Brzoza brodawkowata./Brzoza omszona.

Występowanie.
Występuje niemal w całej Europie.Obydwa gatunki występują pospolicie w kraju,rośnie na glebach suchych i piaszczystych.Omszona w miejscach wilgotnych,nad brzegami strumieni.

Surowiec.
Surowcem są liście oraz sok obydwa składniki zbieramy wczesną wiosną.

Skład chemiczny.
Liście brzozy zawierają glikozydy flawonowe,saponiny,związki żywicowe,gorycze,sole mineralne,Wit.C.

Zastosowanie.
Brzoza znana była już w średniowieczu.W lecznictwie ludowym stosowano sok z korzeni i pni,gałązek brzozy.Dziegieć otrzymywany z drzewa używany był jako środek przeciwświerzbowy,przeciwgrzybiczny i w leczeniu ran.
Obecnie liście brzozy zaleca się głównie jako łagodnie działający nie drażniący nerek i pęcherza,środek moczopędny i dezynfekujący drogi moczowe.Ponadto jako środek przeciwreumatyczny i napotny.W chodzi w skład mieszanki ziołowej przeciwreumatycznej Reumosan,moczopędnej Urosan,przeciwgorączkowej Pyrosan ,granulatów Reumogran i Urogran oraz pasty ziołowej Fitolizyna stosowanej w kamicy nerkowej.
Wchodzi taż w skład preparatów stosowanych pomocniczo w leczeniu łuszczycy Betasol,Betagran.Ze świeżych liści wytwarza się sok stosowany w chorobach nerek,obrzękach na tle niedomagań krążenia.Napar z pączków pomaga w schorzeniach dróg żółciowych i białkomoczu.

Bukwica lekarska.

Występowanie.
Występuje na całym niżu,rzadziej na terenach podgórskich.Rośnie na łąkach,w zaroślach.

Surowiec.
Jest ziele bukwicy,zbiera się na początku kwitnienia rośliny.Ścina się górne części pędów oraz liście odziomkowe.

Skład.
W zielu bukwicy występują garbniki,cholina,gorycze,ślady olejku,sole mineralne.

Zastosowanie.
Bukwica znana była w starożytności,opisywał ją Hipokrates,a w średniowieczu Paracelsus.
Obecnie w lecznictwie ziele Bukwicy stosowane głównie jako środek przeciwbiegunkowy,zapobiega krwawieniu z naczyń krwionośnych układu pokarmowego.Zewnętrznie używa się na wrzody,czyraki,trudno gojące się rany,przy owrzodzeniach podudzi oraz do moczenia stóp przy nadmiernej potliwości.Liście stosowane są niekiedy jako namiastka herbaty.

Buławinka czerwona. roślina trująca.

Występowanie i opis.
Sporysz jest stadium przetrwalnikowym grzyba pasożytującego na zbożach i trawach.Występuje w miejscu ziaren w postaci ciemnofioletowych,prawie czarnych rożków.Dla celów leczniczych pozyskuje się sporysz występujący na życie

Surowiec.
Surowcem zielarskim są przetrwalniki grzyba buławinka czerwona zwana sporyszem.Materiałem do zakażenia żyta są zarodniki wyhodowane na pożywce w kolbach.Z grzybni w odpowiednich proporcjach przygotowuje się zawiesinę,a następnie zakaża żyto.

Skład.
W sporyszu występuje ponad 20 alkaloidów,z których znaczenie lecznicze mają pochodnie kwasu lizergowego:ergometryna,ergotamina,ergokrystyna,ergokryptyna.
Sporysz jest silną trucizną wywołującą silne i długotrwałe skurcze naczyń krwionośnych.W czasach gdy nie czyszczono zboża sporysz dostawał się do maki i często wywoływał zatrucia nawet masowe.
Objawy to drgawki,kurcze,mrowienie palców które stopniowo sinieją i obumierają.

