Rdest ptasi.

Występowanie.
Rośliny występują w skupiskach,tworząc płaskie kobierce:miejsca wydeptane,suche.

Surowiec.
Ziele rdestu.

Skład.
Garbniki,flawonoidy,kwasy organiczne,Wit.C,sole mineralne z dużą zawartością krzemionki.

Zastosowanie,
obecnie w lecznictwie wykorzystuje się rdest ze względu na działanie moczopędne,przeciwzapalne,ściągające,tamujące krwawienia i regulujące przemianę materii.Stosowany jest w postaci odwarów w przewlekłych zapaleniach dróg moczowych,w chorobach reumatycznych,gruźlicy płuc,chorobach zapalnych przewodu pokarmowego,biegunkach,nadmiernej fermentacji jelitowej w chorobach wątroby.
Zewnętrznie w postaci okładów,na krwawiące i trudno gojące się rany.Wchodzi w skład mieszanek ziołowych,Reumosan,Cholagoga,Sklerosan,Vagosan,Pulmosan.

Rdest wężownik.

Występowanie.
Występuje na wilgotnych łąkach,niskich torfowiskach,wilgotnych polanach leśnych.

Surowiec.
Kłącze rdestu.

Skład.
Związki garbnikowe,kwasy organiczne,prowitaminę A,Wit.C,i znaczne ilości skrobi.

Zastosowanie.
Ze względu na dużą zawartość garbników kłącze rdestu używane jest jako środek ściągający,przeciwzapalny,w stanach zapalnych żołądka,jelit połączonych z biegunką oraz przy krwawieniach z przewodu pokarmowego.Duża zawartość skrobi sprawia że wężownik działa łagodnie nie podrażnia przewodu pokarmowego.
Zewnętrzne odwary kłącza stosuje się do płukań jamy ustnej,gardła,migdałków,do okładów na oparzenia,wrzody i trudno gojące się rany.

Rokitnik zwyczajny.

Występowanie.
W Polsce występuje w stanie naturalnym na wybrzeżu,zarastając wydmy.Na pozostałym obszarze roślina hodowana w parkach i zieleńcach.

Surowiec.
Owoce rokietnika,liście.

Skład.
Owoce zawierają dużo Wit.C,P,E,karoteny,kwasy organiczne,cukry,pektyny,katechiny,sole mineralne.
W nasionach - tłuszcz,Wit.B1,B2,E,garbniki.

Zastosowanie.
W lecznictwie ludowym stosowany był jako środek przeciwszkorbutowy,przeciw krwawieniom,wybroczynom krwawym i innym dolegliwością leczonym witaminą C i P.
Mogą być stosowane w obniżonej szczelności naczyń krwionośnych oraz jako środek pomocniczy w chorobie nadciśnieniowej,w stanach rekonwalescencji,w chorobach przebiegających z podwyższoną temperaturą-grypa,przeziębienie.Można leczyć stany nerwowe,natomiast olej otrzymywany z nasion używany jest do leczenia oparzeń,odmrożeń,egzem,innych chorób skórnych z bardzo dobrymi wynikami.
W gospodarstwie domowym z owoców rokitnika robione są różne przetwory,dżemy,soki,nalewki,galaretki,kisiele,wina.

Rozchodnik ostry.

Występowanie.
Występuje w miejscach nasłonecznionych,na piaszczystych nieużytkach,suchych jałowych pastwiskach.

Surowiec.
Ziele rozchodnika.

Skład.
Alkaloidy,flawonoidy,garbniki,śluz,kwasy organiczne.

Zastosowanie.
Tylko pod kontrolą lekarza.
W lecznictwie oficjalnym ziele rozchodnika stosowano jako środek obniżający ciśnienie krwi,w arteriosklerozie oraz jako środek uśmierzający bóle hemoroidalne.

Róża dzika.

Występowanie.
Róża występuje na skraju lasów,na zrębach,często sadzona w parkach i ogrodach.

Surowiec.
Owoc róży.

Skład.
Owoce zawierają znaczne ilości Wit.C,B1,B2,K,P,karoteny,ksantofile,sole mineralne.

