Oman wielki.

Występowanie
W stanie naturalnym występuje w zaroślach,przy źródłach,w miejscach wilgotnych-forma zdziczała.

Surowiec.
Korzeń omanu.

Skład.
Olejek,wielocukry,gorycze,żywice,pektyny.

Zastosowanie.
Obecnie korzeń omanu stosowany jest jako środek wykrztuśny w leczeniu gardła,oskrzeli,jamy ustnej,kaszlu różnego pochodzenia.Wchodzi w skład mieszanki Pektoson-wykrztuśna,Pectosol-krople przeciwkaszlowe,Azarina-tabletki przeciwkaszlowe.
Ponadto może być stosowany jako środek regulujący trawienie przy niedostatecznym wydzielaniu soków trawiennych i żółci.

Chmiel Zwyczajny

Występowanie

Wilgotne zarośla, zagajniki olszynowe, żywopłoty; pojedynczo lub w skupiskach; także w uprawie.

Wygląd zewnętrzny

Pędy wijące się od 4-5 metrów wysokości, grubości ołówka, kanciaste. Liście trzy-pięcio klapowe, u nasady sercowate, z wierzchu szorstkie, brzegiem grubo ząbkowane. Jest rośliną trwałą.



Surowiec

Owocostany, zwane też szyszkami chmielu, a także główki gruczołów włoskowatych. Szyszki chmielu zbiera się w sierpniu, gdy zaczynają dojrzewać. Suszy się je w suszarniach w temperaturze do 40° C. Gruczoły chmielu otrzymuje się przez potrząsanie dojrzałych szyszek.

Główne związki, ich właściwości i zastosowanie

Zarówno szyszki chmielu, jak i gruczoły mają aromatyczny zapach, ale i specyficzny gorzki smak i dla tych właściwości szyszki chmielu odgrywają wielką rolę w piwowarstwie, a także w przemyśle perfumeryjnym przy wytwarzaniu wody kolońskiej. Oba surowce zawierają olejek lotny, gorycze i inne aktywne substancje. Olejki eteryczne mają bardzo złożoną budowę chemiczną o różnych właściwościach, szczególnie zaś działają uspokajająco, bakteriostatycznie (hamuj~ rozwój różnych bakterii), a także moczopędnie. Dla tych przyczyn napar chmielu działa skutecznie przy zasypianiu, łagodzi nadmierną pobudliwość seksualną, a przede wszystkim zaś ma zastosowanie przy schorzeniach gruczołu krokowego (prostata), a zwłaszcza w jego zapaleniach. Napar tego surowca, dzięki goryczom oraz innym właściwościom, pobudza i usprawnia trawienie.

Przy zwalczaniu bezsenności, nadmiernej pobudliwości seksualnej i innych schorzeniach stosuje się w medycynie gotowe preparaty, w skład których wchodzi wyciąg szyszek chmielu.

Surowce chmielu należy chronić przed światłem i wilgocią. Należy też zauważyć, że już po upływie roku surowce chmielu tracą aromat i swoją skuteczność w zastosowaniu, dlatego należy je przechowywać krótko, w szczelnie zamykających się i ciemnych pojemnikach.

Centuria pospolita

Występowanie

Rośnie pojedynczo, rzadziej w skupiskach, na glebach piaszczystych, ubogich w wapń, na słonecznych brzegach lasów i zarośli, na miedzach, suchych łąkach i przy drogach.

Wygląd zewnętrzny

Jest rośliną dwuletnią, wyrastającą do 50 cm wysokości; łodygi w dolnej części sześciokątne, częściowo puste, a w górnej części czterokrotne, w obrębie kwiatostanów rozgałęzione. Liście odwrotnie jajowate, podłużne, całobrzegie, ułożone naprzemianłegle, parami w okółku, a dolne w różyczce. Kwiaty różowoczerwone, zebrane główkowato u szczytu w kilka oddzielnych gron, zaś pojedyncze kwiaty rurkowate i pięciokrotne.



Surowiec

Ziele ścinane w czasie kwitnienia, kilka cm nad ziemią.

Główne związki, ich właściwości i zastosowanie

Surowiec jest bezwonny i ma gorzki smak, zawiera bowiem złożone gorycze, pobudzające żołądek i jelita do działania, a woreczek żółciowy do wydzielania żółci. Łagodzi też bóle wątroby i usprawnia jej działanie.