Zastosowanie.
Leki ze sporyszu są szeroko stosowane w ginekologii przeciw krwawieniom,nadmiernemu miesiączkowaniu.środek przyspieszający obkurczanie się macicy,w migrenach.Preparaty zawierające zespół alkaloidów sporyszu np.Bellergot stosowany w nerwicach.

Bylica boże drzewko.

Występowanie.
Bylica pochodzi z krajów śródziemnomorskich i Bliskiego Wschodu.W Polsce uprawiana jest na małą skalę.Można ją spotkać w ogródkach i parkach jako roślinę zdziczałą.Bywa uprawiana na działkach i w ogrodach jako roślina ozdobna,a odpowiednio przycinana nadaje się na żywopłoty.

Surowiec.
Surowcem zielarskim jest ziele bożego drzewka.

Skład chemiczny.
Ziele bożego drzewka zawiera kumaryny,olejek,garbniki,gorycze,kwasy organiczne i znaczne ilości soli mineralnych.

Zastosowanie.
Obecnie w lecznictwie ziele bożego drzewka jest wysoko cenione jako środek żółciopędny i żółciotwórczy oraz wzmagający wydzielanie soku żołądkowego.Wykazuje też działanie przeciwzapalne.Stosowane jest w schorzeniach wątro9by i pęcherzyka żółciowego przebiegających z niedostatecznym wydzielaniem żółci,przy braku apetytu,nadmiernej fermentacji jelitowej,biegunkach.Stosowana jest również przeciw robakom[owsiki]u dzieci.
Świeże lib suszone liście o aromatycznym cytrynowym zapachu i gorzkim smaku używane są jako przyprawa do sosów i tłustego mięsa,do twarogów,sałatek.
Liście bożego drzewka znalazły również zastosowanie w produkcji wódek ziołowych.

Bylica estragon.

Występowanie.
Roślina wieloletnia,kwiaty zielonkawożółte.Rośnie dziko w krajach śródziemnomorskich,Azji środkowej i Ameryce Północnej.W Polsce uprawiana jest wyłącznie forma niemiecka,o ciemnozielonych liściach i intensywnym zapachu.

Surowiec.
Surowcem jest ziele estragonu,najczęściej uprawia się po ziemniakach lub warzywach.

Skład chemiczny.
W zielu estragonu występują olejki eteryczne,flawonoidy,pochodnie kumaryny,garbniki,związki gorzkie,substancje mineralne.

Zastosowanie.
Estragon był mało znany w starożytności w pracach lekarza Galena znajduje się wzmianka że wyrabiano z niego leki.Matthioli polecał go jako lek skuteczny przeciw cholerze.W lecznictwie ludowym stosowany był jako środek regulujący przemianę materii.
obecnie używany jest jako lek przeciwzapalny i przeciwskurczowy w przewlekłych schorzeniach żołądka i jelit.Przeciwdziała nadmiernej fermentacji jelitowej.Stosowany jest również jako składnik mieszanek żółciopędnych i żółciotwórczych.Duże znaczenie ma jako pikantna i konserwująca przyprawa.Używany jest w przemyśle spożywczym do produkcji octu estragonowego,musztardy,sosów,sałatek,marynat,zup,pieczeni,potraw z drobiu.poprawia smak potraw nie solonych z tego też powodu osoby mające zalecenia diety nie bez słonej chętnie go stosują.

Bylica piołun.

Występowanie.
Występuje w całej Polsce,szczególnie na przydrożnych nieużytkach i leśnych polanach.

Surowiec leczniczy.
Surowcem zielarskim jest ziele piołunu.Ścina się ulistnienie i rozkwitające kwiaty.

Skład chemiczny.
Zioło zawiera olejek eteryczny którego głównym składnikiem jest alkohol tujol i keton tujon.Ponadto występują związki goryczowe,kwasy organiczne,oraz dużo soli mineralnych.

