Na prośbę naszej użytkowniczki i po sugestii Roberta, zakładam forum na którym niech każdy opiszę jakąś roślinę, ja zaczynam i daje przykład.

Babka Lancetowata


a) lancetowata wąskolistna
b) zwyczajna szerokolistna

Występowanie

Przydroża, miedze, pastwiska wilgotne i suche łąki.

Wygląd zewnętrzny

Jedna i druga są roślinami zielnymi, trwałymi, od 10-40 cm wysokości. Liście lancetowate lub jajowate, silnie unerwione i zebrane w rozetę. Kwiatki zebrane w krótsze lub dłuższe kłoski, brudnobiałe lub jasnobrązowe, osadzone u szczytu łodygi.

Główne związki, ich właściwości i zastosowanie

Liście babki zawierają: garbniki i flawonoidy, kwas askorbinowy, witaminy, sole mineralne a zwłaszcza żelazo, potas, wapń, cynk i inne składniki. Ich surowiec, zwłaszcza lancetowatej, stosuje się najczęściej w postaci naparu przy nieżycie żołądka i jelit oraz skąpym wydzielaniu kwasu solnego lub w ogóle jego braku w przewodzie pokarmowym. Liście babki działają powlekająco i wykrztuśnie, dlatego często wchodzą w skład mieszanek ziołowych przy schorzeniach układu oddechowego, zwłaszcza przy suchym kaszlu u palaczy, przy chrypce, a także przy wrzodach żołądka jako lek osłaniający.

Postacie leku

1. Napar: 1,5 łyżki suszu liści babki zalać 1,5 szklanki wrzątku i odstawić pod przykryciem na 15-20 min. do naciągnięcia. Następnie odcedzić i pić małymi porcjami w ciągu dnia.

2. Dla oczyszczenia krwi i uzupełnienia organizmu w brakujące sole mineralne i witaminy, stosuje się tzw. "kurację wiosenną". Świeże, soczyste liście babki (1/l), niekwitnące końce pokrzywy (1/4), liście mniszka lekarskiego lub krwawnika albo mięty (1/4) starannie wymyć w gorącej wodzie, posiekać, przyprawić majonezem, śmietaną lub olejem. Spożywać jako sałatkę.

3. Z liści babki można też sporządzić sok, spożywany z dodatkiem miodu, majonezu lub śmietany. Sok z liści babki lub całego zespołu ziół sporządza się przepuszczając starannie wymyty surowiec przez maszynkę do mielenia, następnie przeciska się miazgę przez rzadkie lniane płótno. Jeśli sok ma służyć także dla celów leczniczych układu oddechowego, trawiennego i innych, dodaje się miodu i zagotowuje. Zbierającą się na powierzchni piankę należy zebrać i odrzucić. Uzyskany eliksir wlać do butelki, dolewając mały kieliszek spirytusu (dla zabezpieczenia przed psuciem), szczelnie zakorkować i odstawić do ciemnego i chłodnego miejsca. Przed użyciem zmieszać w połowie z ciepłą wodą.

4. Liście babki lancetowatej lub szerokolistnej stosuje się także zewnętrznie przy ukłuciach przez pszczoły, osy, komary lub inne owady pocierając zmiażdżonym liściem miejsca ukłute albo też sporządza się okład ze zmiażdżonych liści, przeciwdziałający obrzękom i uśmierzający ból.

5. Na bolesne, zapalone i trudno gojące się rany, wrzody, czyraki itp. przykłada się starannie wymyte gorącą wodą i ostudzone liście babki lub miazgę zmieniając okład co jakiś czas. Usuwamy w ten sposób zarazem nieczystości i obniżamy gorączkę chorego miejsca. Należy zauważyć, że liście babki wąskolistnej mają substancje aktywne bardziej zgęszczone i skuteczniejsze od liści babki zwyczajnej szerokolistnej. W braku świeżych liści babki stosuje się także do okładów odwar z tym samym skutkiem. Nasiona babki są także przysmakiem dla ptaków.

Jarząb pospolity (Jarzębina)

Występowanie

Sadzona w parkach, ogrodach, wzdłuż dróg. Rośnie także jako samosiejka w lasach, zaroślach i na zrębach lasów.

Wygląd zewnętrzny

Jest drzewem lub krzewem wyrastającym od 3-12 metrów wysokości. Liście nieparzystopierzaste, złożone, od 9-15 listków pojedynczych brzegiem piłkowanych. Kwiaty drobne, białokremowe, silnie pachnące i zebrane w baldachogrona. Owoce czerwone (w różnych odcieniach).

Surowiec: Owoce i kwiaty.

Główne związki, ich właściwości i zastosowanie

Owoc zawiera liczne kwasy organiczne, zwłaszcza kwas askorbinowy (witaminę C), karotenoidy (witaminę A), cukry, sole mineralne, dużo sorbitu, ale także gorycze i inne składniki, a zwłaszcza toksyczny kwas parasorbinowy wywołujący nudności, wymioty, biegunki, a nawet powodujący uszkodzenie wewnętrzne narządów układu moczowego. Kwas ten ulega w owocach rozkładowi pod wpływem wyższej temperatury, np. przy suszeniu, jak również przy obniżeniu temperatury poniżej 0° C dlatego owoce jarzębiny najlepiej zbierać po pierwszych przymrozkach, bo wtedy tracą część tej trucizny. Świeżych owoców nie wolno spożywać, zwłaszcza dzieciom. W każdym przypadku owoce jarzębiny należy przed ich spożyciem lub przeróbką odgoryczyć jednym ze znanych sposobów:


a) blanszowanie: polega na zanurzeniu jagód jarzębiny na 5 minut do wrzątku (oczywiście starannie przedtem oczyszczonych i wypłukanych pod bieżącą wodą). Następnie należy poczekać aż ociekną i trochę się podsuszą;

b) starannie oczyszczone i wymyte owoce jarzębiny wsypać do woreczka z folii, związać : otwór szczelnie sznurkiem i włożyć na kilka dni do zamrażalnika lodówki;

c) zalać owoc jarzębiny roztworem wody z octem w stosunku 2:1 na okres 1 doby.