Ziele centurii, najczęściej w postaci mieszanki wraz z innymi ziołami, przyjmuje się w postaci naparu przy braku apetytu, bólach wątroby, woreczka żółciowego i zaburzeniach przewodu po karmowego. Ułatwia także trawienie. Z surowca centurii sporządza się także nalewkę - tynkturę, praktyczną w użyciu. Dawkowanie: kropelkami - 20 kropli na łyżce od herbaty na cukrze lub z wodą kilka razy: dziennie. W miarę potrzeby większe dawki. Działanie centurii jest skuteczniejsze, zwłaszcza przy zgadze i bólach wewnętrznych przewodu pokarmowego; jak również przy zaparciach, gdy napar centurii zmieszamy w równych częściach z zielem mniszka lekarskiego, a dla złagodzenia gorzkiego smaku dodamy trochę mięty lub rumianku.

Ziele centurii ma też zastosowanie przy produkcji ziołowych gorzkich likierów.

Niepokalanek pieprzowy.

Występowanie.
Pochodzi z nad Morza Śródziemnego,lecz rośnie w okolicach podzwrotnikowych całego świata.

Zastosowanie.
Niepokalanek stosowano na kobiece dolegliwości już za czasów Hipokratesa.Nie zawiera on hormonów,ale pobudza przysadkę mózgową do wydzielania hormonów tropowych.Te z kolei pobudzają jajniki do wydzielania żeńskiego hormonu - progesteronu.Niepokalanek hamuje też nadmierne wytwarzanie prolaktyny czyli hormonu regulującego wytwarzanie mleka przez gruczoły sutkowe.
Główne korzyści.
Badania przeprowadzone w Niemczech udowodniły że niepokalanek przynosi ulgę kobiet cierpiących na zespół napięcia przedmiesiączkowego,niepokalanek zmniejsza stężenie prolaktyny,dzięki temu zmniejsza się bolesność sutków i ich wrażliwość na dotyk.
Dodatkowe korzyści.
Ponieważ duże stężenie prolaktyny i małe progesteronu w organizmie może hamować ewolucję,niepokalanek pomaga kobietom,które mają problemy z zajściem w ciążę.Kiedy nadmiar prolaktyny powoduje wstrzymanie miesiączki,niepokalanek może pomóc przywrócić cykl miesięczny.
Uderzenia gorąca pojawiające się w okresie menopauzy są rezultatem zmian hormonalnych wywołanych przez przysadkę mózgową,dlatego kobiety przechodzące menopauzę powinny wypróbować niepokalanek.
Przyjmowany pojedynczo lub w połączeniu z innymi ziołami zięgiel chiński lub pluskwica sercolistna,zapobiega okresowym uderzeniom gorąca i potów.niepokalanek stosuje się czasami również w przypadku trądziku z miesiączką.

Dzięgiel Chiński.

Dzięgiel wchodzi w skład wielu mieszanek ziołowych stosowanych na ,,dolegliwości kobiece,,.Tradycyjnie używany jest w Azji jako środek wzmacniający układ rodny kobiet.W Japonii i Chinach pod względem popularności wyprzedza go tylko żeń-szeń.

Właściwości.
*łagodzi bóle miesiączkowe
*łagodzi uderzenia gorąca w czasie menopauzy.