Zastosowanie.
Piołun jako środek leczniczy znany był w starożytnym Babilonie i Asyrii.Grecki lekarz Hipokrates wymienia go jako lek żołądkowy oraz stosowany w żółtaczce.
W lecznictwie oficjalnym wiele krajów ziele piołunu stosuje jako aromatyczno-gorzki lek pobudzający trawienie i przeciwskurczowy w przewlekłym nieżycie jelit.Madaus uzyskał dobre wyniki w leczeniu niestrawności,przy zaburzeniach kwasoty żołądka oraz w schorzeniach wątroby i woreczka żółciowego.
Stosując piołun należy pamiętać że zawarty w nim tujon wywołuje podrażnienia w większych dawkach.
Wyciąg z ziela wchodzi skład płynu Artemisol przeciw wszawicy.Utarte na drobny proszek ziele można stosować to tępienia pcheł i pluskiew.
W przemyśle piołun stosowany jest do wódek ziołowych.Znajduje on również zastosowanie jako przyprawa kuchenna np.do golonki,pieczeni wieprzowej,czerwonego barszczu,ostrych sosów.
Nie wolno go stosować w czasie ciąży.

Centuria pospolita.

Występowanie.
Występuje na łąkach,suchych zboczach,brzegach lasów.Jest objęta częściową ochroną.

Surowiec.
Surowcem jest ziele tysiącznika-centuria.

Skład chemiczny.
Surowiec zawiera gorycz glikozydową-gencjopikrynę,związki flawonoidowe,cukry,kwasy organiczne,związki żywicowe,sole mineralne.

Zastosowanie.
Wartości lecznicze znane były Hipokratesowi.Później opisywali ją Galen,Pliniusz.Zalecali jako lek gojący rany,żółciopędny i pobudzający miesiączkowanie.
W leczeniu ludowym w postaci odwarów leczono:hemoroidy,schorzenia żołądka,woreczka żółciowego,wątroby.
Obecnie w lecznictwie jako środek gorzki ułatwiający trawienie,często w mieszankach z innymi surowcami.Zalecany szczególnie przy wyczerpaniu organizmu i osłabieniu funkcji trawiennych,po przebytych chorobach i zabiegach chirurgicznych.W chodzi w skład nalewki Tinctura amara i preparatu Calmagina stosowanego w przewlekłych chorobach przewodu pokarmowego ,nieżytach żołądka,zwłaszcza z obniżoną kwasowością,zaburzeniach wydzielania żółci,braku apetytu,nadmiernej fermentacji..
Zioło na krótko obniża ciśnienie krwi.

Chmiel zwyczajny.

Występowanie.
Chmiel pochodzi prawdopodobnie z Azji,obecnie w stanie dzikim występuje prawie na całej kuli ziemskiej głównie w strefie umiarkowanej.Uprawę chmielu rozpoczęto w średniowieczu na początku w Szwajcarii,następnie w innych krajach.obecnie uprawia się go prawie wszędzie ze względu na szyszki które są niezastąpione przy produkcji piwa.

Surowiec.
Szyszki.

Skład chemiczny.
W szyszkach chmielu występuje olejek którego głównymi składnikami są:micen,humulen i kariofilen.Poza tym zawierają gorzkie związki żywicowe:lupulon,flawonoidy,garbniki.Lupulina zawiera 1-6% olejku,do 50% związków żywicowych oraz woski i tłuszcze.

Zastosowanie.
Chmiel od dawna był stosowany w medycynie ludowej jako środek moczopędny i regulujący krwawienie miesięczne.Obecnie szyszki i lupulina są stosowane jako środek uspokajający,bezsenności,zaburzeniach miesiączkowania i nadmiernej pobudliwości płciowej.ponadto jako środek w zaburzeniach trawienia przebiegających z niedostatecznym wydalaniem soków trawiennych i nadmierną fermentacją jelitową,poprawiający apetyt i ułatwiający trawienie pokarmów.Zewnętrznie odwar z szyszek stosuje się do okładów na wrzody,liszaje.W kosmetyce również stosuje się szyszki do kremów,kąpieli,pielęgnacji włosów:zapobiegają łysieniu i tworzenie się łupieżu,zmniejszają łamliwość włosów.

Chaber bławatek.

Występowanie.
Występuje jako chwast roślin uprawnych,zwłaszcza zbóż ozimych.

