Ziemniak - niedoceniany i lekceważony, mimo że jedzony bardzo często. Bulwy ziemniaka zawierają cukry, białka, minerały, witaminy: C, B1, B6, D, PP, K, E, U. Z chwilą rozpowszechnienia się uprawy ziemniaka w Europie praktycznie wygasły epidemie szkorbutu. W lecznictwie ludowym tarte surowe bulwy zalecane są do okładania miejsc skóry poparzonych, a także porażonych przez egzemę lub inne choroby. Wdychaniem par ulatniających się podczas gotowania ziemniaków leczy się nieżyt górnych dróg oddechowych. Surowy sok ziemniaków stosowany jest do leczenia choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Tomatyna znajdująca się w ziemniakach działa hamująco lub niszcząco na niektóre grzyby i bakterie, a także przeciwdziała rozszerzaniu się naczyń krwionośnych, co ma duże znaczenie w leczeniu alergii.

Sałata - też niedoceniana, a niezwykle zdrowa. Liście sałaty zawierają cukry, białka, prowitaminę A, witaminy B1, B2, E, PP, K i C, znaczne ilości soli żelaza, wapnia, potasu, magnezu i jod. Sałata ceniona jest jako skład diety dla dzieci i osób chorych na cukrzycę. Poprawia trawienie, zapobiega zaparciom i działa moczopędnie. Sok sałaty zaleca się chorym na przewlekły nieżyt żołądka oraz chorym na wrzody żołądka i dwunastnicy. Przy zwiększonej pobudliwości emocjonalnej i bezsenności, chronicznym nieżycie żołądka, szkorbucie, nadciśnieniu i chorobach wątroby lecznictwo ludowe zaleca przecedzony i ostudzony napar ze świeżych rozdrobnionych liści. (stołowa łyżka na szklankę wrzątku).

Seler - zawiera witaminy C, B1, B2 i PP, sole potasu, wapnia i fosforu, flawony, glikozydy, asparaginę, kwas szczawiowy. Seler wchodzi w skład diety przy otyłości i neurozach. W lecznictwie ludowym korzenie, świeży sok z korzeni i nasiona są stosowane jako środek moczopędny, przeciwbólowy, przeciwmalaryczny i pobudzający. Napar z korzeni poprawia apetyt i trawienie. Sok i napar z selera zalecane są przy zaparciach, chorobach wątroby, nerek, pęcherza moczowego, pokrzywce alergicznej i zapaleniach skóry. W przypadkach chorób skórnych, ropiejących ran i wrzodów stosuje się świeże rozdrobnione liście lub nać selerowa.

Karczoch zwyczajny.

Występowanie.
Karczoch pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego.W krajach zachodnich uprawiany jest jako wieloletnia roślina warzywna.

Surowiec.
Surowcem jest ziele karczocha.

Sklad chemiczny.
Ziele karczocha zawiera cynarynę i inne kwasy organiczne,glikozydy flawonowe ,śluzy,pektyny,garbniki,sole mineralne.

Zastosowanie.
W ostatnich badaniach stwierdzono działanie żółciopędne,żółciotwórcze,oraz obniżające poziom cholesterolu i lipidów w surowicy krwi .Ponadto udowodniono działanie pobudzające czynności odtruwające wątrobę i ochraniające komórki wątrobowe.W postaci tabletek Cynarei stosowany jest w różnych schorzeniach wątroby..Wyciąg z ziela karczochów w postaci preparatu Cynarex może być używany przez dłuższy czas profilaktyczno i leczniczo.Zaleca się przyjmowanie preparatów z karczocha chorym na cukrzycę,łuszczycę w leczeniu pokrzywki,egzemy.

Kminek zwyczajny.

Występowanie.
Na surowiec zielarski pozyskuje się wyłącznie z upraw.

Surowiec.
Surowcem jest owoc,ziele.

Skład chemiczny.
Owoc kminku zawiera olejek,olej tłusty,Wit.A,D,flawonoidy.

Zastosowanie.
Obecnie kminek jest stosowany jako środek rozkurczowy,pobudzający wydzielanie soków trawiennych,hamujący nadmierny wzrost bakterii-choroby Crohna,Zespól jelita drażliwego,wrzodziejące jelito grube.Wykazuje słabe działanie moczopędne oraz pobudzające laktację u matek karmiących,zwykle stosuje się kminek z innymi ziołami o podobnym działaniu.Wchodzi w skład mieszanek Normosan i Diagestosan,syropu przeczyszczającego Rhelax i proszku Gastrochol zalecanego w zaburzeniach trawienia.
Największe znaczenie kminek ma w piekarnictwie,produkcji serów,wędlin oraz dodawany jest do przetworów domowych.Zmielone nasiona kminku wchodzą w skład pieprzu ziołowego i przyprawy curry.Jako przyprawa mogą służyć młode liście kminku.

