrzymujące się mimo właściwej antybiotykotrapii, a także stwierdzenie w badaniu przedmiotowym brzucha tkliwego oporu. Podejrzenie najlepiej jest potwierdzić w badaniu CT, które także umożliwia monitorowanie zmiany i wykonanie drenażu przezskórnego z założeniem cewnika, który szybko znosi objawy septyczne, stabilizuje stan chorego i pozwala uniknąć laparotomii w trybie pilnym, której rezultatem jest najczęściej wytworzenie kolostomii. Umożliwia to czasowe odbarczenie ropnia, a później po upływie ok. 3 tyg., gdy pacjent jest w dobrym stanie ogólnym, po przygotowaniu jelita, przeprowadzenie operacji jednoetapowej, pozwalającej uniknąć konieczności wytworzenia sztucznego odbytu. Jednak u ok. 20–25 proc. chorych konieczne jest wykonanie zabiegu w trybie pilnym już na początku choroby z powodu ropni wielokomorowych, niedostępnych dla drenażu przezskórnego czy też ropni nieskutecznie drenowanych przezskórnie. Jeżeli jest to możliwe, również w tych przypadkach wybiera się operację jednoetapową, jednak ostateczną decyzję co do rodzaju operacji podejmuje się po starannej ocenie stopnia skażenia jamy otrzewnej i stanu ogólnego pacjenta.

Jeżeli nie ma możliwości wykonania resekcji en bloc (odcinka jelita wraz z tkankami otaczającymi i ropniem) z pierwotnym zespoleniem, najczęściej wykonuje się operację Hartmanna polegającą na usunięciu fragmentu jelita z uchyłkami i ropniem, zamknięciu kikuta odbytnicy i wyłonieniu proksymalnego odcinka jelita z wytworzeniem kolostomii końcowej. Sztuczny odbyt może być z czasem zamknięty, jednak wymaga to powtórnej laparotomii i zespolenia, co jest zabiegiem dużym i w praktyce u wielu chorych nie jest możliwe do wykonania z powodu zaawansowanego wieku i chorób współistniejących.

Jeżeli ropień związany z uchyłkami opróżnia się, przebijając się do światła innego narządu, wówczas mówi się o przetoce. Ropień najczęściej przebija się do takich narządów, jak pęcherz moczowy – wówczas powstaje przetoka okrężniczo-pęcherzowa. Drugie pod względem częstości występowania są przetoki okrężniczo-pochwowe. Przetoki niezwykle rzadko ulegają samoistnemu zamknięciu, gdyż w świetle jelita panuje wysokie ciśnienie powodujące, że nawet przez malutki otwór stale przedostaje się powietrze i gaz. Dlatego objawami przetoki do pęcherza będzie obecność powietrza i stolca w moczu, z towarzyszącymi uporczywie nawracającymi zakażeniami dróg moczowych, a przetoki do pochwy wydalanie przez nią gazów jelitowych i stolca.

Badaniami pomocnymi w rozpoznawaniu przetok są cystoskopia, cystografia, wlew kontrastowy, endoskopia i CT.
Leczenie jest zawsze chirurgiczne, a u większości pacjentów możliwa jest resekcja z pierwotnym zespoleniem.

W czasie epizodu ostrego zapalenia uchyłków może dojść do przemijającego utrudnienia pasażu, wywołanego przez naciek zapalny wokół jelita lub uciskający go ropień. Pełna niedrożność zdarza się rzadko. Zazwyczaj po leczeniu zachowawczym objawy ustępują. Jeżeli proces zapalny w jelicie grubym obejmie również pętlę jelita cienkiego, to może dojść do niedrożności mechanicznej jelita cienkiego lub niedrożności porażennej, jeśli będzie ono jedynie miejscowo podrażnione. Również ten proces powinien ulec wygaśnięciu po leczeniu zachowawczym. Nawracające epizody zapalenia mogą prowadzić do bliznowacenia i włóknienia, a w konsekwencji do powstania istotnego zwężenia jelita lub nawet całkowitego jego zamknięcia. Często takie zwężenie wykrywane jest w badaniu kontrastowym jelita, a wówczas zawsze wymaga wykonania kolonoskopii, która jest badaniem rozstrzygającym o jego charakterze – pozwala na wykluczenie nowotworu. Zwężenia najczęściej powstają w esicy i najlepszą metodą leczenia jest zabieg resekcyjny z wytworzeniem połączenia.

Uchyłkowatość jelita grubego jest jedną z częstszych przyczyn ostrego krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Wystąpieniu krwawienia sprzyja przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Krwawienie z uchyłka ma charakter tętniczy. Początek krwawienia jest nagły, jest ono obfite, bez żadnych objawów poprzedzających, nie towarzyszy mu ból. Pacjenci mogą odczuwać nieznaczne skurcze w podbrzuszu i nagłe parcie na stolec, po czym oddają w dużej ilości żywą krew lub skrzepy. W 70–80 proc. przypadków krwawienie ustępuje samoistnie, nawrót obserwowany jest u ok. 22–38 proc. chorych, ale już ryzyko trzeciego epizodu sięga aż 50 proc., dlatego niektórzy zalecają leczenie operacyjne już po drugim krwotoku.

W leczeniu podstawowe znaczenie ma ustabilizowanie stanu chorego przez przetaczanie płynów i preparatów krwiopochodnych, a następnie ustalenie źródła krwawienia, którym może być także górny odcinek przewodu pokarmowego. Następnie pacjent winien mieć wykonaną endoskopię jelita grubego, a jeżeli ona nie uwidoczni źródła krwawienia należy przeprowadzić dalszą diagnostykę metodami nieinwazyjnymi. Należy do nich scyntygrafia technetem lub znakowanymi radioizotopowo krwinkami czerwonymi. Badanie znakowanymi krwinkami pozwala na wielogodzinną obserwację, do 36 godz., przy nawet niewielkim nasileniu krwawienia (0,05–0,12 ml/min).

W badaniu angiograficznym nasilenie krwawienia musi wynosić ok. 1–1,3 ml/min i jest to badanie inwazyjne, lecz pozwala na zastosowanie także leczenia – infuzję wazopresyny, somatostatyny lub wybiórczej embolizacji mikrogąbką żelatynową.
Leczenie operacyjne konieczne jest, jeśli nie powiodły się wszelkie próby leczenia zachowawczego, jednak w takich przypadkach należy dołożyć wszelkich starań, aby precyzyjnie ustalić miejsce krwawienia, żeby była możliwa resekcja jedynie ściśle określonego odcinka jelita.

Zapalenie uchyłków u osób młodych

Zapalenie uchyłków jelita grubego u osób przed 40. rokiem życia jest rzadkie, dotyczy częściej mężczyzn i ma zwykle agresywny przebieg. W 25–80 proc. przypadków wymaga pilnego leczenia operacyjnego już podczas pierwszego epizodu. Częstsze są również nawroty zapalenia po pierwszym epizodzie skutecznie leczonym zachowawczo. Dlatego w tej grupie wiekowej zawsze należy rozważyć przeprowadzenie planowego zabiegu operacyjnego już po pierwszym dobrze udokumentowanym, niepowikłanym epizodzie zapalenia uchyłków.







Źródło: www.termedia.pl