Surowiec.
Surowcem jest kwiat [kwiatki brzeżne].

Skład chemiczny.
W kwiatkach występuje niebieski barwnik cyjanina do 15%,gorycz centauryna,śluz,garbniki,Wit.C ,sole mineralne z dużą zawartością magnezu i potasu.

Zastosowanie.
W lecznictwie ludowym kwiat stosowany był w leczeniu wątroby,zaburzeniach menstruacyjnych oraz do płukania jamy ustnej.Obecnie stosuje się jako środek łagodnie moczopędny szczególnie gdy przebiegają z obrzękami,zwłaszcza u dzieci, jest też środkiem żółciopędnym.

Chrzan pospolity.

Występowanie.
Rośnie w stanie dzikim i w uprawach ogrodowych.Chrzan zdziczały jest trudny do wytępienia.

Surowiec.
Surowcem są świeże korzenie i liście.

Skład chemiczny.
korzeń chrzanu zawiera glikozyd synigrynę,rozpadającą się na cukier,olejek gorczyczny o działaniu bakteriostatycznym,Wit.C,węglowodany,tłuszcze,związki azotowe,sole mineralne zwłaszcza potasu,wapnia i fosforu.

Zastosowanie.
Korzeń chrzanu w Niemczech i Francji od wieli lat był stosowany w medycynie wielu krajach.Świeży sok zmieszany z miodem stosowano w chorobach wątroby.W Bułgarii jako środek pobudzający apetyt ,ułatwiający trawienie,przy podagrze i reumatyzmie,jako środek moczopędny.Podobnie w Rosyjskiej medycynie przy bólach artretycznych,kolce wątrobowej,kolce płucnej.
Sok z amoniakiem używano do wcierań przy naderwaniu ścięgien,zapaleniu ścięgien.okłady ze świeżego chrzanu-utartego na trudno gojące się rany.W Indiach z utartego chrzanu zalecano przy zapaleniu nerwu kulszowego.
Utarty chrzan zmieszany z octem,śmietaną,cukrem jest powszechnie używaną odkażającą i ułatwiającą przyprawą do mięsa,wędlin,ryb.Ze względu na swe właściwości konserwujące od dawna był używany do przechowywania zapasów mięsa przez żeglarzy.Suchy korzeń wchodzi w skład pieprzu ziołowego.
Liście z chrzanu dodaje się do kiszonych i marynowanych ogórków.

Cebula jadalna.

Występowanie.
Cebula pochodzi z Azji zachodniej.Wzmianki pierwsze o spożyciu cebuli w Polsce pochodzą z XIV w.Obecnie jest powszechnie uprawiana.

Surowiec.
Surowcem jest cebula i łuski cebuli.

Skład chemiczny.
Występuje olejek drażniący,ponadto:cukry,kwasy organiczne,flawonoidy,saponiny,glikozydy,związki azotowe,Wit.C,B1,B2,,prowitamina A.Popiół jest bogaty w krzemionkę,sole potasu,fosfor,żelazo,fluor,siarkę
Łuski cebuli zawierają flawonoidy,kwercetynę.

Zastosowanie.
W medycynie ludowej miazgę z cebuli [podpieczona]stosowano na stare rany,postrzały,wrzody,oraz jako środek moczopędny w puchlinie wodnej,i jako środek przeciw pasożytom.
Stosuje się też zupy cebulowe szczególnie we Francji jako lek dietetyczny w cukrzycy.Świeży sok stosowany jako środek przeciw grypie,pobudzający apetyt,zwiększający wydzielanie soków trawiennych,polepszający przyswajanie pokarmów,jak również w chorobach zapalnych jelit,zaparciach,ponadto przy nadciśnieniu na tle miażdżycy.
Wyciąg alkoholowy z cebuli jest lekiem spisowym w Rosji stosowany w schorzeniach dróg moczowych zwłaszcza w kamicy.
Cebula ma ogromne znaczenie w żywieniu,można ją dodawać do sałatek,kanapek,do potraw gotowanych,pieczonych,duszonych.Również często spożywa się popularny szczypior.
W praktyce kosmetycznej również cebula jest wykorzystana.Z łupin cebuli można robić wywar i stosować jako lek przeciw biegunce.

