Witaminy to bardzo ważne dla naszego zdrowia substancje. Istnienie ich człowiek odkrywał stopniowo.

Historia odkrycia witaminy D wiąże się z badaniami nad krzywicą, które rozpoczęto po fali zachorowań dzieci w XVII-wiecznej Anglii. Krótką wersję niezwykłej historii tej substancji przedstawiono w skrócie poniżej. Ciekawy jest fakt, że w świetle obecnej wiedzy jest to raczej (pre)hormon niż witamina, działający na ponad 200 naszych genów i praktycznie wszystkie nasze narządy.


1645-50

Lekarze: Daniel Whistler i Francis Glisson (Anglia) niezależnie publikują traktaty, poświęcone krzywicy, przedstawiając obraz kliniczny tej choroby.

1822

Dr Jędrzej Śniadecki opisuje 'kąpiele słoneczne' jako metodę leczenia krzywicy.                     

68 lat później Theobald Palm (Anglia), badając częstość krzywicy w różnych regionach świata, wykaże zależność zapadalności na nią od intensywności nasłonecznienia, a w roku 1913 dr Jan Raczyński powiąże działanie promieni słonecznych i leczenie krzywicy z wpływem na gospodarkę wapniową organizmu.

1921

W XVIII wieku tran ma już opinię środka zapobiegającego krzywicy i ją leczącego (wcześniej stosowany jedynie przez rybaków i chłopów, mieszkających blisko wybrzeża), ale dopiero w 1913 roku Elmer McCollum (USA) wykryje w oleju z wątroby dorsza istotną dla leczenia krzywicy substancję, a 8 lat później nazywa ją witaminą D*.

1923

Po 4 latach od doświadczenia, w którym Kurt Huldinsky naświetlał pacjentów z krzywicą lampą kwarcową, Alfred F. Hess otrzymuje pod wpływem światła z pochodnej cholesterolu rozpuszczalną w tłuszczach formę witaminy D, znaną obecnie jako witamina D3. W tym samym roku Harry Steenbock (USA) udowadnia, że naświetlanie promieniami UV zwiększa zawartość tej witaminy w niektórych pokarmach i może zapobiegać krzywicy.

1928-30

Adolf Windaus (Niemcy) otrzymuje nagrodę Nobla w dziedzinie chemii za określenie związku steroli (do których należy cholesterol) z witaminami. 2 lata później określa strukturę chemiczną witaminy D.

1937

Badacze firmy farmaceutycznej Merck otrzymują pierwszą na świecie syntetyczną witaminę D3 i wprowadzają ją do sprzedaży pod nazwą, która do tej pory funkcjonuje. Pierwszy preparat z witaminą D3 w postaci oleistego roztworu podawanego w kroplach okazuje się łatwo przyswajalny i dobrze tolerowany we wszystkich grupach wiekowych, skutecznie chroniąc przed krzywicą kolejne pokolenia: naszych dziadków, rodziców, nasze własne i naszych dzieci. * McCollum początkowo sądził, że odkrył witaminę A. Kiedy jednak usunął z oleju rzeczywistą witaminę A, stwierdził, że olej taki nadal ma działanie lecznicze. Literka 'D' wzięła się stąd, że odkryta substancja była wówczas czwartą w kolejności nazwaną witaminą. W rzeczywistości witamina D nie spełnia ówczesnej definicji witaminy, czyli substancji, której organizm nie potrafi wytwarzać i która musi być dostarczana z zewnątrz, ponieważ (w odróżnieniu od innych witamin) może być produkowana w skórze pod wpływem promieni słonecznych (określonego zakresu promieniowania ultrafioletowego - UV).

Źródła:

- Rajakumar K, Vitamin D, Cod-Liver Oil, Sunlight, and Rickets: A Historical Perspective. Pediatrics, 2003;112(2): e132-5.
- McCollum EV, Simmonds N, Becker JE, Shipley PG: Studies on experimental rickets: XXI. Vitamin which promotes calcium deposition. J Biol Chem. 1922;53:293–31.
- Blunt JW, DeLuca HF, Schnoes HK: 25-hydroxycholecalciferol: a biologically active metabolite of vitamin D3. Biochemistry. 1968;7(10):3317–22.
- http://en.wikipedia.org/wiki/