Zastosowanie.
We współczesnej medycynie owoc róży stosowany jest przy biegunkach,nieżytach przewodu pokarmowego,chorobie wrzodowej żołądka,jelit,chorobach zakaźnych,chorobach przeziębieniowych,w okresie rekonwalescencji i karmiącym matką.Ponadto przy bezsenności i w stanach pobudzenia nerwowego.
Wchodzi w skład mieszanek ziołowych Cardiosan.Wywiera działanie moczopędne i żółciopędne z tego względu używany jest do produkcji odpowiednich mieszanek i leków ziołowych np. płynu Cholesol zalecanego w chorobach wątroby.
Poza leczeniem owoc róży ceniony jest w gospodarstwie domowym i przetwórstwie spożywczym.

Rumianek pospolity.

Występowanie.
Rośnie na polach,nieużytkach,w ogrodach.

Surowiec.
Koszyczki rumianku.

Skład.
Olejek,związki flawonoidowe pochodnie kumaryny,cholina ,śluz,Wit.C.

Zastosowanie.
Obecnie jest szeroko stosowany w lecznictwie jako środek rozkurczowy,przeciwzapalny w chorobach przewodu pokarmowego-wrzody żołądka i dwunastnicy.Także w chorobach nerek i zaburzeniach wydzielania żółci.Herbatki z rumianku przy bólach brzucha u niemowląt.
Zewnętrznie znajduje zastosowanie do płukań w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła,do przemywania oczu,w chorobach kobiecych,w stanach zapalnych skóry,oparzeniach.Rumianek jest składnikiem mieszanek ziołowych Nervosan,Pyrosan,Vagosan.Wchodzi w skład wielu preparatów- Cholegranu-wątroba,Gastrogranu-zaburzenia żołądkowo-jelitowe,Nervogranu-uspokojenie.
Wyciągi spirytusowe Azulan.Olejek rumiankowy wchodzi w skład drażetek Uldenol i Ulventrol zalecanych w chorobie wrzodowej,oraz maści i czopków Aesculan-hemoroidy.

p.Maria Treben poleca
Herbatka - skurcze i bóle,dolegliwości żołądkowe,zwyrodnieniu śluzówki żołądka,zaburzenia miesiączkowania,braku miesiączki,dolegliwości podbrzusza,bezsenność,zapalenie najądrza,gorączka,rany,bóle zębów,wszelakie zapalenia,stany zapalne oczu,podrażnienia oczu,zapalenie spojówek,wykwity skórne,zdenerwowanie,hemoroidy,katar i zapalenie zatok przynosowych,nerwobóle,łamaniu w kościach.
Olejek-sparaliżowane kończyny.

Rutwica lekarska.

Występowanie.
Występuje dość rzadko w południowej części kraju.

Surowiec.
Ziele rutwicy.

Sklad.
Alkaloidy,flawonoidy,saponiny,cukry,aminokwasy,garbniki,substancje gorzkie.

Zastosowanie.
Ziele rutwicy stosowane jest jako skladnik mieszanek ziołowych w leczeniu cukrzycy i wchodzi w sklad mieszanki Diabestosan.

Rzepik pospolity.

Występowanie.
Występuje na przydrożach,suchych łąkach,miedzach,zboczach.

Surowiec.
Ziele rzepiku.

Skład.
Olejek,garbniki,gorycze,kwasy organiczne,flawonoidy,witaminy,związki mineralne,zwłaszcza siarczany,związki krzemu i żelaza.

Zastosowanie.
Obecnie w lecznictwie stosowana jest jako środek ściągający i hamujący nadmierną fermentację w chorobach przewodu pokarmowego,jako lek zwiększający łaknienie oraz jako środek żółciopędny.
Zewnętrznie do kompresów na rany i wrzody.

p.Maria Treben poleca
herbatka - stany zapalne szyji,jamy ustnej i gardła,anginy,niedokrwistość,reumatyzm,mięśniobóle lędźwiowe,zaburzenia trawienia,zastoju wątrobowego,stwardnienie wątroby,schorzenia śledziony,rozszerzenie serca,żołądka i jelit,rozedmę płuc,schorzenia nerek i pęcherza,żylaki i owrzodzenia.

Sangre De Drago. [ smocza krew ]

Występowanie.
Rośnie w Andach górnego dorzecza Amazonki.

Surowiec.
Kora,liście,gałązki.