Bocznia piłkowana.

Bocznia jest małą palmą rosnącą dziko w południowej części USA.U nasady każdego liścia znajduje się najeżona kolcami szypuła.Ta żyjąca około 700 lat roślina jest niemal niezniszczalna,opiera się bowiem zarówno suszy,jak i szkodnikom czy pożarom.

Surowcem leczniczym są jej ciemnoniebieskie owoce,które zbiera się zwykle w sierpniu i wrześniu.

Bocznia piłkowana była od dawna znana w medycynie ludowej.Indianie cenili jej zdolności leczenia chorób dróg moczowych.
Lekarze włoscy,niemieccy,francuscy-przepisują preparaty z boczni w przypadkach łagodnego powiększenia prostaty.Naukowcy sądzą,że bocznia łagodzi objawy rozrostu na wiele sposobów.Przede wszystkim wpływa na stężenie hormonów,działa przeciwzapalnie i zmniejsza obrzęk tkanek.
Bocznia wywołuje mniej działań niepożądanych i działa o wiele szybciej niż leki konwencjonalne.Poprawa jest zauważalna po 30 dniach.
Badania wykazały że bocznia pobudza układ odpornościowy,znajduje wiec zastosowanie w leczeniu zakażeń prostaty i dróg moczowych

Caigua.

Występowanie.
Pochodzi z Peru.Porasta tereny o klimacie ciepłym i wilgotnym na wybrzeżu i w górach oraz w Amazonii od Boliwii do Meksyku.

Surowiec leczniczy.
owoce,liście,nasiona.

Skład chemiczny.
Dojrzałe owoce są bogate w sole mineralne,pektyny,włókno pokarmowe,substancje białkowe,węglowodany i substancje tłuszczowe.

Zastosowanie,
Surowy lub podgotowany owoc jest specyfikiem stosowanym w leczeniu cukrzycy.Ma działanie przeciwbólowe,w schorzeniach układu oddechowego.Sok z owocu używa się w leczeniu zapalenia ucha.
W zaburzeniach dotyczących układu krążenia spożywa się surowe owoce bo oczyszczają tętnice z cholesterolu.Podwyższone ciśnienie tętnicze jest wskazaniem do stosowania herbaty z nasion caigui.Owoce i liście mają działanie przeciwzapalne,po zmiażdżeniu można je stosować w formie okładów.W zapaleniu migdałków gotowanego z oliwą owocu można używać do płukania gardła,a płyn uzyskany z owoców gotowanych w mleku stosuje się w anginie.Zmielone nasiona przyjmuje się na czczo w celu wyeliminowania pasożytów.odwar sporządzony z owoców bez pestek ma działanie obniżające poziom cholesterolu oraz moczopędne.

Carqueja.

Występowanie.
Roślina rdzennie andyjska,obecnie występuje od Kolumbii do Boliwii i Chile.W Peru na stanowiskach na wysokości od 500 do 4500 m n.p.m.

Surowiec.
Cała roślina,a głównie łodygi i liście.

Skład chemiczny.
Surowiec ma w swoim składzie olejek eteryczny zawierający:baccharoninę,apigeninę,kemferol,norpinen,ledol,flawonoidy:glikozydy,hispidulinę,luteolinę,neoptynę,kwercetynę,żywice,saponiny.

Zastosowanie.
Napar z liści używany jest przez mieszkańców Amazonii jako środek przeciwmalaryczny oraz przeciwko bólom związanym z cyklem menstruacyjnym,a także bólom żołądka towarzyszące wrzodom.Jego stosowanie związane jest również ze stanami zapalnymi żołądka,niestrawnością,schorzeniami wątroby i woreczka żółciowego - łącznie z eliminowaniem kamieni żółciowych.
nalewką sporządzoną z liści naciera się bolące miejsca w przypadku bólów reumatycznych,przy skręceniach i zwichnięciach.
Ma też właściwości detoksykujące i poprawiające obraz krwi a anemii.
W fitoterapii peruwiańskiej wykorzystuje się surowiec w cukrzycy i dnie moczanowej.Diterpenoidy zawarte w zielu okazały się skuteczne przeciwko komórkom raka.