Owoce jarzębiny są stosowane w postaci naparu jako lek moczopędny, przy kamicy nerkowej i pęcherzowej oraz przy zaburzeniach przewodu pokarmowego, przy schorzeniach wątroby i nieżycie żołądka. Wysuszone kwiaty mają podobne właściwości jak owoce, a działają szczególnie moczopędnie, rozwalniająco i jako napar mają zastosowanie przy zaparciach, nieżytach dróg trawiennych, a także przy nieżytach dróg moczowych (zażywa się dwa razy dziennie po 1/2, szklanki tego naparu). 1 łyżkę stołową rozdrobnionych owoców zalać 1,5 szklanki wody, podgrzewać aż do zagotowania. Natychmiast odstawić pod przykryciem do naciągnięcia i ostudzenia. Przecedzić i pić 2-3 razy dziennie po pół szklanki tego naparu.

Owoce jarzębiny służą także do wyrobu soków-syropów (Sorbovit) bogatych niby w naturalne witaminy C. W procesie technologicznym owoce tracą jednak wiele witamin i aktywnych substancji.

Odgoryczony surowiec jarzębiny możemy też użyć do dalszej przeróbki czy to na sok-syrop, ewentualnie z domieszką innych owoców jagodowych, albo też na znakomity dżem z dodatkiem jabłek.

Żurawina - moc natury

Choć żurawina rośnie w naszym kraju, nie cieszy się dużą popularnością. A szkoda! Żurawina kryje w sobie prawdziwe skarby. Może skutecznie walczyć z wieloma chorobami – od zapalenia nerek po nowotwory.

Szklanka soczystych jagód żurawiny dostarcza 3,2 g błonnika (tyle, ile duże jabłko), ma nawet 30 mg witaminy C, witaminę B1 i B2, sole mineralne: wapń, fosfor, miedź i jod, garbniki, taniny oraz kwas cytrynowy i jabłkowy. To one nadają owocom charakterystyczny cierpko-słodki smak. Żurawina zawiera też sporo kwasu benzoesowego – naturalnego konserwantu. Dzięki niemu zachowuje świeżość na długo po zerwaniu owoców. W lodówce przechowasz ją sześć tygodni, a w zamrażalniku nawet rok.

Naukowcy potwierdzają, że żurawina należy do czołówki roślin o właściwościach prozdrowotnych. Od dawna stosowano żurawinę w medycynie naturalnej do leczenia chorób nerek i pęcherza moczowego. Cierpkie jagody żurawiny zawierają sporo cytrynianów, które mogą ograniczać powstawanie złogów szczawianowo-wapniowych. Dlatego regularne picie dużej ilości soku żurawinowego pozwala zapobiegać powstawaniu kamieni nerkowych, ale także je rozpuszczać. Co więcej, żurawina ma działanie antybakteryjne i może zwalczać infekcje dróg moczowych. Żurawina hamuje przyleganie bakterii E.coli do ścian komórkowych dróg moczowych, ogranicza ich namnażanie i ułatwia wydalanie. Podobnie żurawina działa na bakterie Helicobacter pylori odpowiadające za powstawanie wrzodów oraz na drobnoustroje wywołujące próchnicę, choroby dziąseł i przyzębia. Substancje zawarte w cierpkiej żurawinie działają na zęby jak teflon. Tworzą one powłokę utrudniającą przyleganie bakterii do szkliwa i infekowanie dziąseł. Ale to nie wszystko. Żurawina przyniesie ulgę także kobietom w okresie menopauzy.

Na zdrowe serce i mocne tętnice

Największe zainteresowanie badaczy wzbudzają właściwości przeciwutleniające drobnych owoców żurawiny, porównywane do działania czerwonego wina. Naukowcy przekonują, że regularne picie soku żurawinowego zmniejsza ryzyko miażdżycy i chorób układu krążenia. A to dzięki bioflawonoidom, które zapobiegają powstawaniu zakrzepów i rozszerzają naczynia krwionośne. Mają pozytywny wpływ na poziom dobrego cholesterolu HDL, co obniża ryzyko zawałów serca. Przeciwutleniacze zawarte w żurawinie chronią też organizm przed uszkodzeniami wywołanymi działaniem wolnych rodników, zapobiegając niektórym nowotworom, np. okrężnicy lub płuc.

Koktajl żurawinowy, który spala tłuszcz
- pół szklanki żurawiny
- szklanka jogurtu
- łyżka zmielonego siemienia lnianego
- łyżeczka miodu
- 1/4 łyżeczki cynamonu
- mięta lub melisa

Żurawinę wyjmij z lodówki, umyj, odsącz, wrzuć do garnka, zalej szklanką ciepłej wody. Tak przygotowaną żurawinę doprowadź do wrzenia (nie gotuj!). Przetrzyj, dodaj cukier trzcinowy lub miód. Zmiksuj żurawinę i jogurt naturalny. Dodaj siemię lniane i cynamon. Przelej do szklanki, włóż do lodówki na kilkanaście minut. Przed podaniem koktajlu żurawinowego udekoruj świeżą miętą lub melisą. Zamiast jogurtu możesz użyć kefiru lub maślanki.

Minikuracja oczyszczająca z żurawiny

O żurawinie powinny pamiętać także osoby odchudzające się. Ma ona doskonałe właściwości odtruwające, pomaga usunąć toksyny i reguluje przemianę materii. Przez trzy dni układaj jadłospis według poniższego wzoru. Tuż po przebudzeniu wypij szklankę ciepłej wody z sokiem z cytryny, możesz do niej dodać łyżeczkę zmielonego siemienia lnianego. Później pół godziny przed każdym posiłkiem wypij szklankę soku żurawinowego (oczywiście bez cukru). Kurację stosuj regularnie i powtarzaj co dwa tygodnie, a poczujesz przypływ energii i pozbędziesz się niechcianych kilogramów.

Przed śniadaniem:
- szklanka ciepłej wody z sokiem z cytryny
Śniadanie:
- naleśniki z konfiturą żurawinową
- herbatka owocowa lub ziołowa
Przed południem:
- sok żurawinowy
Przekąska:
- pół dużego grejpfruta
Przed obiadem:
- sok żurawinowy
Obiad:
- 2 plastry polędwiczki, 2 łyżki pęczaku, surówka z białej kapusty
- szklanka soku pomidorowego
Przed kolacją:
- sok żurawinowy
Kolacja:
- koktajl mleczno-żurawinowy z 2 łyżkami płatków owsianych lub otrębów pszennych
- zielona herbata

PAMIĘTAJ. Zanim rozpoczniesz kurację żurawiną, powinnaś się do niej przygotować. Stopniowo ograniczaj porcje tego, co zwykle jesz. Zrezygnuj z wędlin, słodyczy, alkoholu, mocnej kawy i herbaty, ogranicz spożycie soli. Sięgaj po surowe warzywa i owoce, jedz więcej pełnoziarnistego i razowego pieczywa. A po zakończeniu kuracji, by nie zaprzepaścić efektu, stopniowo wzbogacaj menu. Wybieraj lekkie, chude dania z dużą ilością warzyw i owoców.