Skład.
Flawolany,proantocyjanidyny,olejek eteryczny,fenole,steroidy,nienasycone kwasy tłuszczowe,alkohol linalolowy,metylotymol,taniny,kwas benzoesowy,pigmenty,wanilina.

Zastosowanie.
Właściwości przeciwbakteryjne fenoli zawartych w żywicy wykorzystuje się w leczeniu anginy,gruźlicy,grypy,a przeciwzapalnie pomocniczo w reumatyzmie.Preparat stosowany na skórę ułatwia gojenie się ran,nadżerek,owrzodzeń,łagodzi przebieg dermatoz-grzybica,działa ochronnie na żylaki.
Fitoterapeuci stosują ją przede wszystkim w leczeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy,pomocniczo w leczeniu nowotworów,stanów zapalnych gardła i krtani oraz w profilaktyce miażdżycy.Istnieją informacje wskazujące na skuteczne zastosowanie rośliny w terapii febry,malarii,rzeżączki oraz przy zwalczaniu anemii i białaczki,a także w cukrzycy.Sok mleczny w kolorze krwi wykazuje silne działanie ściągające,działa przeciwbiegunkowo.Wyniki badań wskazują na możliwość zastosowania sangre de drago w zwalczaniu chorób wirusowych:opryszczka,wirusowe zapalenie dróg oddechowych oraz układu pokarmowego.

Rozmaryn lekarski.

Występowanie.
Gatunek ten rośnie dziko w basenie morza śródziemnomorskiego,w pozostałych częściach Europy rośnie dobrze w ogrodach.

Surowiec.
Liście z najmłodszymi pędami.

Skład.
Olejek eteryczny,flawonoidy,garbniki,kwasy organiczne.

Zastosowanie.
Liście lub olejek wchodzą w skład wielu produktów przeciwgośćcowych,ponieważ powodują silne przekrwienie skóry.Odwar z liści uspokaja nerwy,zwłaszcza w okresie przekwitania i jest środkiem wzmacniającym.Ponadto działa moczopędnie i żółciopędnie,obniża ciśnienie i poprawia trawienie.
W dużej dawce rozmaryn jest trujący,zwłaszcza dla kobiet w ciąży.

Serdecznik pospolity.

Występowanie.
Występuje pospolicie w kraju,rosnie pod płotami,przy drogach,na rumowiskach,nieużytkach.

Surowiec.
Ziele serdecznika.

Sklad.
Glikozydy gorzkie zbliżone budową do glikozydów nasercowych,cholinę,alkaloidy,garbniki,saponiny,flawonoidy,antocyjany,kwasy organiczne,niewielkie ilości olejku,żywice,sole mineralne-sodu,wapnia,potasu,krzemu.

Zastosowanie.
Ziele działa uspokajająco na ośrodkowy układ nerwowy,zwalnia akcje serca,zwiększa wydolność mięśnia sercowego,obniża ciśnienie krwi.W medycynie współczesnej stosowane jako środek uspokajający ośrodkowy i wegetatywny układ nerwowy przy nadmiernej pobudliwości nerwowej,w nerwicy serca,arytmiach serca,osłabieniu mięśnia sercowego,wczesnych stadiach choroby nadciśnieniowej i wieńcowej.
Wchodzi w skład ziołowej mieszanki nasercowej Cardiosan.
Odwar z ziela stosowany bywa również w postaci okładów jako środek przeciwzapalny i gojący na rany,oparzenia,owrzodzenia.

Skrzyp polny.

Występowanie.
Skrzyp występuje na mokrych łąkach,rowach,nad brzegami wód.

Surowiec.
Ziele skrzypu.

Skład.
Ziele zawiera związki flawonoidowe,saponiny,kwasy organiczne,Wit.C,karoten,oraz znaczne ilości soli mineralnych 30%,w skład których wchodzi rozpuszczalna wodzie krzemionka.