Kocanka piaskowa.

Występowanie.
Kocanki występują na piaszczystych nieużytkach,miedzach,skarpach,brzegach lasów zwykle w większych skupiskach.

Surowiec.
Kwiatostan kocanki.

Skład.
Związki flawonoidowe,garbniki,substancje gorzkie,kwasy organiczne,niewielkie ilości olejku.

Zastosowanie.
Obecnie zalecana jest jako środek żółciopędny w chorobach wątroby i woreczka żółciowego,szczególnie w kamicy,zapaleniu woreczka.
Ponadto w gośćcu i schorzeniach skórnych spowodowanych złą przemianą materii oraz w nieżycie żołądka i nerwicy żołądka.Wchodzi w skład mieszanki Chalagoga II.

Kolendra siewna.

Występowanie.
Uprawiana jest prawie na cały świecie,w Polsce również.

Surowiec.
Owoc kolendry.

Skład.
W owocach występuje olejek-linalol,olej tłusty,kwasy organiczne,cukry,garbniki,Wit.C i sole mineralne.

Zastosowanie.
Obecnie owoc jest stosowany jako środek przeciwskurczowy,pobudzający trawienie i apetyt oraz hamujący nadmierną fermentację jelitową.Używany jest także jako środek żółciopędny,wykazuje działanie uspakajające.
Większe znaczenie ma owoc w przetwórstwie spożywczym.Wykorzystuje też kolendrę przemysł spirytusowy.

Koniczyna czerwona.

Występowanie.
Rośnie na łąkach,polanach leśnych,obrzeżach lasów,miedzach.

Surowiec.
Kwiaty i ziele koniczyny.

Skład.
W kwiatach i zielu koniczyny występują :flawony,flawonole,izoflawony,glikozydy,Wit.C,B1,B2,E,kwasy organiczne.

Zastosowanie.
W lecznictwie odwar z koniczyny stosuje się jako środek wykrztuśny,moczopędny i antyseptyczny przy zapaleniu pęcherza moczowego,oraz przy niedokrwistości,bolesnych i nadmiernych krwawieniach miesięcznych,a także przy dychawicy oskrzelowej.Zewnętrznie w postaci okładów przy oparzeniach i ropniach.
Sok ze świeżej koniczyny stosuje się jako środek przyspieszający gojenie się ran przy skrofulozie[przewlekła gruźlica węzłów chłonnych szyi u dzieci]

Konwalia majowa.

Występowanie.
Rośnie w różnego typu lasach,najlepiej rozwija się w lasach mieszanych.

Surowiec.
Surowcem jest ziele,kwiaty,liście.

Skład.
W kwiatach i liściach występują glikozydy nasercowe,ponadto flawonoidy,związki saponinowe i inne.

Zastosowanie.
Konwalij była stosowana od dawna w chorobach serca,epilepsji,obrzękach,febrze.W Anglii nalewka z kwiatów zalecana była od bólu głowy,jako środek zapobiegający wszelakim infekcją i wzmacniający system nerwowy.
obecnie konwalia należy do najcenniejszych roślin leczniczych i jest podstawowym składnikiem leków nasercowych.Wchodzi w skład kropli:Cardiol i Neocardina,mieszanki ziołowej Cardiosan,drażetek Convafrot i innych.
Preparaty z konwalii wzmacniają skurcze mięśnia sercowego,przy czym tylko nie znacznie zmniejszają częstotliwość skurczów.Glikozydy konwalii działają błyskawicznie i prawie zupełnie nie kumulują się w organizmie.
Preparaty mają działanie moczopędne i są silniejsze niż jakikolwiek lek stosowany przez lekarzy.
Stosowana jest również w postaci niewydolności serca,zwłaszcza u osób starszych cierpiących na dolegliwości:zmęczenia serca,kołatanie serca,niemiarowość serca,osłabienie skurczów,skłonność do obrzęków.
Nie muszę dodawać że leki z konwalii przepisuje tylko lekarz.

Koper ogrodowy.

Występowanie.
Uprawia się go prawie na całym świecie.

Surowiec.
Owoc kopru.

Skład.
Owoc kopru zawiera olejek,olej tłusty,karoten,sole mineralne.Świerze ziele zawiera Wit.C.

Zastosowanie.
Obecnie owoc kopru jest stosowany jako środek pobudzający apetyt,przeciwskurczowy oraz hamujący nadmierną fermentację ,ponadto jako środek moczopędny,uspokajający i mlekopędny.
Jest przyprawą niemal uniwersalną.

Koper włoski.

Występowanie.
Koper pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego.W rejonach naturalnych występuje jako roślina wieloletnia,w krajach Europy Środkowej uprawiana jest forma jednoroczna.