Malina jest znana od kilku tysięcy lat. Jej nazwa gatunkowa idaeus pochodzi od góry Ida w Azji Mniejszej, gdzie rosły najlepsze maliny.

Surowiec

Surowcem zielarskim są świeże lub suszone owoce (Rubi idaei fructus recens, siccatus) oraz liście (Rubi idaei folium). Świeżo dojrzałe owoce zbiera się w czasie suchej pogody, suszy lub wykorzystuje świeże. Liście maliny zbierane są wiosną i latem – ze stanu naturalnego i plantacji produkcyjnych. Po zerwaniu układa się je luźno w płaskich koszach i przenosi do suszenia.

Związki czynne

Owoce maliny zawierają kwasy organiczne, m.in. cytrynowy, jabłkowy, salicylowy, pektyny, antocyjany, cukry, związki śluzowe, lotne związki zapachowe. To także bogactwo witamin: C, E, B1, B2, B6, związki mineralne potasu, magnezu, wapnia, żelaza. W liściach maliny znajdują się znaczne ilości garbników oraz sole mineralne, flawonoidy i kwasy fenolowe.

Działanie i zastosowanie

Ze świeżych owoców produkuje się syrop malinowy, używany do poprawiania smaku leków oraz jest dodawany do syropów zalecanych w przeziębieniach. Suszone owoce maliny to składnik mieszanek ziołowych o działaniu napotnym i przeciwgorączkowym. Napary z suszonych malin to doskonały lek napotny w przeziębieniach przebiegających z podwyższoną temperaturą ciała, grypie, anginie, zapaleniu oskrzeli. Liście maliny często łączy się z innymi ziołami o podobnym działaniu. Zjadanie w dużych ilościach świeżych, surowych owoców maliny zalecane jest jako środek pomocniczy w anemii oraz regulujący pracę przewodu pokarmowego. Napary z liści to wspomagający lek przeciwbiegunkowy i ściągający w nieżytach żołądka i jelit u dzieci i starszych, zewnętrznie używane do płukania jamy ustnej w stanach zapalnych.

Arcydzięgiel litwor.

Występowanie.
W stanie dzikim występuje w środkowej i północno-wschodniej Europie.U nas w stanie dzikim bardzo rzadko rośnie nad brzegami potoków w Sudetach i Karpatach.Roślina jest objęta całkowitą ochronną.Do celów leczniczych surowiec otrzymuje się wyłącznie z upraw.

Surowiec..
Surowcem zielarskim jest korzeń.Zbiór korzeni prowadzi się jesienią następnego roku po wysiewie nasion.

Związki czynne.
Głównym składnikiem jest olejek eteryczny,ponadto w surowcu występują furanokumaryny,kwasy organiczne,związki żywicowe,pektyny,substancje gorzkie,skrobia,cukry.

Lecznictwo.
Obecnie używany jest głównie jako środek rozkurczowy i aromatyczno-gorzki w zaburzeniach trawienia.ponadto jako środek moczopędny,napotny,wykrztuśny i uspokajający.Często jest stosowany w mieszankach o podobnym działaniu.Olejek bywa używany jako środek łagodzący nerwobóle i bóle reumatyczne.Można go stosować w nadmiernej pobudliwości,bezsenności,w bólach głowy a także w schorzeniach wątroby i pęcherzyka żółciowego.Ogonki liściowe używane są w cukiernictwie do dekoracji ciast i tortów-popularne - anżelika.

Arnika górska.

Występowanie.
W stanie dzikim można ją spotkać na łąkach górskich w Sudetach,Karpatach.Jest objęta całkowitą ochroną.Do celów leczniczych może być pozyskiwana wyłącznie za specjalnym zezwoleniem prowadzonych upraw.

Surowiec.
Surowcem jest koszyczek arniki.Kwiaty zbiera się w miarę zakwitania w czasie suchej pogody.Suszy się całe koszyczki.

Skład chemiczny,
Kwiaty zawierają olejek,flawony,gorycze,garbniki,saponiny,cholinę.
Obecnie w leczeniu stosuje się głównie w postaci nalewek i maści jako środek ułatwiający wchłanianie wybroczyn krwawych przy uderzeniach,złamaniach,urazach,skręcenia ścięgien w czyrakach ,wrzodach do płukania jamy ustnej.W chodzi w skład maści Arcalen.W krajach np.Niemcy,Austria stosowana jest jako środek regulujący krążenie krwi-podnosi ciśnienie,poprawia krążenie w kończynach i mózgu,pobudza oddychanie.Ponadto nieznacznie usprawnia wydzielanie żółci i soków trawiennych.
nie wolno przykładać arniki na otwarte rany.Z dobroczynnego działania arniki należy korzystać po zasięgnięciu porady lekarza.

Aloes.

Występowanie.
W stanie dzikim występuje w Afryce,krajach śródziemnomorskich,Ameryce północnej.W Polsce uprawia się w szklarniach i tunelach foliowych,a jako roślina dekoracyjna w mieszkaniach[doniczka].

Surowiec.
Surowcem są świeże liście aloesu i wysuszony sok -alona.Alona dla przemysłu farmaceutycznego otrzymywana jest z różnych gatunków aloesu.Przed zbiorem zaleca się przerwać podlewanie.

Skład chemiczny.
W lecznictwie stosowana jest alona zawierająca glikozydy antrachinonowe,substancje żywicowe,kwasy organiczne,wielocukry,witaminy oraz znaczne ilości soli mineralnych.