Co to jest.
Dzięgiel rośnie w wielu rejonach Azji.Ze względu na właściwości,lecznicze jest uprawiany w Chinach i Japonii,gdzie wiele kobiet zażywa go codziennie.Najczęściej używaną w celach leczniczych postacią jest wyciąg z korzenia dzięgla chińskiego.Dzięgiel chiński nazywany jest teżong quai,dang qui,tang kuie.
Działanie.
Dzięgiel chiński jest tradycyjnie stosowany jako środek zapewniający prawidłową czynność macicy i regulujący miesiączki.Rozszerza też naczynia krwionośne,dzięki czemu zapewnia lepsze ukrwienie różnych narządów.Trudno jednak ocenić skuteczność z powodu stosowania dzięgla z innymi ziołami.Tu zdania są podzielone.
Główne korzyści.
Dzięgiel chiński jest tradycyjnie stosowany w leczeniu dolegliwości miesiączkowych i związanych z menopauzą.Twierdzi się,że reguluje on nieregularne cykle,łagodzi objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego,bóle miesiączkowe i uderzenia gorąca,a także zmniejsza suchość pochwy w okresie menopauzy.
Istnieją dwie teorie na temat mechanizmu działania dzięgla.Niektórzy zielarze uważają ,że zawiera estrogeny roślinne,które są słabsze niż estrogeny wytwarzane przez organizm,ale łączą się chemicznie z receptorami estrogenów w ludzkich komórkach i przywracają równowagę hormonalną.Inni badacze przypisują skuteczność dzięgla dużej zawartości kumaryn.Są to naturalne substancję chemiczne rozszerzające naczynia krwionośne,zwiększając ukrwienie macicy i innych narządów oraz działające stymulująco na ośrodkowy układ nerwowy.Kumaryny zmniejszają również stany zapalne i skurcze mięśni.

Dodatkowe korzyści.
Dzięgiel chiński rozszerza naczynia krwionośne,ułatwiając tym samym pracę serca,ale nie jest stosowany do obniżania ciśnienia krwi.Dodatkowo wpływa na poprawę krążenia obwodowego.

Stosowanie.
Dawkowanie:Zespól napięcia przedmiesiączkowego,nieregularne miesiączkowanie i uderzenia gorąca-600mg.wyciągu z dzięgla dziennie.Ten sam skutek można osiągnąć,stosując 30 kropli nalewki 3x dziennie.Preparaty w postaci kapsułek,tabletek lub płynu winny zawierać standardowo od 0,8-1,1% ligustylidu.Można też stosować preparaty,które zawierają mieszankę dzięgla chińskiego i innych ziół regulujących miesiączkowanie,takich jak Niepokalanek,Lukrecja[podnosi ciśnienie] i eleuterokok.
Sposób użycia.
Osoby cierpiące z powodu zespołu napięcia przedmiesiączkowego winny zażywać dzięgiel chiński w dniach,w których nie występuje miesiączka.W przypadku bólów menstruacyjnych należy stosować dzięgiel chiński aż do końca menstruacji.W razie bólów miesiączkowych nie powiązanych z zespołem napięcia przedmiesiączkowego ,trzeba zacząć go zażywać na 1-2 dni przed planowanym rozpoczęciem miesiączkowania,zaś na uderzenia gorąca-codziennie.Jego skuteczność można zazwyczaj określić dopiero po 2 miesiącach stosowania.

Skutki uboczne.
Dzięgiel chiński miewa łagodne działanie przeczyszczające,a także może powodować bardzo obfite miesiączkowanie.Stosując go należy unikać słońca,ponieważ jego korzeń zawiera związki zwane psoralenami,uczulające na promienie słoneczne.

Rozmaitości.
Chcąc zastosować dzięgiel na dolegliwości związane z miesiączkowaniem lub menopauzą,należy się upewnić czy kupowany dzięgiel to roślina pochodząca z Chin lub Japonii [ Angelica sinensis lub A.acutiloba].Dzięgiel amerykański [A.atropurpurea] i arcydzięgiel [A.archangelica] są tradycyjnie stosowane do leczenia schorzeń układu oddechowego i żołądka,natomiast zupełnie nie działają na dolegliwości ginekologiczne.

Miłorząb japoński [dwuklapowy]

Występowanie.
Drzewo które rośnie m.in. w Chinach od ponad 200 mln lat.