Czosnek.

Występowanie.
Czosnek pochodzi z Azji środkowej skąd został rozpowszechniony praktycznie na całą Europe.

Surowiec leczniczy.
Surowcem są cebule czosnku.

Skład chemiczny.
Czosnek zawiera olejek o intensywnym zapachu,związek siarkowy allinę,cukry,śluzy,Wit.C.

Zastosowanie.
Czosnek zapobiega chorobą serca,sprawia że płytki krwi rzadziej tworzą skrzepy co zmniejsza ryzyko zawału.Wiadomo też że czosnek rozpuszcza też białka przyspieszające powstawanie miażdżycy.Obniża ciśnienie krwi,ponieważ rozszerza naczynia krwionośne i poprawia krążenie.
Czosnek wykazuje właściwości przeciwnowotworowe,ustalono że wyjątkowo skutecznie zapobiega nowotworom układu trawiennego,sutka i prostaty.Zapobiega też tworzeniu się azotynów wywołujące raka żołądka oraz wspomaga działanie układu immunologicznego.
Czosnek jest skutecznym w walce z mikroorganizmami chorobotwórczymi :bakteriami,wirusami,grzybami.
Z czosnku wysuszonego produkowany jest preparat Alliofil znajdujący zastosowanie w leczeniu:ropnych zapaleń skory,przetok ropnych,posocznic,przewlekłego zapalenia oskrzeli,ostrych schorzeń układu pokarmowego,schorzeń układu moczowego,źle gojących się złamań kostnych
Czosnek jest wykorzystany w gospodarstwie domowym jako konserwująca przyprawa do potraw.

Dzięgiel chiński.

Dzięgiel rośnie dziko w wielu rejonach Azji.Dzięgiel chiński nazwany jest teżong quai,dong qui,tang kuie.

Działanie.
Dzięgiel chiński jest tradycyjnie stosowany w leczeniu dolegliwości miesiączkowych i związanych z menopauzą.Twierdzi się że reguluje cykle,łagodzi objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego ,bóle miesiączkowe i uderzenia gorąca,a także zmniejsza suchość pochwy w okresie menopauzy.
Dodatkowe korzyści wynikające z przyjmowania leku to:rozszerza naczynia krwionośne,ułatwiając pracę serca,ale nie jest stosowany do obniżenia ciśnienia krwi.Dodatkowo wpływa na poprawę krążenia obwodowego.

Skutki uboczne.
Dzięgiel chiński miewa działanie przeczyszczające,a także może spowodować bardzo obfite miesiączkowanie.Stosując go należy unikać słońca.

Dziurawiec.

Występowanie.
Rośnie na miedzach,przy drogach,na skraju lasu,na wzgórzach i łąkach,kwitnie od czerwca do września.

Surowiec leczniczy.
Liście,kwiaty,łodygi.

Skład chemiczny.
Surowiec zawiera do 12% garbników,do 4% flawonoli pochodnych kwercetyny,barwnik hyperycynę,ponadto Wit.C,K,kwas nikotynowy.

Zastosowanie.
Dziurawiec jest równie skuteczny jak leki przeciwdepresyjne,pomaga leczyć lęki,stresy,zespół napięcia przedmiesiączkowego,zespół przewlekłego zmęczenia,przewlekle bóle,korzystnie wpływa na sen szczególnie w przypadkach depresji połączonej ze zmęczeniem,sennością i brakiem energii.może również ułatwić leczenie depresji sezonowej pojawiającej się jesienią i zimą.
Dodatkowe korzyści wynikające z przyjmowaniem dziurawca to działanie przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne,badania udowodniły że zwalcza wirusa opryszczki zwykłej i grypy oraz wirusa Epsteina i Barr[wywołującego mononukleozę zakaźną].Wstępne testy pozwalają sądzić ze może odegrać pewną rolę w leczeniu AIDS.
Po zastosowaniu maści z dziurawca na żylaki odbytu ustępują pieczenie i świąd.