Działanie i zastosowanie.
Obecnie alona i jej przetwory mają zastosowanie w medycynie jako leki pobudzające trawienie,przeczyszczające i regulujące miesiączkowanie,jest bakteriobójczy,działa przeciwzapalnie,przeciwbólowo,regenerująco na błony śluzowe i skórę,hamuje rozwój niektórych nowotworów,ma także właściwości regulujące mechanizmy obronne organizmu.W chodzi w skład preparatu przeczyszczającego Alax,a alona wchodzi w skład leku Boldaloin stosowanego w chorobach wątroby.Świeży sok z aloesu,konserwowany metodą radzieckiego oftalmologa Fiłatowa służy do produkcji preparatów wzmacniających siły obronne-terapia tkankowa.Wykorzystując doświadczenia poprzednika profesor Muszyński opracował preparat-Biostyminę.Stosowany jest przy leczeniu:zwyrodnienie siatkówki,zaniku nerwów wzrokowych,schorzeniach rogówki,w pediatrii,przy wadliwej przemianie białkowej i tłuszczowej,dychawicy oskrzelowej,chorobie wrzodowej,schorzeniach gościowych,nerwicach,nerwobólach,stanach alergicznych,wyczerpaniu,w stomatologii,dermatologii,leczeniu łuszczycy,owrzodzeń podudzi-żylaki,egzem.
Żywica z aloesu służy do tępienia owadów oraz do wyrobu pięknych trwałych farb.Przemysł kosmetyczny również wykorzystuje aloes.

Anyż.

Występowanie.
Roślina pochodzi z Azji Mniejszej,w Europie zaczęto ją uprawiać w IX wieku w ogrodach Karola Wielkiego.W Polsce najczęściej spotykana w rejonach południowych i południowo-wschodnich.Kwitnie w lipcu,kwiaty drobne-białe zebrane w baldachy,podobne do pietruszki.Owoce zawiązują się w sierpniu.
Surowiec.
Owoce-nasiona.
Skład chemiczny.
Podstawowym składnikiem olejku lotnego znajdującego się w owocach anyżu jest anetol.
Zastosowanie.
Olejek anyżowy działa wykrztuśnie,wiatropędnie i rozkurczająco.W starożytności stosowano go w celach usypiających.Obecnie używamy anyżku jako łagodnego leku wykrztuśnego w różnych dolegliwościach dróg oddechowych np.nieżytach oskrzeli i gardła,przy suchym kaszlu,astmie,w zaburzeniach trawienia,jako środek mlekopędny u matek karmiących i wiatropędny u dzieci..
Napar.
łyżkę dokładnie sproszkowanych nasion zalewa się szklanka wrzątku i parzy 15 minut pod przykryciem,po odcedzeniu można pic 2-3x dziennie po pół szklanki.
Powidła.
otrzymujemy mieszając dokładnie sproszkowane nasiona z miodem.Zażywa się je 2x dziennie po łyżce.
Anyżek nadaje się też do ciast.

Abuta.

Występowanie.
Abuta rozpowszechniona jest na terenach nizinnych na wysokości 100-450 . n.p.m. w Peru,Gwatemali,Meksyku,Trynidadzie,Wenezueli również w Indiach.

Surowiec leczniczy.
Całe pnącze lub jego korzeń,kora,liście i nasiona.

Skład chemiczny.
Substancjami czynnymi zawartymi w roślinie są :saponiny,sterole,olejki eteryczne,politerpeny,polifenole,flawony,taniny a także alkaloidy.

Zastosowanie.
Odwar z kory i łodygi rośliny stosowany jest w przypadku bólów menstruacyjnych,bólów zębów,a macerat alkoholowy z korzenia [ze względu na berberyny]w stanach zapalnych i reumatyzmie.Napar z liści działa uspokajająco,w zaparciach,wspomagająco w febrze.Zażywanie odwaru z kory zaleca się cukrzykom,powoduje też obniżenie ciśnienia krwi,a wpływając na funkcje wątroby obniża cholesterol.Stosowany w krwotokach wewnętrznych i zewnętrznych,wrzodach żołądka w leczeniu grzybic.Wspomaga podczas leczenia arytmii.

Achiote.

Występowanie.
Roślina pochodzi z Ameryki Południowej,obecnie występuje w Peru,Trynidadzie,Meksyku,Brazylii,Kolumbii i Hawajach.

Surowiec leczniczy.
Liście,korzenie,owoce,nasiona.

Skład chemiczny.
W roślinie występują głównie karotenoidy,flawonoidy,diterpeny.Wykazuje obecność substancji jak biksynian sodu,biksagen,norbiksyna.metylbiksyna,biksagenina,orellina,w owocach i nasionach B-karoten,Wit.A,B,C,flawonoidy,białka,tłuszcze,wapń,żelazo,fosfor,olejek eteryczny,kwas salicylowy,taniny,pektyny.

Zastosowanie.
Roślina wykorzystana jest głównie jako środek ściągający.Świeżo przygotowana masa z owoców nakłada się na oparzenia przyspiesza gojenie.Podobnie działa na pęcherze i owrzodzenia jak również hemoroidy.Liście i kora w postaci okładów przynoszą ulgę podczas bólu głowy.Odwary mają zastosowanie w schorzeniach górnych dróg oddechowych-płukanie gardła.Owoce stosuje się jako specyfik przeciwgorączkowy,wykrztuśny,przeciwwymiotny,hipercholesterolemii i stanach zapalnych wątroby i spojówek.

Amor Seco.

Występowanie.
Roślina rdzennie peruwiańska,jest pospolitym chwastem,występuje również w Brazylii,Meksyku,Dominikanie,Haiti,Filipinach,Wenezueli.

Skład chemiczny.
Część nadziemna zawiera flawonoidy:rutynę,flawony,luteolinę,triterpyny,kwas linolowy i linolenowy,sterole,kwas salicylowy,kwas rozmarynowy,taniny,olejki eteryczne,sole potasu,wapnia i fosforu.

Zastosowanie.
Napar z ziela rośliny działa przeciwbiegunkowo,przeciwzapalnie stosowany jest przeciw aftom,w grzybicach,anginie i zapaleniu płuc.Plemiona amazońskie używają go w cukrzycy,zapaleniu wątroby.W zapaleniu krtani,jamy ustnej,bólu zębów i przy przykrym oddechu stosuje się liście-żucie.Dzięki obecności luteoliny preparaty roślinne działają moczopędnie.odwary z całej rośliny stymulują akcje porodową.Mają również zastosowanie przy odchudzaniu.Sok z liści stosuje się do przemywania spojówek.Luteolina odpowiedzialna jest też za działanie przeciwalergiczne.Przepisuje się działanie rośliny w kierunku hamowania namnażania się wirusa HIV.