Zastosowanie.
Miłorząb japoński wpływa korzystnie na układ krążenia i ośrodkowy układ nerwowy.Uelastycznia naczynia krwionośne,od najmniejszych naczyń włosowatych do największych tętnic,dzięki czemu poprawia się krążenie w kończynach i mózgu.Działa też podobnie jak Aspiryna,zmniejsza lepkość krwi i tym samym ryzyko powstawania skrzepów.Ma też właściwości przeciwutleniające,dzięki temu likwiduje wolne rodniki i chroni zdrowe krwinki.
Korzyści.
To że miłorząb japoński poprawia ukrwienie i dotlenienie mózgu,jest szczególnie ważne u osób starszych,których tętnice zwęziły się wyniku zmian miażdżycowych .Prawdopodobnie zmniejszenie ukrwienia jest przyczyną choroby Alzheimera oraz utrata pamięci,a także lęków,bólów głowy,depresji,stanów dezorientacji ,szumu w uszach i zawrotów głowy.Miłorząb poprawia też krążenie w kończynach,zmniejsza bóle,kurcze i osłabienie wywołane zwężeniem tętnic w nogach [chromanie przystankowe].Istnieją dowody że poprawia krążenie u osób dotkniętych chorobą Raynauda oraz rzadką chorobą - Twardziną Skóry.
Miłorząb poprawia ukrwienie włókien nerwowych w oczach i uszach,więc pomaga w leczeniu Zwyrodnienia Plamki Żółtej wywołanej Cukrzycą.
Wszystkiemu temu może zaradzić miłorząb japoński.

Olsza czarna.

Występowanie.
Gatunek występuje powszechnie w Europie,Azji,Afryce,głownie w sąsiedztwie wody.

Surowiec.
Liście młode,kora.

Skład.
Garbniki i antrachinony.

Zastosowanie.
Ziół tych używa się w leczeniu nieżytów żołądka i jelit,uporczywych biegunek,krwotoków wewnętrznych.
Ziółka te przynoszą ulgę w przypadku przeziębień i gorączki,oraz do płukania jamy ustnej i migdałków.
Lecznictwo ludowe stosuje z dobrym skutkiem roztarte świeże liście w leczeniu popękanych sutków i czyraczności.

Orzech włoski.

Występowanie.
Hodowany w ogrodach praktycznie w całym kraju.

Surowiec.
Liście,dojrzałe owoce.

Skład.
W liściach orzecha występują garbniki,flawonoidy,olejek,barwnik juglon,inozyt,Wit.C,B1,P,oraz znaczne ilości karotenu.
Dojrzałe owoce zawierają olej tłusty,białka,karoten,Wit.C,z grupy B,E,P,oraz sole żelaza i kobaltu.

Zastosowanie.
Obecnie odwary z liści stosuje się w przewlekłych nieżytach żołądka i jelit,jako środek hamujący nadmierną fermentację jelitową,jako środek przeciwbiegunkowy oraz tamujący krwawienia z przewodu pokarmowego.Ze względu na działanie hypoglikemiczne zaleca się jako lek przeciwcukrzycowy.
Dojrzałe owoce w żywieniu dietetycznym przy arteriosklerozie zalecanie orzechów uzasadnia wysoka zawartość nienasyconych kwasów tłuszczowych.Olej orzechowy stosowany jako środek przeczyszczający oraz do smarowania oparzeń i trudno gojących się ran.
Alkoholowe i olejne wyciągi ze świeżych liści lub naowocni mają również zastosowanie w leczeniu wrzodów trawiennych.

Bez czarny (lekarski)

Występowanie

W pobliżu osiedli, pod płotami, przy drogach, na rumowiskach, w zaroślach i polanach leśnych.


Wygląd zewnętrzny

Krzew lub małe drzewo. Liście nieparzysto-pierzastosieczne, krótkoogonkowe, pojedyncze, trochę podłużne, ostro zakończone, brzegiem ząbkowane, spodem lekko owłosione, a rdzeń biały. Kwiaty białokremowe, zebrane w szerokie i płaskie baldachy o silnym i nieco duszącym zapachu. Owoce jako jagody pestkowe.



Surowiec

Kwiaty i owoce ścinane całymi baldachami; kwiaty osmykuje się z rusztowania baldachów, a owoce - najlepiej widelcem. Kwiaty suszymy w temperaturze nie wyższej niż 35° C, zaś owoce, jeśli nie przeznaczamy ich na soki, powidła lub inne cele suszymy tak samo, jak czarne jagody i borówki.


Główne związki, ich właściwości i zastosowanie

Należy na wstępie podkreślić, że owoce bzu czarnego muszą być zbierane zupełnie dojrzałe, fiołkowoczarne, bowiem niedojrzałe mogą być szkodliwe dla zdrowia. Owocu bzu czarnego nie wolno poddawać fermentacji, np. przy wyrobie wina domowego, gdyż tworzą się wtedy trujące substancje alkoholowe szkodliwe dla zdrowia.