Zastosowanie.
Obecnie w lecznictwie skrzyp jest stosowany jako lek tamujący krwawienia z płuc,jelit,dróg moczowych ,w krwawych biegunkach,krwawieniach macicznych i guzach krwawnicowych.Ponadto jako łagodny środek moczopędny w schorzeniach nerek i pęcherza moczowego.
Wykazuje również działanie krwiotwórcze i wzmacniające.Stosowany jako środek pomocniczy w leczeniu gruźlicy płuc,miażdżycy naczyń i lżejszych przypadkach cukrzycy
Zewnętrznie do płukania jamy ustnej i gardła,do okładów na rany,wrzody,egzemy,oraz do kąpieli przy różnych chorobach skórnych.
Wchodzi w skład mieszanek i preparatów ziołowych Urosan-nerki,Reumosan-reumatyzm,granulatu Urogan i Reumogran,kropli Cholesol-wątroba i pęcherzyk żółciowy,pasty Fitolizyna-nerki.

p.Maria Treben poleca
herbatki hamowanie krwawień,schorzenia nerek i pęcherza moczowego,krwawe wymioty,bóle artretyczne,reumatyczne,nerwobóle,kamica nerkowa,nagromadzenie się płynu w osierdziu,w opłucnej,przy zapaleniu miedniczek nerkowych,obrzękach na tle nadciśnienia,utrata pamięci,krwawieniach z odbytnicy,zwapnienie naczyń,zapalenie kaletki stawowej.

Sosna zwyczajna.

Występowanie.
Występuje pospolicie w całym kraju.

Surowiec.
Pączki sosny.

Skład.
Pączki zawierają 0,4% olejku,ponadto substancje żywicowe,garbniki,Wit.C,sole mineralne.

Zastosowanie.
Pączki wykazują działanie moczopędne,wykrztuśne,napotne.Stosowane są zwykle w mieszankach z innymi ziołami o podobnym działaniu:zapalenie oskrzeli,chrypka,kaszel.Ponadto zalecane są w zaburzeniach przemiany materii.W lecznictwie wykorzystana jest terpentyna otrzymywana z żywicy,używana do wcierań przy bólach reumatycznych oraz do inhalacji.
Nalewka sosnowa.
100g. świeżo zebranych pąków lub młodych pędów zalewamy 1 litrem białego wina.Pic 3x dziennie po kieliszku po jedzeniu.Stosuje się w wiosennych zaburzeniach przemiany materii.Nalewkę można uzupełnić miodem.Wówczas napój może być rocieńczony przegotowaną wodą.Porcje poranną należy wypić na czczo i kieliszek na 1/2 szklanki wody.Działa korzystnie na trawienie.
Syrop sosnowy.
60g.zmiażdżonych pączków lub igieł sosny zalewamy 50g. wódki na 1 godzinę.Po godzinie roztwór zalewa się ponownie 1 litrem gorącej wody.Po 6 godzinach sypiemy cukier,przecedzamy i gotujemy w podwójnym naczyniu [łaźnia wodna ] aż do otrzymania syropu.Mozna pić 4-5 łyżek dziennie.

Stokrotka pospolita.

Występowanie.
Rośnie na łąkach pastwiskach trawnikach.

Surowiec.
Kwiat stokrotki.

Skład.
Saponiny,substancje gorzkie,antocyjany,flawonoidy,garbniki,kwasy organiczne,śluz,olejek,znaczne ilości soli mineralnych.

Zastosowanie.
Obecnie w lecznictwie stokrotka jest bardzo rzadko polecany wewnętrznie jako środek wykrztuśny w chorobach dróg oddechowych i łagodny środek ściągający w chorobach przewodu pokarmowego.
Zewnętrznie stosuje się w dermatologii jako środek przeciwzapalny na źle gojące się rany,wybroczyny krwawe,owrzodzenia podudzi,wikwity skórne.Zwykle i innymi ziołami.

Odmiana ogrodowa.

Szałwia lekarska.

Występowanie.
Uprawiana jest w Polsce.

Surowiec.
Liść szałwii lekarskiej.

Skład.
Cała roślina zawiera olejek lotny którego głównymi składnikami są tujon,kamfora,cyneol.Oprócz tego występują garbniki,kwasy organiczne,gorycze,saponiny,Wit.B1,C,karoten,związki żywicowe i gumowe oraz substancje mineralne.