Asmachilca.

Występowanie.
Roślina występuje w górach-głównie na zachodnich stokach Andów.

Surowiec leczniczy.
Łodyga,liście,kwiaty.

Skład chemiczny.
Roślina bogata w glikozydy kwercetyny szczególnie w rutynę.Poza tym zawiera kwas o-kumarowy,żywice,woski,taniny,śluzy,substancje pektynowe oraz sole glinu i potasu.

Zastosowanie,
Roślina używana była w leczeniu chorób układu oddechowego.Zaleca się w przypadku astmy i wszelkich chorób tegoż układu.Wykazuje działanie wykrztuśne.Ponieważ zbyt duże dawki mogą wywołać tachykardię zaleca się rozcieńczyć napar.Surowiec stosowany również w przypadku bólów reumatycznych oraz w niedomaganiach wątroby i woreczka żółciowego.Dzięki dużej zawartości rutyny działa uszczelniająco na naczynia krwionośne.Coraz szersze jest zastosowanie w kosmetyce.

Ayahuasca.

Występowanie.
Roślina rośnie dziko w klimacie tropikalnym i subtropikalnym na terenie Peru,Ekwadoru,Wenezueli,Kolumbii i Antyli.Jest też uprawiana.

Surowiec leczniczy.
Cała roślina,a szczególnie kora,nasiona.

Skład chemiczny.
Alkaloidy harmanowe,obecność stigmasterolu.

Zastosowanie.
Napój bogów który może wywołać halucynacje,środek przeciwbólowy i znieczulający,doustnie działa wymiotnie i przeczyszczająco.Odwary z kory i nasion są stosowane w chorobie Parkinsona.przyczynia się do poprawy pamięci.Dotychczasowe badania potwierdzają możliwość leczenia psychoz,alkoholizmu i uzależnień narkotykowych.Przedawkowanie może prowadzić do biegunek i wymiotów.

Zioła - Lawenda Lekarska

Lawenda lekarska jest popularnym ziołem występującym w Europie Południowej. Jest uprawiana na szeroką skalę na całym świecie włączając w to południowe i zachodnie części Stanów Zjednoczonych. Lawenda lekarska preferuje suche, słoneczne miejsca.

Ta mała krzewinka z drzewiastymi łodygami osiąga wysokość pomiędzy 15 a 60cm, i posiada wiele gałązek. Liście lawendy lekarskiej są bardzo wąskie, o długości od 2 do 5 cm, o kolorze szaro-zielonym, mniej lub więcej kosmate.

Kwiaty lawendy lekarskiej pokazują się od czerwca do września; kwitną trochę dłużej u innej odmiany – L.latifalia. Kwiaty są małe, koloru jasno niebieskiego, silnie pachnące.

Lawenda lekarska była i jest jednym z najbardziej kochanych ziół za jej zapach. Napar, nalewka z lawendy lekarskiej lub wdychanie olejku lawendowego posiada cudowne właściwości relaksujące zarówno ciało jak i umysł. Lawenda lekarska to świetny środek na nerwice, nerwowość oraz na fizyczne objawy spowodowane stresem takie jak: napięciowe bóle głowy, migrenę, palpitacje oraz bezsenność. Olejek lawendowy jest uważany jako środek balansujący emocje, podnoszący na duchu, łagodzący depresje oraz balansujący wewnętrzną dysharmonię. Lawenda lekarska posiada również właściwości regenerujące system nerwowy, przywracania żywotności ludziom cierpiącym na wyczerpanie nerwowe.

Właściwości relaksujące lawendy lekarskiej działają pomocnie na układ trawienny. Wszędzie tam, gdzie skurcze lub kolka są spowodowane napięciem lub nerwicą, stosuj lawendę lekarską. Lawenda lekarska łagodzi wzdęcia brzucha, nudności, niestrawności pokarmowe, wzmacnia apetyt. Olejek lawendowy posiada właściwości antyseptyczne oraz bakteriobójcze. Pokazano, że olejek lawendowy jest aktywny przeciwko bakteriom, takim jak: błonica, dur brzuszny, paciorkowiec, dwoinka zapalenia płuc. Lawenda lekarska stosowana jako herbatka ziołowa, olejek do inhalacji, maść do nacierania jest skuteczna na przeziębienia, kaszel, astmę, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc, grypę, zapalenie migdałków, zapalenie krtani. Herbatka lawendowa lub nalewka może być również stosowana na infekcje żołądka i jelit, które to powodują wymioty i rozwolnienie.

Lawenda lekarska, pita na gorąco w postaci herbatki ziołowej, powoduje pocenie się, a co za tym idzie obniża gorączkę. Lawenda lekarska pomaga w oczyszczaniu organizmu z toksyn poprzez skórę, a dzięki swoim średnim właściwościom moczopądnym, również poprzez mocz.

Lawenda lekarska jest również pożytecznym środkiem dezynfekującym rany, skaleczenia, owrzodzenia i wrzody. Lawenda lekarska pobudza gojenie się tkanek i minimalizuje tworzenie się blizn, kiedy olejek jest stosowany na poparzenia oraz rozcieńczony w przypadkach egzemy, trądziku czy owrzodzenia żylakowego.
SUROWCE LECZNICZE