Surowiec bzu czarnego zawiera obok wielu czynnych substancji także olejek lotny, sole mineralne, garbniki, śluzy, glukozę oraz kwasy organiczne, a owoc dodatkowo więcej cukrów redukcyjnych, karotenoidy, dużo witaminy C, a także witaminy z grupy B. Oba surowce, a zwłaszcza kwiaty, działają silnie napotnie i przeciwgorączkowo, moczopędnie i przeciwskurczowo i dlatego są tak często stosowane w medycynie ludowej przy grypie, kaszlu, przeziębieniach, chronicznych zapaleniach i nieżytach dróg oddechowych, najczęściej jako napar w połączeniu z kwiatem lipy lub rumianku.

Napar: 1 łyżkę kwiatu bzu lub wysuszonych jagód bzu i 1 łyżkę kwiatu lipy zalać 2 szklankami wrzątku i po naciągnięciu pod przykryciem pić co 2 godziny po 1~2 szklanki, zawsze ciepłe, a jako środek napotny pić kilka razy dziennie po 1 szklance bardzo ciepłego naparu z dodatkiem cytryny lub porzeczki ogrodowej i miodu pszczelego. Napar z kwiatów bzu czarnego stosuje się również przy chronicznych, łagodnych zapaleniach nerek, dróg moczowych i pęcherza, a także do płukania jamy ustnej, gardła przy anginie, pamiętając, aby mocnym odwarem nie drażnić mechanicznie zapalonych błon śluzowych.


Świeże, czarne owoce bzu, jeśli nie mamy zamiaru ich suszyć; można wykorzystać na przetwory.

a) napój orzeźwiający (a zarazem uspokajający); 0,5 kg dobrze dojrzałych, wymytych i osmykanych z szypułek baldachu czarnych owoców bzu, 1 rozdrobnioną cytrynę lub 20 dkg czerwonych lub czarnych porzeczek zalać 5 1 przegotowanej i ostudzonej wody, dosypać cukru do smaku, dobrze, najlepiej szczelnie, nakryć i odstawić na okres tygodnia, następnie przecedzić i dosłodzić.

b) sok: w pełni dojrzałe, oczyszczone i wymyte owoce przepuścić przez sokowirówkę albo też przez maszynkę do mielenia i miazgę przecisnąć przez płótno, sok zmiksować z cukrem, przelać do butelek lub twistów, pasteryzować 10 min. W zimie zażywać z wodą lub też na galaretki itp. Mocnego naparu z kwiatu z dodatkiem rumianku, anyżu itp. można też użyć do inhalacji przy katarze.

Ostropest plamisty

Występowanie.
Ostropest pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego,w Polsce uprawiany do celów leczniczych,spotykany jako roślina zdziczała.

Surowiec.
Surowcem owoc ostropestu.

Skład.
Składnikiem dla którego się uprawia jest flawonolignany:sylibina,sylikrystyna,sylidaniona zawarta w owocach.Ponadto flawonoidy,śluz,kwasy organiczne,cukry,białka i tłuszcze.

Zastosowanie.
Obecnie z ostropestu produkowany jest lek Sylimarol.
Sylimaryny wykazały silne działanie odtruwające wątrobę uszkodzona działaniem alkoholu,pestycydów,trójnitrotoluenu,leków.Usuwa on działanie toksyczne tych związków przywracając do normy czynności uszkodzonych komórek wątroby.
Żucie ziarenek ostropestu pozwala na oczyszczenie się wątroby i leczenie jej pod katem chorób skórnych najczęściej łuszczycy.

Pierwiosnka lekarska.

Występowanie.
Kwitnie w maju i kwietniu,rośnie na polanach leśnych,słonecznych wzgórzach.Jej występowanie jest coraz rzadsze.

Surowiec.
Surowcem są kwiatostany,korzenie.

Skład.
Korzeń zawiera saponiny,garbniki,olejek,glikozydy.W kwiatach występują saponiny,flawony,glikozydy,karotenoidy,znaczne ilości Wit.C.

Zastosowanie.
W medycynie oficjalnej kwiat i korzeń stosowane są jako środek wykrztuśny przy zapaleniu górnych dróg oddechowych oraz pomocniczo w gruźlicy i pylicy płuc.
Kwiaty jako mniej drażniące poleca się dzieciom i osobą starszym.Saponiny wyizolowane z korzenia używane są do produkcji syropu i drażetek przeciwkaszlowych Tussipect.