Zastosowanie.
Szałwia najczęściej stosowana jest zewnętrznie w postaci odwarów do płukania jamy ustnej w przebiegu wielu chorób dróg oddechowych.Rzadziej stosowana wewnętrznie w stanach zapalnych przewodu pokarmowego.Ziele wchodzi w skład mieszanek ziołowych;Diabestosan,Septosan,Tannosan,Pectosan,Neopectosan,Vagosan.

p.Maria Treben poleca
Herbatka zapobiega udarowi mózgu,działa korzystnie przy porażeniach,poty nocne,skurcze przewodu pokarmowego,chorobach rdzenia kręgowego,powiększenie węzłów chłonnych,wątroba,wzdęcia,oczyszczenie krwi,usuwa śluz z narządu oddechowego i żołądka,pobudza łaknienie,likwiduje zaburzenia jelitowe i biegunki

Szanta zwyczajna.

Występowanie.
Dziko rosnącą szantę spotyka się w pobliżu zabudowań,ogrodów.

Surowiec.
Ziele szanty.

Skład.
Garbniki,dwuterpenowy awiązek gorzki marrubinę,śluzy,cukry,saponinę,olejek,sole mineralne.

Zastosowanie.
Obecnie ziele szanty najczęściej stosuje się jako środek wykrztuśny w chorobach górnych dróg oddechowych.Jest również składnikiem mieszanek ziołowych żółciotwórczych i żółciopędnych.Wchodzi w skład granulatu Cholegran.Ostatnio zalecana jest jako środek poprawiający czynność serca,zwłaszcza u osób starszych,m.in.zmniejszający częstotliwość występowania dodatkowych skurczów.

Ślaz dziki.

Występowanie.
Rośnie na przydrożach,rumowiskach,miedzach,łąkach.

Surowiec.
Kwiat ślazu.

Sklad.
W kwiatach śluz,glikozyd antocyjanowy,kwasy organiczne,pektyny,Wit.C,karotenoidy,sole mineralne.

Zastosowanie.
Obecnie kwiat i liście ślazu stosowane są w nieżytach górnych dróg oddechowych,w nieżytach żołądka i jelit oraz dróg moczowych.
Zewnętrznie znajduje zastosowanie w postaci okładów na rany,wrzody,egzemy,do płukania jamy ustnej i gardła,do irygacji przy upławach i nadżerkach oraz do kąpieli w schorzeniach skórnych.

Świetlik łąkowy.

Występowanie.
W Polsce występuje 12 gatunków świetlika wszystkie mają działanie lecznicze,występuje na suchych łąkach.

Surowiec.
Ziele świetlika.

Skład.
Garbniki,żywice,glikozyd aukubina,substancje gorzkie,nieco olejku,sole mineralne o dużej zawartości miedzi i magnezu.

Zastosowanie.
Obecnie w lecznictwie ziele świetlika stosuje się głównie do okładów przy stanach zapalnych oczu.Niekiedy zalecany jest w schorzeniach żołądka,kolce żółciowej oraz w chorobach górnych dróg oddechowych z nadmiernym zaflegmieniem.

Śliwa tarnina.

Występowanie.
Tarnina występuje na miedzach,przydrożach,tworząc geste zarośla.

Surowiec.
Surowcem jest kwiat,owoce.

Skład.
Owoce zawierają cukry,garbniki,pektyny,barwniki antocyjanowe,Wit.C
W kwiatach występują flawonoidy,cukry,glikozyd cyjanogenny,sole mineralne.

Zastosowanie.
Obecnie kwiaty ze względu na działanie moczopędne stosuje się w dolegliwościach pochodzenia nerkowego,dodatkowo napotnie,słabo przeczyszczająco,reguluje przemianę materii,stosowane w praktyce pediatrycznej.
Owoce są zalecane w leczeniu biegunek,nieżytów żołądka i jelit.

Tasznik pospolity.

Występowanie.
Występuje na polach i ogrodach jako chwast.

Surowiec.
Ziele tasznika.

Sklad.
Cholina,acetyocholina,tyramina,histamina,flawonoidy,związki garbnikowe,kwasy organiczne,Wit.C,K,sole mineralne.

Zastosowanie.
Obecnie w lecznictwie zalecany jest jako środek przeciwkrwotoczny w nadmiernych krwawieniach miesięcznych,krwawieniach z przewodu pokarmowego i często powtarzających się krwawieniach z nosa,Ma działanie moczopędne.
Zewnętrznie stosowany bywa w leczeniu wrzodów,egzem,odleżyn.