Kwiaty, olejek lotny, liście.
ZASTOSOWANIE

System nerwowy - Lawenda lekarska jest bardzo dobrze znana ze swoich właściwości łagodzących i uspokajających. Można ją łączyć z innymi ziołami uspokajającymi w celu łagodzenia bezsenności, drażliwości, bólów głowy oraz migreny. Lawenda lekarska również pomaga w przynoszeniu ulgi w czasie depresji.
Trawienie - Jak większość ziół ze znaczną zawartością olejków lotnych, lawenda lekarska łagodzi niestrawności i kolkę, uwalnia gazy oraz wzdęcia.
Astma - Relaksujące działanie lawendy lekarskiej powoduje, że jest ona pożyteczna w leczeniu niektórych typów astmy, zwłaszcza wtedy, gdy nadmierna nerwowość jest cechą.
Olejek lotny - Olej lawendy lekarskiej jest cennym środkiem pierwszej pomocy. Lawenda lekarska jest ziołem silnie antyseptycznym, pomagającym w gojeniu się poparzeń, ran oraz owrzodzeń. Smarowany na użądlenia insektów, olej z lawendy lekarskiej znosi ból i zapalenia. Olej z lawendy lekarskiej może być używany w leczeniu świerzbu oraz wszy głowowej. Wmasowywanie kilku kropel olejku lawendowego w skronie pomaga łagodzić bóle głowy, natomiast 5 kropel dodanych do kąpieli uśmierza napięcia mięśni, uspokaja system nerwowy, i pomaga w nocnym zaśnięciu.
Inne zastosowania medyczne - Problemy uzębienia, Opryszczka, Wrzody jamy ustnej, Ból owulacyjny, Zapalenie gardła, Fobia, Zmarszczki.
Zastosowanie w kuchni - Używać suszonej lawendy lekarskiej – liści, pączków oraz kwiatów – do przyrządzania potraw mięsnych oraz warzywnych. Dodawać kwitnące gałązki oraz świeżo pokrojone liście do sosów sałatkowych, sałatek, win oraz octów winnych.
Kwiaty lawendy lekarskiej można dodawać do deserów takich jak: lody, galaretki, budynie, owoce – zwłaszcza jagodowe. Słodki smak cytrynowo-kwiatowy lawendy angielskiej jest zbyt intensywny, należy więc dodawać ją umiarkowanie do potraw.
Aby sporządzić odświerzająca, aromatyczną herbatę z lawendy lekarskiej, trzeba macerować 1 łyżeczkę suszonych kwiatów lawendy lekarskiej lub 3 łyżeczki świeżych kwiatów w 1 szklance gotującej się wody.
Miód z lawendy lekarskiej jest uznawany jako przysmak smakosza.
„Herbes de Provence”, klasyczna przyprawa z suszonych ziół, zawiera kwiaty lawendy lekarskiej, jak również tymianek, cząber ogrodowy, bazylię oraz koper włoski. Ekstrakt z olejku lawendowego jest używany na skalę przemysłową do dodawania smaku cukierkom, pieczonym wyrobom, gumie do żucia, żelatynie, budyniom oraz do różnych rodzajów napojów.
Kwiaty oraz łodygi lawendy lekarskiej można używać do robienia bukietów kwiatowych. Suszoną lawendę lekarską dodaje się do aromatycznych saszetek oraz potpuri. Suszone końce lawendy lekarskiej zachowują swój aromatyczny zapach przez kilka lat.
WYSTĘPOWANIE I UPRAWA

Lawenda lekarska pochodzi z Francji oraz z obszarów zachodnich Morza Sródziemnego. Lawenda lekarska jest uprawiana na całym świecie dla jej olejków lotnych, oraz jest również hodowana jako roślina ogrodowa.
Lawenda lekarska jest ziołem wieloletnim. Wystepują liczne jej odmiany, między innymi karłowata odmiana. Tam, gdzie zimy są surowe, należy wybierać do sadzenia gatunek bardziej odporny, np. lawendę angielską. Lawenda powinna być okryta na zimę. Lawenda lekarska rozmnaża sie najlatwiej przez podział korzenia.
Lawenda lekarska toleruje różne typy gleb, ale rośnie najlepiej w suchej, piaszczystej, dobrze osuszonej, zasadowej glebie. Jeśli jest sadzona w kwaśnej glebie, glebę należy zneutralizowac dodając wapień. Tolerowane pH waha się w granicy 6.4 do 8.2. Lawenda lekarska wymaga pełnego słońca. Nie należy sadzić tego zioła w zacienionych, mokrych miejscach ponieważ nie będzie rosło lub nie będzie kwitnąć.
Sadzić nasiona lawendy lekarskiej w pomieszczeniu na 10 – 12 tygodni przed datą ostatnich przymrozków wiosennych. Aby przyspieszyć prędkość kiełkowania nasion, należy zmrozić nasiona w lodówce na kilka tygodni przed sadzeniem. Nasiona należy sadzić nie głębiej niż 6mm. Roślinki kiełkują od 14 do 28 dni. Sadzić młode rośliny na zewnątrz po ostatnich niebezpieczeństwach przymrozków.
Ponieważ nasiona różnych gatunków lawendy potrzebują dużo czasu na kiełkowanie, młode roślinki rosną bardzo wolno, łatwiejszym sposobem na wyhodowanie dorosłej rośliny jest rozmnażanie lawendy poprzez obcinanie łodygi, co powinno się odbyć na wiosnę lub na jesieni. Rośliny powinny być oddalone od siebie na odległość 30 do 90cm.
Do roślin sadzonych w doniczki powinien być dodawany użyźniacz w płynie, aby pomóc roślinie kwitnąć.
Pomimo że lawenda angielska potrafi „żyć” 20 do 30 lat, po kilku latach staje się nieładna i wymaga obcinania starych gałązek. Robi to się wiosną i następnie wczesną jesienią.
Obrywanie końcówek gałązek zanim roślina zakwitnie podczas pierwszego roku, powoduje, że roślina staje się bardziej gęsta i obfita w kształtach. Lawenda lekarska jest podatna na owady, gąsiennice, oraz na choroby wywołane grzybami, np. plamy na liściach. Nie sadzić lawendy lekarskiej w bardzo wilgotną ziemię, gdyż w takich warunkach korzeń zaczyna gnić. Lawenda lekarska zostawiona na zewnątrz powinna być okryta ściółką, słomą, aby ochronić ją przed zimnem.
BADANIA NAUKOWE

Olejek lawendowy - Badania naukowe poświęcone właściwościom leczniczym olejku lawendowego trwają od dziesiątek lat. Udowodniono, że posiada on właściwości antyseptyczne oraz przeciwbakteryjne. Lawenda lekarska redukuje ból oraz wyczerpanie nerwowe.
Kwiaty lawendy lekarskiej - Jako całość są również znane ze swoich właściwości przeciwbakteryjnych oraz antyseptycznych. Uspokajają nerwy, obniżają napięcia mięśni, łagodzą skurcze oraz wzdęcia. Stosowane zewnętrznie, posiadają właściwości owadobójcze oraz powodujące zaczerwienienie skóry (czynnik drażniący oraz stymulujący miejscowe krążenie).
SKŁADNIKI

Lawenda lekarska zawiera:

* olejki lotne (aż do 3%) zawierające ponad 40 składników, włączając linalyl acetate (30-60%), cineole (10%), linalool, nerol, borneol.
* flawonoidy.
* taniny.
* kumaryny.