Pięciornik gęsi.

Występowanie.
Występuje w dużych skupiskach,najczęściej przy rowach,na pastwiskach,na łąkach.

Surowiec.
Ziele pięciornika.

Skład.
Garbniki,flawonoidy,kwasy organiczne,substancja gorzka,śluz i sole mineralne.

Zastosowanie.
Obecnie odwary stosuje się w lecznictwie jako środek ściągający i przeciwzapalny w schorzeniach żołądka i jelit.Ziele działa na mięśnie gładkie,dlatego znalazło zastosowanie w chorobach jelit i dróg żółciowych oraz w zaburzeniach menstruacyjnych.
Ze względu na obecność substancji gorzkiej zalecane jest jako środek poprawiający apetyt i ułatwiające trawienie.Najczęściej stosowane w mieszankach z innym ziołami.

Pięciornik kurze ziele.

Występowanie.
Występuje na wilgotnych łąkach,zwłaszcza śródleśnych,w zaroślach,rzadkich lasach,przeważnie pojedynczo.

Surowiec.
Jest kłącze pięciornika.

Skład.
Głównym składnikiem są garbniki katechinowe,ponadto glikozydy,olejek,żywice.

Zastosowanie.
Obecnie kłącze pięciornika stosuje się głównie w biegunkach,upławach i krwawieniach różnego pochodzenia.Zewnętrznie do płukań przy zapaleniu śluzówki jamy ustnej,migdałków,zapaleniu gardła,oraz do okładów na trudno gojące się rany.

Perz właściwy.

Występowanie.
jest trudnym do zwalczania chwastem mimo że ma potężne właściwości lecznicze.

Surowiec.
Kłącze perzu.

Skład.
Kłącze zawiera węglowodany,glikozyd glikowanilinę,pektyny,kwasy organiczne,m.in.kwas ferulowy o silnym działaniu żółciopędnym i żółciotwórczym,Wit.A,B,C,sole mineralne o dużej zawartości potasu,żelaza,krzemu.

Zastosowanie.
Obecnie perz jest używany jako środek moczopędny w schorzeniach nerek,pobudzający przemianę materii oraz w zaburzeniach przewodu pokarmowego.W większych dawkach działa przeczyszczająco.
Wchodzi w skład mieszanek ziołowych:Normosan-przeczyszczająca i Diagestosan-zaburzenia czynności przewodu pokarmowego.Ponadto jest składnikiem granulatu Normogran-regulująca działanie układu trawiennego i pasty Fitolizyna-stosowana w chorobach układu moczowego.

Płucnica-tarczownica islandzka.

Występowanie.
Występuje często gromadnie w suchych lasach sosnowych,w górach na skałach i w innych ubogich siedliskach.

Surowiec.
Plecha płucnicy.

Skład.
W poroście islandzkim występują kwasy porostowe,wielocukry,śluz,gorzka substancja cetraryna,witaminy oraz znaczne ilości soli mineralnych z dużą zawartością jodu i boru.

Zastosowanie.
Obecnie porost używany jest jako lek osłaniający błony śluzowe,przeciwzapalny i hamujący rozwój bakterii chorobotwórczych w nieżytach górnych dróg oddechowych,zapaleniu jamy ustnej,nieżycie żołądka,chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Łagodzi on objawy towarzyszące schorzeniom dróg oddechowych,jak kaszel,wymioty będące wynikiem ciągłego męczącego kaszlu,pocenie się.
Wchodzi w skład kropli przeciwkaszlowych Pectosol.

Lukrecja.

Występowanie.
Jest rośliną wieloletnią,uprawianą także w Polsce,a jej liście i kwiaty przypominają akację.

Surowiec.
Korzeń lukrecji.

Skład.
Zawiera flawonoidy,substancje goryczkowe,żywice,nieznaczne ilości olejku lotnego,kwasy organiczne.

Zastosowanie.
Działa wykrztuśnie,rozkurczająco,przeciwzapalnie.
Stosujemy ją zazwyczaj w nieżytach górnych dróg oddechowych przy silnym zaflegmieniu płuc u osób starszych i dzieci.
Znajduje także zastosowanie w leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy,w stanach zapalnych przewodu pokarmowego,nadmiernym wydzielaniu soku żołądkowego.Z korzenia przygotowujemy napar lub odwar.