Surowiec.
Owoc kopru włoskiego.

Skład.
Owoc kopru zawiera olejek,tłuszcz,substancje białkowe,flawonoidy,woski,cukry,sole mineralne.

Zastosowanie.
Obecnie jest jeden z najniezbędniejszych leków dla niemowląt,działa łagodnie wykrztuśnie,pobudza ruchy robaczkowe jelit,co przeciwdziała wzdęciom i kolkom jelitowym,pobudza apetyt,działa mlekopędnie .Wchodzi w skład mieszanek Pektosan i Neopektosan zalecanych w chorobach górnych dróg oddechowych.
Z kopru włoskiego produkowany jest miód,stosowany w praktyce pediatrycznej jako środek wykrztuśny i przeczyszczający syrop dla niemowląt i dzieci-Rhelax.

Kozieradka pospolita.

Występowanie.
Kozieradka pochodzi ze wschodniej części obszaru śródziemnomorskiego,jest uprawiana w Indiach,Egipcie,Azji Mniejszej i wielu innych krajach.

Surowiec.
Surowcem jest ziele i nasiona kozieradki.

Skład chemiczny.
Nasiona zawierają% śluzu,około 30% związków białkowych,saponiny,lecytynę,cholinę,olejek,garbniki,gorzkie związki żywicowe,flawonoidy,cukry,Wit.PP,sole mineralne.

Zastosowanie.
Obecnie w lecznictwie rzadko się stosuje kozieradkę ze względu na kozi zapach.Przeważnie sie stosuje zewnętrznie w postaci kataplazmów lub okładów jako środek śluzowy na rany.

Kozłek lekarski.

Występowanie.
Kozłek w stanie naturalnym występuje na wilgotnych łąkach,w Polsce pozyskuje się go wyłącznie z upraw.

Surowiec.
Surowcem leczniczym jest korzeń.

Skład chemiczny.
Olejek,związki estrowe,niewielkie ilości alkaloidów,kwasy organiczne i inne związki.

Zastosowanie.
Obecnie korzeń kozłka jest wykorzystywany w lecznictwie w nerwicach wegetatywnych-narządowych,wyczerpaniu nerwowym,stanach lękowych.Wchodzi w skład mieszanek ziołowych Cardiosan,Nervosol,Cardiol,Neocardina,Neospaspina,Passispasmina,Valupol,i kropli żołądkowych.Najpopularniejszym lekiem są krople walerianowe.

Kruszyna pospolita.

Występowanie.
Kruszyna występuje na całym niżu i w niższych partiach górskich.

Surowiec.
Surowcem jest ziele,kora,owoce dojrzałe.

Skład chemiczny.
Kora zawiera 7% glikozydy -przeczyszczające,ponadto związki flawonowe,garbniki,saponinę,sole mineralne,flawonoidy.

Zastosowanie.
Obecnie kruszyna stosowana jest jako łagodny lek przeczyszczający,wywołujący niekiedy podrażnienia jelit,ponadto jako lek łagodny żółciopędny w schorzeniach wątroby.
Wchodzi w skład mieszanek ziołowych Cholagoga,Degrosan,Normosan,oraz liczne inne preparaty-Altra,Cholesol itd.Podobnie działa owoc kruszyny.

Krwawnik pospolity.

Występowanie.
Występuje na przydrożach,wzgórzach,w zaroślach,na suchych łąkach,pastwiskach,polach,ogrodach.

Surowiec.
Jest ziele krwawnika.

Skład chemiczny.
Ziele zawiera olejek,flawonoidy,garbniki,Wit.C,sole manganu.Podobny skład ma kwiat.

Zastosowanie.
Zastosowanie krwawnika we współczesnej medycynie jest bardzo szerokie;jest doskonałym środkiem leczniczym pozbawionym działań toksycznych.Stosowany jako środek przeciwzapalny,rozkurczowy i aromatyczno-gorzki w zaburzeniach trawienia,nieżytach przewodu pokarmowego,chorobach wątroby.Ponadto w krwawieniach wewnętrznych,szczególnie przewodu pokarmowego i odbycie.Zewnętrznie w postaci okładów,kompresów,kąpieli jako środek gojący rany i oparzenia.Ziele wchodzi w skład mieszanek leczniczych:Sklerosan-miażdżyca,Degrosan-przemiana materii,Cholagoga II-żółciopędna,Nervosan,Diagestosan-zaburzenia trawienia nerwy,Rektosan-odbyt,Pulmosan-płuca.

Kukurydza zwyczajna.

Występowanie.
Uprawa jest rozpowszechniona w Europie.

Surowiec.
Surowcem są znamiona kukurydzy-pęczki nitkowate,znamiona młode.