DAWKOWANIE

Na niestrawności stosować napar - brać 100ml dwa razy dziennie. Na problemy ze spaniem – stosować nalewkę – 3-5ml na noc. Dodać napar z lawendy lekarskiej lub olejku lawendowego do kąpieli wieczornych w celu zredukowania stresu i napięcia nerwowego, lub używać jako rozpylacza na pozbycie się problemów ze spaniem. Na bóle głowy, dodać 2 krople olejku lawendowego do miski z zimną wodą i namoczyć szmatkę w celu sporządzenia kompresu. Kompres przykładać na czoło. 5 kropel olejku lawendowego dodanych do kąpieli stóp redukuje ich zmęczenie.
Jako maść do smarowania pomaga na bóle artretyczne - dodać po jednej kropli olejku lawendowego oraz olejku z pomocnika baldaszkowatego do 50ml oleju podstawowego. Czysty olejek lawendowy może być używany na ugryzienia i użądlenia owadów.
SKUTKI UBOCZNE I OSTRZEŻENIA

Niektóre osoby mogą doświadczyć zapalenia skóry spowodowane olejkiem z lawendy lekarskiej. Olejek lawendowy jest szeroko dostępny i używany w aromaterapii. Czasami herbata ziołowa jest sporządzana z kilku kropel olejku lawendowego. Jakkolwiek, olejek lawendowy nigdy nie powinien być brany w dużych dawkach, gdzie może powodować zatrucie narkotyczne, które prowadzi do konwulsji i śmierci.
JAK DZIAŁA W ORGANIŹMIE

Lawenda lekarska posiada właściwości relaksujące oraz uspokajające, które znalazły lecznicze zastosowanie na różne układy człowieka, między innymi na układ pokarmowy, nerwowy, oddechowy. Lawenda lekarska jest pożytecznym ziołem leczącym problemy układu pokarmowego (niestrawności, wzdęcia żołądka).
Układ nerwowy - pożyteczne zioło w czasie bólów głowy, depresji, problemów ze spaniem. Lawenda lekarska jest również stosowana na astmę, gdzie nerwowość jest jednym z powodów wywoływania jej. Lawenda lekarska jest dodawana do kremów, maści i wykorzystywana do smarowania bolących stawów jako środek zmniejszający ból. Kremy lub oleje z zawartością lawendy lekarskiej znalazły zastosowanie zewnętrzne w leczeniu nerwobólów.
UŻYCIE

KWIATY:
NAPAR - Stosować na wyczerpanie nerwowe, napięciowe bóle głowy lub podczas akcji porodowej. Napar z lawendy lekarskiej działa również korzystnie na kolkę oraz niestrawności pokarmowe. Słaby napar z lawendy lekarskiej (25% normalnej mocy ) można podawać dzieciom na kolkę, drażliwość lub podniecenie emocjonalne.
NALEWKA - Stosować nie więcej niż 5ml, dwa razy dziennie, na bóle głowy i depresje.
DO PŁUKANIA JAMY USTNEJ - Stosować na nieświeży oddech.
OLEJEK AROMATYCZNY:
KREM - Dodać kilka kropel olejku lawendowego do kremu rumiankowego i smarować tym skórę w czasie egzemy.
LOTION - Dodać kilka kropel olejku lawendowego do niewielkiej ilości wody i smarować tym poparzenia słoneczne oraz oparzenia gorącą wodą lub parą.
MAŚĆ DO SMAROWANIA KLATKI PIERSIOWEJ - Dodać 1ml olejku lawendowego i 5 kropel olejku rumiankowego do 10ml oleju podstawowego. Smarować ciało w czasie astmatycznych i oskrzelowych skurczów.
PŁUKANKA DO WŁOSÓW - Rozpuścić 5-10 kropli olejku lawendowego w wodzie i używac na wszy lub gnidy.
OLEJEK DO MASAŻU - Rozpuscić 1ml olejku lawendowego w 25ml oleju podstawowego i wmasowywać w bolące mięśnie. Rozpuścić 10 kropli olejku lawendowego w 25ml oleju podstawowego i masować skronie oraz kark szyji w czasie bólów napięciowych głowy lub przy pierwszych objawach pojawiania się migreny.
OLEJ - Stosować nierozcieńczony olejek lawendowy na ugryzienia i użądlenia owadów. Rozpuścić 10 kropli olejku lawendowego w 25ml oleju podstawowego i używac w czasie udaru słonecznego lub stosować w celu uniknięcia poparzenia słonecznego (uwaga: nie jest to skuteczna blokada przeciwsłoneczna).

ZBIÓR I KONSERWACJA

Zbierać kwiaty i łodygi lawendy lekarskiej w suchy dzień przed upałem. Związać łodygi zioła w pęczki i powiesić je w ciepłym, zacienionym i przewiewnym miejscu do wyschnięcia. Proces suszenia może trwać kilka tygodni. Kiedy łodygi lawendy lekarskiej są bardzo suche, obrywać kwiaty i umieścić je w szczelnie zamkniętym pojemniku. Dla celów sporządzenia potpuri, obrywać kwiaty do wysuszenia jak tylko pączki zaczynają się otwierać.
POTPURI Z LAWENDY

* 3 szklanki suszonych pączkow lawendy lekarskiej
* 2 łyżki stołowe suszonych skórek cytryny
* 4 łyżki stołowe sproszkowanego korzenia orysu
* 4 łyżki stołowe suszonej mięty zielonej
* 2 łyżki stołowe suszonej bazyli
* 2 łyżki stołowe suszonego rozmarynu
* 1 łyżeczka sproszkowanego kwasu benzoesowego
* 6 kropel olejku lawendowego

Zmieszać wszystkie składniki z wyjątkiem olejku lawendowego. Dodawać po kropli olejku lawendowego, jednocześnie mieszając suszone zioła. Mieszaninę zamknąć i trzymać w suchym, przewiewnym, ciepłym miejscu przez około 6 tygodni, potrząsając codziennie. Mieszaninę umieścić w ozdobnym kontenerze ze szklanym korkiem.
ODSTRASZACZ LAWENDOWY NA MOLE

Mieszaninę lawendy oraz innych ziół umieścić w małych torebkach i powiesić w szafie z ubraniami lub w szufladach z odzieżą, aby odstraszyć mole i nadać miły zapach ubraniom.
Zioła powinny być użyte w równych proporcjach, suszone i zmiażdzone.