Działanie: Korzeń lukrecji ma działanie: przeciwskurczowe, moczopędne, przeciwzapalne, przeciwwrzodowe, przeciwalergiczne, gojące, tonizujące, pobudzające krwawienia miesięczne, immunogenne, cytostatyczne, antynowotworowe, wykrztuśne. Stosowany jest w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy, przewlekłych nieżytach przewodu pokarmowego, w niektórych chorobach skórnych, w nieżycie jamy ustnej, gardła i oskrzeli. Badania nad lukrecją wskazują na posiadanie przez nią właściwości przeciwrakowych. Stosować ostrożnie i w rozsądnych ilościach ze względu na możliwość wystąpienia objawów ubocznych (zatrzymywanie jonów sodu i wody oraz utratę jonów potasu - grozi to podwyższeniem ciśnienia tętniczego i zatruciem).

Bobrek trójlistkowy

Występowanie

Rośnie w rozproszeniu, czasem w skupiskach na mokrych łąkach, w rowach, nad stawami, w zanikających zbiornikach wodnych zarastając je.

Wygląd zewnętrzny

Z kłącza daleko pełzającego wyrastają długie ogonki liściowe, jajowate, całobrzegie lub trochę karbowane. Oddzielne pędy kwiatowe są również długie, zakończone górą gronem kwiatów. Wzrost 30 cm. Kwiaty biało-różowe lub różowe, lejkowate. Korona kwiatów mięsista, wewnątrz owłosiona.



Surowiec

Liście zbierane w czasie kwitnienia lub krótko przed kwitnieniem z częścią ogonka liściowego.


Główne związki, ich właściwości i zastosowanie

Surowiec bobrka jest bez zapachu, posiada gorzki smak, bowiem zawiera dużo goryczy i inne aktywne związki działające podobnie jak goryczka (Gentiana lutea), centuria pospolita (Erythraea centaurium). Napar liści bobrka pobudza wydzielanie soków żołądkowych, wzmaga trawienie, pobudza apetyt, usprawnia i reguluje działanie wątroby oraz woreczka źółciowego i uśmierza jego bóle. Bierze także udział w przemianie materii i czyszczeniu krwi.

Napar bobrka przyjmuje się małymi porcjami (około dwie łyżki kilka razy w ciągu dnia i zawsze pół godziny przed jedzeniem). Napar sporządzamy zazwyczaj z domieszką innych ziół. Najlepiej brać: centurię (tysiącznik), liście poziomki leśnej, jałowiec i szałwię. Działanie naparu takiej mieszanki jest mocniejsze i skuteczniejsze.

Z bobrka trójlistnego sporządza się również tzw. tynkturę żołądkową, którą zresztą można uzyskać w Herbapolu lub w aptece.

10 kropli tynktury bobrka na łyżeczce od herbaty z cukrem lub z wodą, brane bezpośrednio po spożyciu ciężkostrawnych pokarmów, wzmaga trawienie i poprawia samopoczucie.

Podbiał pospolity.

Występowanie.
Rośnie nad brzegami wód,wilgotnych zaroślach,na zboczach,na glebach gliniastych zasobnych w wapń.

Surowiec.
Kwiat podbiału,liście.

Skład.
W liściach podbiału występują śluzy,garbniki,gorycze,flawonoidy,karotenoidy,inulina,olejek,sole mineralne.Kwiaty mają podobny skład,lecz zawierają mniejsze ilości śluzu i goryczy,a ciut więcej olejku.