Maria Treben poleca:
Herbatki z dziurawca na :uszkodzenia nerwów i dolegliwości nerwowe,urazy spowodowane uderzeniem,podźwignięcia,biegunka,zapalenie nerwu trójdzielnego,zaburzenia mowy,niespokojny sen,napady histerii,lunatyzm,moczenie nocne,depresje,nieregularne miesiączki.
Olej z dziurawca:otwarte rany,świeże zranienia,wylewy krwawe,obrzęki gruczołów,szorstkiej skórze twarzy,bólach pleców,mięśniobólu lędźwiowym,rwie kulszowej,reumatyzmie,rany oparzeniowe,oparzenia słoneczne,.

Skutki uboczne .
Osoby o jasnej karnacji nie powinny przebywać na słońcu w czasie kuracji dziurawcem.

Dąb szypułkowy.

Występowanie.
Drzewo długowieczne.Dęby rosną w lasach,parkach,przy zabudowaniach.

Surowiec.
Surowcem kora,żołędzie,liście.

Skład chemiczny.
Surowiec zawiera 20% garbników,barwniki flawonowe,pektyny,śluzy,związki żywicowe,tłuszcze.

Zastosowanie.
W formie odwaru jest stosowana [kora] w schorzeniach przewodu pokarmowego,w nieżycie żołądka i jelit,przy uporczywych biegunkach.Łagodzi stany zapalne błon śluzowych.Niekiedy wykorzystuje się też w chorobach nerek i pęcherza moczowego.
Zewnętrznie odwar może być używany do kąpieli w przewlekłych schorzeniach skóry,przy odmrożeniach i oparzeniach.
liście wykorzystane są w gospodarstwie domowym do kiszenia ogórków.
Z młodych żołędzi sporządzać można namiastkę kawy która jest bardzo smaczna.

Drapacz lekarski.

Występowanie.
Drapacz rośnie dziko w basenie morza śródziemnomorskiego,w Azji Mniejszej,na Kaukazie,w Iranie,Syrii,spotkać go można w formie zdziczałej w Europie Środkowej.W Polsce na Śląsku i na Mazurach.

Surowiec.
Surowcem jest ziele drapacza,kwiaty i liście zbierane w czasie kwitnienia w lipcu i sierpniu.

Skład chemiczny.
Ziele drapacza zawiera:gorzki glikozyd,garbniki,flawonoidy,ślady olejku,znaczne sole mineralne-magnez,potas,wapń,jod.

Zastosowanie.
napar z drapacza wzmaga apetyt i wydzielanie soków trawiennych,zmniejsza nadmierną fermentacje w jelitach,uzupełnia sole mineralne.W chodzi skład mieszanki Diagestosan.Ponadto jest zalecany w chorobach dróg oddechowych,reumatycznych i przy złej przemianie materii.
Zewnętrznie jest stosowany:wrzody,czyraki,odmrożenia,trudno gojace i ropiejące rany.

Dziewanna wielokwiatowa.

Występowanie.
Występuje na słonecznych wzgórzach,zrębach leśnych,nieużytkach.

Surowiec.
Surowcem są kwiaty,które zbieramy sukcesywnie w dni pogodne,zrywając tylko żółte płatki.

Skład chemiczny.
Kwiaty zawierają:saponiny,związki flawonoidowe,śluzy,żółte barwniki,olejek lotny,związki tłuszczowe,węglowodany,kwas jabłkowy.

Zastosowanie.
Dziewanna ma działanie wykrztuśne,przeciwskurczowe i osłaniające,Jest stosowana w schorzeniach dróg oddechowych,oraz w zaburzeniach przewodu pokarmowego[kolka]
Zewnętrznie do okładów na oparzenia,stłuczenia w stanach ropnych skory i nerwobólach.