* Liście lawendy lekarskiej
* Kwiaty lawendy lekarskiej
* Liście rozmarynu i ruty

Zmieszać wszystkie składniki i stosować do wypełniania torebek z lekkiego materiału. Można je przyozdobić wstążeczkami.
LAWENDOWY CUKIER

Przechować dwie lub trzy suszone główki lawendy lekarskiej w szczelnie zamkniętym słoju z mączką cukrową. Lawenda da przyjemny zapach cukrowi. Taki cukier może być używany (oczywiście w umiarze) do deserów, np. prostych ciast ponczowych, kremów z mleka i jaj lub do lodów.
Powrót do góry
Referencje : : Kontakt : : Dementi : : Linki
©2005-2009 zielnik.herbs2000.com

Bazylia właściwa.

Występowanie.
Bazylia pochodzi z tropikalnej części Azji.W Europie jest uprawiana od XVI w.najpierw jako roślina doniczkowa.Obecnie uprawia się w wielu krajach europejskich,również i w Polsce.

Skład chemiczny.
Ziele bazylii zawiera do6% garbników,do 1,5% olejku,saponiny oraz glikozydy.

Zastosowanie.
Właściwości lecznicze były znane już w starożytności jako środek pobudzający soki trawienne i regulujący trawienie,w schorzeniach wątroby i woreczka żółciowego,w schorzeniach nerek i pęcherza w stanach zapalnych jamy ustnej.Obecnie bazylia ma nie wielkie zastosowanie jako środek rozkurczowy,poprawiający apetyt i ułatwiający trawienie.Zewnętrznie na trudno gojące się rany.Główne zastosowanie jako przyprawa do wszelakich sałatek,sosów,mięs,ryb,jaj.twarogu.Używa się również do wódek.

Berberys zwyczajny.

Występowanie.
Występuje w całym kraju na miedzach w zaroślach,na brzegach lasów,parkach itd.

Surowiec leczniczy,
Surowcem jest kora oraz owoc.

Skład chemiczny.
W korze występują alkaloidy-berberyna,ponadto związki żywicowe,śluzy,garbniki i sole mineralne.Owoce zawierają cukry,kwasy organiczne,antocyjany,Wit.C ,pektyny,garbniki,sole mineralne.

Zastosowanie.
Jako lek berberys był stosowany przez medycynę babilońską i indyjską.Szersza zastosowanie znalazł w średniowieczu w leczeniu żółtaczek i malarii.W leczeniu ludowym odwary z korzenia lub kory były stosowane przeciw kolkom macicznym oraz cierpieniu wątrobowym.
Obecnie kora jest rzadko wykorzystana w postaci odwarów .Ze względu na silne działanie należy zachować ostrożność.Wyizolowana z kory berberyna jest stosowana w przewlekłym zapaleniu wątroby i niedostatecznym wydzielaniu żółci.Niekiedy jest stosowana w leczeniu morfinizmu.Roślinę tę stosujemy w chorobach jelit dlatego że przepisuje się niszczenie bakterii chorobotwórczych[Crohna].przetwory z berberysu nie należy stosować przez długi czas,gdyż mogą nie korzystnie wpłynąć na trzustkę i wątrobę.W celach leczniczych stosujemy napar z kory lub korzeni.owoce parzmy i pijemy jako napój witaminowy.

Borówka czernica.

Występowanie.
Jest krzewinka rosnącą w dużych skupiskach w lasach.Owoce granatowoczarne z woskowym nalotem,w środku czerwone,wypełnione drobnymi nasionkami.

Skład chemiczny.
Owoce borówki zawierają barwniki antocyjanowe,związki flawonowe,kwasy organiczne,cukry,pektyny,Wit.B1,C,oraz prowitaminę A.Liście zawierają chlorofil,karotenoidy,związki flawonoidowe,garbniki,kwasy organiczne,arbutynę.

Zastosowanie.
Borówka czernica jest stosowana w medycynie od średniowiecza.W lecznictwie ludowym wiele krajów owoce stosowano przy biegunce,a w dużych dawkach przeciw pasożytom przewodu pokarmowego.
obecnie suszone owoce stosuje się w schorzeniach przewodu pokarmowego jako środek ściągający i przeciwbiegunkowy.Wchodzą w skład mieszanki Tannosan.Owoce wywierają też pewien wpływ na zapalenie gardła i zapalenie błon śluzowych.Świeże owoce wywierają działania przeczyszczające.Liście są stosowane jako moczopędny,ściągający i przeciwzapalny składnik mieszanek ziołowych stosowanych w schorzeniach moczowych m.in.w zapaleniu nerek,miedniczek nerkowych,kamicy nerkowej.Wykazują również działanie obniżające poziom cukru.
Owoce borówki znajdują również zastosowanie w gospodarstwie domowym,wyrabia się z nich soki,dżemy,konfitury.Stosowane są też do podbarwienia win.

Balsam of Peru.

Występowanie.
Drzewo Myroxylon pereirae jest charakterystyczne dla całej Ameryki Środkowej.Obecnie można też spotkać ten gatunek w Azji.

Surowiec leczniczy.
Żywica,kora,korzeń,liście,owoce.

Skład chemiczny.
Wydzielina kory jest substancją stałą w temperaturze pokojowej,a po ogrzaniu w temperaturze 60 stopni upłynnia się i staje się plastyczną masą.Nierozpuszczalna w wodzie,dobrze natomiast rozpuszcza się a alkoholu,eterze,chloroformie.Zawiera główne olejki eteryczne.

Zastosowanie.
Preparaty z kory zażywane są w schorzeniach dróg oddechowych,przeziębieniach,zapaleniu płuc i gruźlicy.Stosowany jest też zewnętrznie na rany bakteryjne,otarcia ropne i owrzodzenia skórne.Przynosi również ulgę w przypadku wrzodów trawiennych,w bólach głowy oraz bólach urazowych.Są też doniesienia o leczeniu chorób wenerycznych.O jej działaniu świadczy fakt że stosowana jest w leczeniu biegunek,czerwonki,upławów,grzybicy,odparzeń skórnych.Preparaty z owoców i liści zawierające żywicę były od dawna używane w celu leczenia grypy,stanów gorączkowych,astmy,nieżytu nosa,reumatyzmie.