Zastosowanie.
Obecnie podbiał używany jest głównie jako środek przeciwzapalny i rozluźniający flegmę w schorzeniach górnych dróg oddechowych.Dobrze działa przy kaszlu,chrypkach,zapaleniu oskrzeli,początkowych stadiach gruźlicy,astmie oskrzelowej.Występujący w nim śluz chroni śluzówkę gardła i krtani przed drażniącymi wpływami wywołującymi kaszel.Po za tym podbiał zawiera substancje ściągające i dezynfekujące oraz rozkurczające.Liść podbiału wchodzi w skład mieszanek ziołowych Pectosan i Neopectosan stosownych w chorzeniach górnych dróg oddechowych.Zewnętrznie odwary z liści podbiału stosuje się do okładów przy stanach zapalnych skory,wrzodach,oparzeniach.

p.Maria Treben poleca.
Świeże u myte liście roztarte na papkę i przyłożone na klatkę piersiową pomagają w wypadku każdego ciężkiego schorzenia płuc,w róży,uszkodzeniach tkanek z niebieskoczerwonymi obrzękami,w zapaleniu kaletki maziowej.
Okłady z mocnego odwaru z liści na skrofuliczne wrzody.
Opuchnięte stopy należy często moczyć w odwarze z liści.
Syrop z liści podbiału jest skuteczny w schorzeniach płuc i nieżycie oskrzeli: w glinianym garnku układa się na przemian liście i cukier,następnie pełne naczynie przewiązuje się dwiema warstwami mocnego pergaminu lu celofanu i wstawia do dołka w ogródku,całość przykrywa się deską i zasypuje ziemią.Po 8 tygodniach wykopuje się garnek i zagotowuje syrop ze dwa razy,po oziębieniu zlewa się do butelek.Zażywa po łyżeczce w dolegliwościach astmatycznych i przewlekłych bronchitach.
Dla palaczy picie wiosną 2-3 łyżek świeżo wyciśniętego soku z liści zmieszanego z filiżanką rosołu lub ciepłego mleka.
Zapalenie żył -roztarte liście zmieszane ze świeżą śmietaną i lekko obwiązać.
Bolące uszy pomaga wkraplanie świeżo wyciśniętego soku z liści.

Pokrzywa zwyczajna.

Występowanie
Występuje we wszystkich częściach świata.

Surowiec.
Liście i korzeń.

Skład.
Liście są bogate w witaminy C,prowitamina A,B2,K,liście zawierają białka,cukier,skrobie,garbniki,kwasy organiczne,chrolofil,żywice,sole mineralne:potas,żelazo,wapń,krzem.
Korzenie garbniki,sole mineralne zwłaszcza wapnia.

Zastosowanie.
Obecnie stosuje się pokrzywę ze względu na właściwości tamowania krwawienia z przewodu pokarmowego,żylaków odbytu.Stosowana w czerwonce.Przyjmowana w leczeniu hypo-i awitaminoz,a także przy arteiosklerozie.pokrzywą leczymy anemię,ma właściwości obniżania poziomu cukru.
Zewnętrznie odwary i liści stosowane do płukań przy zapaleniu jamy ustnej i gardła,przy upławach oraz na okłady przy czyrakach.
Pokrzywa wchodzi w skład mieszanek ziołowych Reumosan-reumatyzm,Vagosan-schorzenia kobiece,Diabestosan-cukrzyca.
W kosmetyce odwary z liści przeciw wypadaniu włosów,łupieżu,siwieniu włosów.
W wielu krajach młode pędy pokrzywy używa się w kuchni:jarzynę zastępującą szpinak,gotuje się zielone zupy,starsze liście zakwasza się jak kapustę.

p.Maria Treben poleca:
herbatka na :piasek nerkowy,bóle głowy,poziom cukru,zatrzymanie moczu,choroby dróg moczowych,schorzenia wątroby,drogi żółciowe,choroby śledziony,guzy śledziony,zapalenie żołądka i jelit,narządy oddechowe,w chorobach wirusowych i bakteryjnych,anemii,poważne choroby krwi-białaczka,alergii,skłonność do przeziębień,choroby artretyczne i reumatyczne,rak żołądka.
Kąpiele przy zwężeniu naczyń,zaburzenie w dopływie krwi,zwężenie naczyń wieńcowych.

Połonicznik nagi.

Występowanie.
Występuje na piaszczystych,suchych nieużytkach.

Surowiec.
Ziele połonicznika.

Skład.
Zawiera flawonoidy,saponiny,olejek,garbniki,antocyjany,pochodnie kumaryny,sole mineralne.

Zastosowanie.
Obecnie w medycynie stosowany jako lek moczopędny-kłębuszki nerkowe,miedniczki,moczowody,kamica moczowa.
Wchodzi w skład mieszanki ziołowej Urosan i pasty Fitolizyna.