Skład .
Znamiona zawierają saponiny,flawonoidy,olej tłusty,garbniki,substancje gorzkie,żywice,związki mineralne z dużą zawartością krzemionki.

Zastosowanie.
We współczesnej medycynie znamiona stosuje się jako środek moczopędny i przeciwzapalny w chorobach nerek i dróg moczowych[zapalenie miedniczek].Ponadto jako środek żółciopędny i żółciotwórczy w chorobach wątroby i woreczka żółciowego.Wykazuje ono również działanie obniżające poziom cukru.
Skrobia kukurydziana znajduje zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym i praktyce aptekarskiej.Mąk kukurydziana wykorzystywana do produkcji pieczywa w diecie bezglutenowej.

P.Maria Treben zaleca znamiona nitkowane jako lek redukujący masę ciała i środkiem przeciw otyłości.
W schorzeniach moczowych w połączeniu z kamicą,puchlinie osierdzia i obrzękach herbatkę ze znamion jest tak samo skuteczna w zapaleniu nerek i pęcherza,dnie i reumatyzmie.Leczenie dzieci w moczeniu nocnym oraz w kolce nerkowej.
We wszystkich tych schorzeniach zażywa się co dwie godziny jedną łyżkę stołową herbatki.

Len Zwyczajny.

Występowanie.
Len jest najstarszą rośliną uprawną.

Surowiec.
Nasiona lnu.

Skład.
Nasiona zawierają śluz,olej tłusty,białka,glikozydy,kwasy organiczne.

Zastosowanie.
Obecnie nasiona lnu stosuje się jako śluzowy środek powlekający śluzówki przewodu pokarmowego:przy zatruciach żrącymi substancjami,wrzodach trawiennych,w schorzeniach dróg moczowych i żółciowych,chrypce,kaszlu,zapaleniu dróg oddechowych.Nasiona lnu mają działanie przeczyszczające.
Zewnętrznie stosuje się do okładów na stany zapalne skory,egzemy,wrzody.
Olej lniany zawiera Wit.F. która wykazuje korzystne działanie w różnego rodzaju schorzeniach skóry.

Lepiężnik biały,różowy.

Występowanie.
Występuje na piaskach,brzegach wód,w nadrzecznych zaroślach.

Surowiec.
Liść lepiężnika.

Skład.
Olejek,związki gorzkie,żywica,pektyna,garbniki,sole mineralne.

Zastosowanie.
W lecznictwie ludowym od dawna stosowano liście przy kaszlu,chorobach dróg oddechowych,astmie,jako środek moczopędny,napotny oraz przeciwko pasożytom przewodu pokarmowego.
Świerze liście przykładano na rany,stłuczenia,przy reumatyzmie,przy zapaleniu żył.
Obecnie kuracja lepiężnikiem jest zaniechana.W niektórych krajach nadal stosuje się zioło dodajac go do leków.

Lipa drobnolistna,szerokolistna.

Występowanie.
Lipa jest rozpowszechniona w parkach,alejach,drogach.

Surowiec.
Kwiatostan lipy.

Skład.
Związki flawonowe,garbniki,śluz,kwasy organiczne,pochodnia Wit.P,sole mineralne w tym dużo manganu.

Zastosowanie.
Obecnie kwiat lipy używany jest jako środek napotny w chorobach dróg oddechowych-przeziębienie,oskrzela,zaflegmieniu górnych dróg oddechowych.Ponadto jako lek moczopędny i rozkurczający w schorzeniach nerek i pęcherza.moczowego.
Zewnętrznie naparem z kwiatów lipy stosuje się płukanie jamy ustnej i gardła oraz dodaje się do kąpieli szczególnie dzieci nerwowych.
Kwiatostan lipy jest składnikiem mieszanek ziołowychegrosan-przemiana materii,Pyrosan-przeciwgorączkowa.
W wielu krajach kwiat lipy stosowany jest jako namiastka herbaty..
Znajduje również zastosowanie w kosmetyce.

Lnica pospolita.

Występowanie.
Jest rozpowszechniona w całym kraju.

Surowiec.
Ziele lnicy.

Sklad.
Glikozydy flawonowe,kwasy organiczne,Wit.C,garbniki,pektyny,cukry,sole mineralne.

Zastosowanie.
Roślina była znana przez lekarzy średniowiecza,stosowano ją w chorobach wątroby,przy zatrzymaniu moczu i w gruźlicy.Lecznictwo ludowe jako środek moczopędny,napotny,żółciotwórczy.
obecnie ziele lennicy jest stosowane jako środek przeczyszczający,zwłaszcza u dzieci i osób starszych.
odwary z ziela stosowane zewnętrznie jako środek przeciwzapalny gojący przy zapaleniu spojówek,żylaków podudzi,trądziku.