Pod pojęciem choroby nowotworowej rozumiemy stan, w którym komórki organizmu zaczynają się dzielić w szybki, niekontrolowany sposób. Bardzo często rozrost dotyczy jednej, konkretnej grupy komórek (na przykład komórek nabłonkowych danego narządu). W przypadku chłoniaków nieziarniczych, rozrost dotyczy tzw. limfocytów B, T lub naturalnych komórek cytotoksycznych (NK, natural killers).
Są to komórki, które w normalnych warunkach odpowiadają za procesy obronne organizmu.
Większość nowotworów ma swoją ściśle określoną lokalizację pierwotną (czyli miejsce, w którym nowotwór się rozrasta) i jedną wyodrębnioną grupę komórek, wśród których dochodzi do zmian rakowych. W przypadku chłoniaków nieziarniczych sytuacja jest dużo bardziej skomplikowana, ponieważ komórek, z których nowotwór może powstać jest kilka rodzajów oraz komórki te znajdują się w wielu narządach. To powoduje, że istnieją liczne rodzaje chłoniaków nieziarniczych, zarówno ze względu na ich lokalizację, jak i nazwę komórek, z których się wywodzą (przykład: pozawęzłowy Chłonia NK/T-komórkowy nosowy).
Chłoniaki nieziarnicze zajmują 6. Miejsce wśród nowotworów pod względem częstości występowania. Występują u ok. 10 osób na 100 000. Najczęściej powstają z limfocytów typu B. Częściej wystepują u mężczyzn. U chory na AIDS chłoniak nieziarniczy występuje 1000 razy częściej.
Nie jest znana jednoznaczna przyczyna powstawania chłoniaków. Opisano jednak czynniki mogące zwiększać prawdopodobieństwo wystąpienia chłoniaków:
- Osoby mające kontakt z czynnikami chemicznymi (farby, pestycydy, herbicydy, azbest)
- Zakażenia wirusowe (Epstein i Barr, HIV, HCV)
- Zakażenia bakteryjne i wirusowe (zapalenie żołądka wywołane Helicobacter Pyroli)
- Upośledzona odporność organizmu
Ze względu na różnorodność rodzajów chłoniaków, poniższe objawy nigdy nie występują razem. W części przypadków podstawowych objawem może być powiększenie węzłów chłonnych, w innych ból brzucha.
Powiększenie węzłów chłonnych
Węzły są zazwyczaj niebolesne, rosną powoli, często zrastają sięw pakiety
Ból brzucha – z powodu powiększania się śledziony i wątroby (w części chłoniaków)
Zaburzenia morfologii krwi – przy nacieczeniu szpiku (gdzie elementy krwi są wytwarzane), lub przy powiększeniu śledziony biorącej udział w przemianie elementów krwi – niedokrwistość, leukopenia, małopłytkowość
Żółtaczka – przy uszkodzeniu wątroby
Krwawienia z przewodu pokarmowego, ból brzucha, zaburzenia trawienia – przy chłoniakach rozwijających się w przewodzie pokarmowym
Objawy neurologiczne – w przypadku naciekania opon mózgowo rdzeniowych lub kręgosłupa
Objawy ogólne:
- Poty nocne
- Gorączka
- Utrata masy ciała
Rozpoznanie
Podstawowym sposobem rozpoznania chłoniaka nieziarniczego jest badanie histologiczne – pobranie zmienionego narządu (np. węzła chłonnego) i oglądnięcie go pod mikroskopem.
Dodatkowo wykonuje się specjalistyczne badania krwi (oznaczanie przeciwciał monoklonalnych), celem określenia dokładnej linii komórkowej, z której chłoniak się wywodzi.
Istotne z punktu widzenia dalszego postępowania jest określenie stopnia zaawansowania chłoniaka. Wykorzystuje się do tego dwa zestawy oznaczeń: cyfry: I-IV oraz litery A, B. E
Stopień:
I – zajęcie jednej grupy węzłów chłonnych
II – zajęcie dwóch lub więcej grup węzłów chłonnych po jednej stronie przepony
III – zajęcie dwóch lub więcej grup węzłów chłonnych po obu stronach przepony
IV – zajęcie szpiku lub narządu nie wchodzącego w skład narządów limfatycznych
A – objawy ogólne nieobecne
B – objawy ogólne obecne – gorączka, poty nocne, szybka utrata masy ciała
Leczenie
Leczenie chłoniaków zależy od ich rodzaju, a ze wzgledu na ogromną różnorodność chłoniaków jest bardzo dużo schematów leczenia. Do podstawowych form należą naświetlanie i chemioterapia, w części przypadków stosuje się zabiegi chirurgiczne (np. konieczność wycięcia śledziony przy jej zajęciu).
Chłoniaki o małej złośliwości wzrastają długo, czas przeżycia wynosi od kilku do kilkunastu lat, niestety (z małymi wyjątkami) nie ma możliwośic wyleczenia tego typu chłoniaków.
Chłoniaki o dużej złośliwości, nieleczone dają czas przeżycia od kilu tygodni do kilku miesięcy, jednak odpowiednie wcześnie wdrożone leczenie może pozwolić na pełne wyleczenie choroby (w kilkudziesięciu procentach).
Źródło: www.futuramed.pl
Zdjęcie: www.images.google.pl